«Είναι δηλητηριώδες». «Τοξικό». «Επικίνδυνο για τα παιδιά και τα κατοικίδια». Αλεξανδρινά, γκι και πουρνάρια, αν και ευρέως διαδεδομένα, ειδικά αυτές τις μέρες των γιορτών, περιβάλλονται από μια ολόκληρη φιλολογία. Ή μήπως παραφιλολογία;
Οι κίνδυνοι των αλεξανδρινών
Θα μπορούσε, άραγε, ένα φυτό τόσο κοινό και τόσο αγαπητό τις γιορτές να είναι τόσο επικίνδυνο; Κι αν είναι επικίνδυνο, τι προβλήματα προκαλεί; Είναι επικίνδυνο αν το φας ή μήπως είναι επιβλαβές ακόμη και το να είσαι απλώς κοντά; Και αν δεν είναι επικίνδυνο, γιατί υπάρχει ο μύθος;
Απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις δεν είναι εύκολο να δοθούν. Στην πραγματικότητα, η κακή φήμη του συγκεκριμένου φυτού μπορεί να ξεκίνησε το 1919, όταν πέθανε το παιδί ενός στρατιωτικού. Λέγεται ότι είχε φάει κομμάτι από αλεξανδρινό. Πέθανε από αυτό; Δεν είναι σαφές. Ωστόσο, πολλές άλλες αναφορές περιγράφουν ήπια συμπτώματα, όπως ναυτία ή έμετο, αλλά όχι θανάτους.
Πριν από δεκαετίες, μία μελέτη στο American Journal of Emergency Medicine ανέλυσε σχεδόν 23.000 περιπτώσεις ανθρώπων που είχαν φάει αλεξανδρινό και διαπίστωσε τα εξής:
- δεν υπήρξε κανένας θάνατος,
- σχεδόν όλες οι περιπτώσεις (96%) δεν χρειάστηκαν θεραπεία εκτός σπιτιού,
- οι περισσότερες περιπτώσεις (92%) δεν εμφάνισαν καθόλου συμπτώματα,
Σύμφωνα με μια εκτίμηση, ένα παιδί βάρους 22,6 κιλών θα έπρεπε να φάει περισσότερα από 500 φύλλα αλεξανδρινού για να πλησιάσει μια δόση που θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα.
Ομοίως, τα κατοικίδια μπορεί να αναπτύξουν γαστρεντερικά συμπτώματα μετά την κατανάλωση αλεξανδρινού, αλλά το φυτό δεν αποτελεί σημαντική απειλή για τα ζώα.
Οι κίνδυνοι του γκι
Περίπου ίδια, πάνω-κάτω, είναι και η ιστορία για το γκι. Δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, αλλά αν καταναλωθεί, μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές. Στην πραγματικότητα, το γκι χρησιμοποιείται για αιώνες ως θεραπεία για την αρθρίτιδα, την υψηλή αρτηριακή πίεση, τη στειρότητα και τον πονοκέφαλο. Ωστόσο, τα στοιχεία που υπάρχουν δεν είναι υψηλής ποιότητας για καμία από αυτές τις χρήσεις.
Το γκι έχει τραβήξει επίσης το ενδιαφέρον και ως πιθανή αντικαρκινική θεραπεία. Ορισμένα εκχυλίσματα γκι περιέχουν χημικές ουσίες που αποδεικνύεται ότι σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα στο εργαστήριο και διεγείρουν τα ανθρώπινα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Για παράδειγμα, τα αλκαλοειδή έχουν παρόμοιες ιδιότητες με ορισμένα φάρμακα χημειοθεραπείας που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για την καταπολέμηση της λευχαιμίας και άλλων μορφών καρκίνου. Ωστόσο, έρευνα του 2019 διαπίστωσε ότι η προσθήκη εκχυλισμάτων γκι σε συμβατικές θεραπείες για τον καρκίνο δεν βελτίωσε την επιβίωση ή την ποιότητα ζωής.
Κανείς δεν προτείνει ότι είναι καλή ιδέα να φάτε γκι, κατά λάθος ή με άλλο τρόπο. Αλλά η κατανάλωση ενός έως τριών καρπών ή ενός ή δύο φύλλων είναι απίθανο να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια, σύμφωνα με τους ερευνητές. Και δεν έχουν περιγραφεί σοβαρά συμπτώματα ή θάνατοι σε μια αναφορά περισσότερων από 300 περιπτώσεων κατανάλωσης γκι. Ωστόσο, ορισμένες πηγές προειδοποιούν ότι μπορεί να προκύψουν σοβαρά προβλήματα ή ακόμα και θάνατος εάν καταποθεί σε μεγάλη ποσότητα. Η δόση που απαιτείται για να προκληθεί θάνατος είναι άγνωστη, αλλά, ευτυχώς, φαίνεται να είναι τόσο υψηλή που η κατανάλωση αρκετή ποσότητας για να είναι θανατηφόρο είναι εξαιρετικά σπάνια.
Συμπέρασμα
Κανείς δεν πρέπει να τρώει αλεξανδρινά ή γκι, αλλά εάν κάποιος φάει μια μικρή ποσότητα είναι απίθανο να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια.
Το πιο επικίνδυνο ίσως με το γκι και τα αλεξανδρινά είναι ο κίνδυνος πνιγμού από τους καρπούς για τα μικρά παιδιά, αν και αυτός ο κίνδυνος δεν υπάρχει μόνο για τα φυτά: οποιοδήποτε μικρό αντικείμενο ενέχει παρόμοιους κινδύνους. Προσπαθήστε να κρατήσετε, λοιπόν, τα φυτά των γιορτών μακριά από μικρά παιδιά και κατοικίδια. Και να έχετε κατά νου ότι οι καρποί μπορεί να πέσουν από μόνοι τους στο πάτωμα.
Αν τώρα ένα παιδί ή ένα κατοικίδιο φάει φύλλα ή καρπούς από αυτά ή άλλα φυτά, καλέστε το κέντρο δηλητηριάσεων, τον παιδίατρο ή τον κτηνίατρό σας. Αλλά αν δεν έφαγαν πολύ, μην εκπλαγείτε αν η σύσταση είναι απλώς «παρακολουθούμε και περιμένουμε».
Πηγή: Harvard Health Publishing
Φωτογραφία: iStoc