Γιατί η καθιστική ζωή κάνει τόσο κακό στην υγεία: Πράγματα που δεν έχετε συνειδητοποιήσει

Μιχάλης Θερμόπουλος
09 Οκτωβρίου 2022 | 09:00

Αυτή τη στιγμή πιθανόν είστε καθιστοί καθώς διαβάζετε αυτές τις γραμμές. Δεν πειράζει να μείνετε καθιστοί για λίγα λεπτά, αλλά όσο περισσότερο κάθεστε, τόσο πιο ανήσυχο γίνεται το σώμα σας. Κάθεται εκεί… μετρώντας τα λεπτά μέχρι να ξανασηκωθείτε και να το πάτε μια βόλτα. Αυτό μπορεί να ακούγεται γελοίο. Τα σώματά μας λατρεύουν να κάθονται, σωστά; Όχι ακριβώς.

Σίγουρα, αν καθόμαστε για λίγο μας βοηθάει να ανακάμψουμε από το άγχος ή να ξεκουραστούμε από την άσκηση. Σήμερα, με τον τρόπο ζωής μας, καθόμαστε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι κινούμαστε, και το σώμα μας απλώς δεν έχει φτιαχτεί για τέτοια καθιστική ζωή. Στην πραγματικότητα, ισχύει ακριβώς το αντίθετο.

Το ανθρώπινο σώμα είναι φτιαγμένο για να κινείται, και μπορείτε να δείτε ενδείξεις γι’ αυτό στον τρόπο που είναι δομημένο:

Μέσα μας υπάρχουν πάνω από 360 αρθρώσεις, και περίπου 700 σκελετικοί μύες που επιτρέπουν την εύκολη, ρευστή κίνηση.
Η μοναδική δομή του σώματος μας δίνει την ικανότητα να στεκόμαστε όρθιοι ενάντια στην έλξη της βαρύτητας.
Το αίμα χρειάζεται από εμάς να κινούμαστε ώστε να μπορεί να κυκλοφορεί σωστά.
Τα νευρικά μας κύτταρα επωφελούνται από την κίνηση, το δέρμα μας είναι ελαστικό και προσαρμόζεται στις κινήσεις μας.

Άρα αν κάθε σπιθαμή του σώματος είναι έτοιμη και περιμένει να κινηθούμε, τι συμβαίνει όταν απλώς δεν το κάνουμε;

Ας ξεκινήσουμε με τη ραχοκοκαλιά του προβλήματος, κυριολεκτικά! Η σπονδυλική σας στήλη είναι μια επιμήκης δομή από οστά και δίσκους χόνδρων που πατούν ο ένας πάνω στον άλλο. Αρθρώσεις, μύες και σύνδεσμοι που συνδέονται με τα οστά την συγκρατούν όρθια. Ένας συνήθης τρόπος που καθόμαστε είναι με κυρτή πλάτη και πεσμένους ώμους, μια θέση που πιέζει άνισα την σπονδυλική μας στήλη.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτό προκαλεί φθορά στους σπονδυλικούς σας δίσκους, παρακουράζει ορισμένους συνδέσμους και αρθρώσεις, και πιέζει τους μύες που εκτείνονται για να βολέψουν την κυρτή θέση της σπονδυλικής σας στήλης. Αυτή η καμπούρα συρρικνώνει επίσης τη θωρακική κοιλότητα καθώς κάθεστε, και έτσι οι πνεύμονές σας έχουν λιγότερο χώρο να επεκταθούν όταν αναπνέετε. Αυτό είναι πρόβλημα διότι περιορίζει προσωρινά την ποσότητα του οξυγόνου που γεμίζει τους πνεύμονές σας και εισέρχεται στο αίμα σας.

Γύρω από τον σκελετό είναι οι μύες, τα νεύρα, οι αρτηρίες και οι φλέβες που αποτελούν τα στρώματα των μαλακών ιστών του σώματος. Η ίδια πράξη του να κάθεστε, συνθλίβει, πιέζει και συμπιέζει και αυτοί οι πιο ευαίσθητοι ιστοί υπόκεινται μεγάλη πίεση.

Είχατε ποτέ μούδιασμα και πρήξιμο στα άκρα σας όταν κάθεστε;

Σε περιοχές που είναι οι πιο συμπιεσμένες, τα νεύρα σας, oι αρτηρίες και oι φλέβες μπορεί να μπλοκαριστούν, κάτι που περιορίζει τα σήματα των νεύρων, προκαλώντας το μούδιασμα, και μειώνει τη ροή του αίματος στα άκρα σας, προκαλώντας το πρήξιμο. Επίσης αν καθόμαστε για πολύ ώρα απενεργοποιείται η λιποπρωτεΐνη λιπάση, ένα ειδικό ένζυμο στα τοιχώματα των τριχοειδών αγγείων του αίματος που διασπά τα λίπη στο αίμα. Έτσι, όταν κάθεστε, δεν καίτε λίπος τόσο καλά όσο όταν κινείστε.

Τι επιπτώσεις έχει αυτή η στάση στον εγκέφαλο;

Τις περισσότερες φορές, ίσως κάθεστε για να χρησιμοποιήσετε το μυαλό σας. Αλλά αν κάθεστε για πολλή ώρα, αυτό προκαλεί το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Όταν είστε ακίνητοι μειώνεται η ροή του αίματος και η ποσότητα του οξυγόνου που εισέρχεται στο αίμα μέσω των πνευμόνων σας. Ο εγκέφαλός σας απαιτεί αυτά τα δύο πράγματα ώστε να είναι σε εγρήγορση. Οπότε τα επίπεδα συγκέντρωσής σας είναι πολύ πιθανό να πέσουν καθώς η δραστηριότητα του εγκεφάλου σας επιβραδύνεται.

Δυστυχώς, οι αρνητικές συνέπειες της καθιστικής ζωής δεν υπάρχουν μόνο βραχυπρόθεσμα.

Μελέτες έχουν δείξει ότι το να καθόμαστε για μεγάλες χρονικές περιόδους συνδέεται με ορισμένους τύπους καρκίνων και καρδιοπαθειών και μπορεί να συμβάλει σε διαβήτη, προβλήματα νεφρών και συκωτιού. Μάλιστα, οι ερευνητές έχουν βρει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, η αδράνεια προκαλεί περίπου το 9% των πρόωρων θανάτων ετησίως. Αυτό είναι πάνω από 5 εκατομμύρια άνθρωποι. Αυτό που φαίνεται σαν μια αβλαβή συνήθεια έχει τη δύναμη να αλλάξει την υγεία μας.

Ευτυχώς, οι λύσεις σ’ αυτή την αυξανόμενη απειλή είναι απλές.

Αν δεν έχετε επιλογή από το να κάθεστε για ώρες για ώρες (π.χ. λόγω εργασίας), προσπαθήστε τουλάχιστον να αλλάξετε το καμπούριασμα. Φροντίστε να έχετε ίσια τη σπονδυλική στήλη και όταν δεν χρειάζεται να μείνετε καθισμένοι, επιδιώξτε να κινηθείτε πολύ περισσότερο, ίσως θέτοντας μια υπενθύμιση στον εαυτό σας να σηκώνεστε κάθε μισή ώρα. Κυρίως, εκτιμήστε ότι το σώμα μας είναι φτιαγμένο για κίνηση, όχι για ακινησία.

Και αφού φτάσετε να διαβάσετε μέχρι εδώ, γιατί δεν σηκώνεστε να τεντωθείτε τώρα; Κάντε δώρο στο σώμα σας έναν μικρό περίπατο. Θα σας ευχαριστήσει αργότερα…