Γιατί νιώθουμε ότι γερνάμε γρηγορότερα στα 40 και στα 60

Για πολλούς ανθρώπους, η ηλικία των 45 ετών πάνω-κάτω συνοδεύεται από δυσάρεστες εκπλήξεις: συχνότερους τραυματισμούς, απώλεια μυικής δύναμης, σημαντικά ή ασήμαντα προβλήματα υγείας. Μία νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Nature Aging, δείχνει τι μπορεί να προκαλεί αυτήν τη σωματική παρακμή.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα μόρια και οι μικροοργανισμοί τόσο μέσα στο σώμα όσο και έξω από αυτό (πάνω στο δέρμα) υφίστανται δραματικές αλλαγές, πρώτα περίπου στην ηλικία των 44 ετών και, εν συνεχεία, ξανά όταν «πατάμε» τα 60. Οι μεταβολές αυτές μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές διαφορές στην καρδιαγγειακή υγεία και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Όπως εξηγούν, το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται χιλιάδες διαφορετικούς τύπους μορίων για να λειτουργεί και να είναι καλά. Χρειάζεται επίσης τη συμβιωτική βοήθεια πλήθους μικροοργανισμών – βακτηρίων, μυκήτων και ιών – που ζουν μέσα στον άνθρωπο και στο δέρμα τους.

Ωστόσο, τα μόρια και τα μικρόβια αυτά δεν είναι στατικά: Η σύνθεσή τους αλλάζει καθώς μεγαλώνουμε.

Τα ευρήματα προέρχονται από επιστήμονες του Στάνφορντ, οι οποίοι ανέλυσαν αίμα και άλλα δείγματα βιολογικού υλικού από 108 εθελοντές ηλικίας 25 έως 75 ετών, οι οποίοι συνέχισαν να δίνουν δείγματα για αρκετά χρόνια.

«Ενώ είναι προφανές ότι γερνάμε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, υπάρχουν δύο μεγάλες περίοδοι όπου τα πράγματα αλλάζουν πραγματικά», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Michael Snyder, καθηγητής γενετικής και διευθυντής του Κέντρου Γονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Ιατρικής στο Stanford Medicine. Για παράδειγμα, «υπάρχει μια μεγάλη αλλαγή στον μεταβολισμό των λιπιδίων όταν οι άνθρωποι είναι στα 40 τους και στον μεταβολισμό των υδατανθράκων όταν φτάνουν τα 60 τους».

Τα λιπίδια είναι λιπαρές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων της LDL, της HDL και των τριγλυκεριδίων, που επιτελούν πλήθος λειτουργιών στο σώμα, αλλά μπορεί να είναι επιβλαβή αν συσσωρευτούν στο αίμα.

Οι επιστήμονες παρακολούθησαν πολλά είδη μορίων στα δείγματα, όπως RNA και πρωτεΐνες, καθώς και το μικροβίωμα των συμμετεχόντων.

Οι μεταβολικές αλλαγές που ανακάλυψαν δεν δείχνουν ότι οι άνθρωποι καίνε πιο αργά τις θερμίδες από τα 40 και πάνω, αλλά μάλλον ότι το σώμα διασπά την τροφή με διαφορετικό τρόπο, χωρίς να είναι όμως σίγουροι για το πώς επηρεάζουν ακριβώς οι αλλαγές αυτές την υγεία κάθε ανθρώπου.

Οι αλλαγές στο μεταβολισμό επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα αντιδρά στο αλκοόλ ή την καφεΐνη, αν και οι συνέπειες για την υγεία δεν είναι ακόμη σαφείς. Στην περίπτωση της καφεΐνης, μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ευαισθησία.

Δεν είναι επίσης ακόμη γνωστό αν οι μεταβολές θα μπορούσαν να συνδέονται με τον τρόπο ζωής ή με συγκεκριμένες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, οι αλλαγές στον μεταβολισμό του αλκοόλ μπορεί να οφείλονται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι πίνουν περισσότερο γύρω στα 45, ανέφερε ο Snyder.

Για την ώρα, ο Snyder προτείνει στα άτομα που διανύουν την πέμπτη δεκαετία της ζωής τους (τα 40-50) να παρακολουθούν στενά τα λιπίδια τους, ιδίως την LDL χοληστερόλη.

Μέχρι να μάθουμε καλύτερα τι σημαίνουν αυτές οι αλλαγές, ο καλύτερος τρόπος για να τις αντιμετωπίσουμε θα ήταν να τρώμε υγιεινά και να γυμναζόμαστε τακτικά, πρόσθεσε.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι στην ηλικία αυτή το σώμα διασπά την τροφή διαφορετικά.

Φωτογραφία: iStock