Γιατί πρέπει να ζητάτε το ποτό σας σε ίσιο ποτήρι;

Και για να γίνουμε και πιο συγκεκριμένοι, οι άνθρωποι πίνουν αρκετά πιο πολύ από ποτήρια με καμπύλες που έχουν διαφορετική διάμετρο κατά μήκος τους, σε σχέση με τα ίσια ποτήρια που έχουν την ίδια διάμετρο στο πάνω και στο κάτω μέρος τους.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Οι πότες μπορούν να υπολογίσουν καλύτερα πόσο πίνουν από ένα ίσιο ποτήρι, τελικά πίνουν μικρότερες ποσότητες από αυτό, ενώ αντίθετα ένα καμπύλο ποτήρι (π.χ. που είναι πλατύ στο πάνω μέρος, στενεύει στη μέση και ξαναγίνεται πλατύ στο κάτω μέρος) δυσκολεύει τον γρήγορο υπολογισμό της ποσότητας του ποτού που περιέχεται σε αυτό (π.χ. της μπίρας), με συνέπεια η κατανάλωση να αυξάνεται και να γίνεται πιο γρήγορη. Άρα, ένα κατάστημα που σερβίρει ποτά, έχει κίνητρο να διαθέτει καμπύλα ποτήρια, ενώ οι πελάτες αντίθετα θα έπρεπε να προτιμούν τα ίσια για να έχουν καλύτερο έλεγχο της ποσότητας του αλκοόλ που καταναλώνουν.

Οι ερευνητές της Σχολής Πειραματικής Ψυχολογίας του πανεπιστημίου του Μπρίστολ, με επικεφαλής τη δρα Άντζελα Άτγουντ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «PLoS ONE», έκαναν πειράματα με 159 άνδρες και γυναίκες, τους οποίους κινηματογράφησαν, καθώς έπιναν διάφορα ποτά (ίδια ποσότητα) από διαφορετικού σχήματος ποτήρια. Αν και κατά μέσον όρο, οι δύο ομάδες εθελοντών -μία που έπινε από ίσια και μία από καμπύλα ποτήρια- χρειάστηκαν τον ίδιο χρόνο (γύρω στα επτά λεπτά) για να πιουν τα αναψυκτικά, στην περίπτωση της μπίρας υπήρξε μεγάλη διαφορά. Όσοι έπιναν από ίσιο ποτήρι τελείωσαν το ποτό τους σε 11 έως 13 λεπτά κατά μέσον όρο, ενώ όσοι έπιναν από καμπύλο σε επτά έως οκτώ λεπτά, καθώς έπιναν αρκετά πιο γρήγορα.

Η έρευνα έδειξε ότι η κατανάλωση ενός αλκοολούχου ποτού επιβραδύνεται σημαντικά, σχεδόν κατά 60%, όταν κανείς πίνει από ίσιο ποτήρι αντί για καμπύλο. Οι ερευνητές, στη συνέχεια, έδειξαν στους εθελοντές φωτογραφίες μισογεμάτων ποτηριών και τους κάλεσαν να υπολογίσουν αν το ποτήρι ήταν περισσότερο ή λιγότερο από τη μέση γεμάτο. Οι εθελοντές έκαναν περισσότερες λανθασμένες εκτιμήσεις στις περιπτώσεις των καμπύλων ποτηριών από ότι των ίσιων.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα συμπεράσματά τους για τη διαφορετική επίδραση μεταξύ των ίσιων και των καμπύλων ποτηριών βασίζονται μόνο σε εργαστηριακά πειράματα και συνεπώς δεν είναι σίγουρο ότι ακριβώς το ίδιο συμβαίνει σε ένα πραγματικό μπαρ, όταν μάλιστα κανείς πίνει απανωτά ποτά.

Πάντως, μία παλαιότερη έρευνα του 2005 είχε βρει μια άλλη οπτική αυταπάτη, με την ανάλογη ψυχολογική επίδραση στην κατανάλωση των ποτών: οι άνθρωποι πίνουν περισσότερο αλκοόλ από κοντά και πλατιά ποτήρια σε σχέση με τα ψηλά και στενά. Συνεπώς, αν συνδυάσει κανείς τα ευρήματα των δύο ερευνών, ένα ψηλό «κολονάτο» ποτήρι που έχει την ίδια διάμετρο σε όλο το μήκος του, βοηθά καλύτερα στην αυτοσυγκράτηση, ενώ ένα κοντό και με καμπύλες ποτήρι παρασύρει σε μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ.

Οι ερευνητές έκαναν το σχετικό πείραμα λόγω ανησυχίας για τον αυξανόμενο αλκοολισμό ιδίως, μεταξύ των νέων και δήλωσαν ότι, όπως ελπίζουν, τα ευρήματά τους, θα συμβάλουν στον περιορισμό του προβλήματος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η επιβλαβής κατανάλωση αλκοόλ έχει ως συνέπεια περίπου 2,5 εκατ. θανάτους ετησίως σε όλο τον κόσμο.

Διάφορα μέτρα έχουν προταθεί για την καταπολέμηση της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ ιδίως από τους νέους, όπως η αύξηση της τιμής των ποτών, ο περιορισμός στη διαθεσιμότητά τους στα καταστήματα, η αύξηση του ορίου ηλικίας που επιτρέπεται η κατανάλωση αλκοόλ κ.α. Πολλά από αυτά τα μέτρα θεωρούνται διεθνώς μη δημοφιλή και συχνά έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα.

Ίσως, λοιπόν, αποδειχθεί χρήσιμη η διαπίστωση ότι ακόμα και το σχήμα του ποτηριού παίζει τον δικό του όχι αμελητέο ρόλο, αν μη τι άλλο επειδή οι ίδιοι οι πότες θα έχουν πλέον αυξημένη δυνατότητα επιλογής και αυτοελέγχου- αρκεί να μην ντρέπονται να ζητούν το κατάλληλο ποτήρι!