Γλαύκωμα: Ποια συμπτώματα να σας ανησυχήσουν;

Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος αυτή που διανύουμε (10-16 Μαρτίου 2019) και στο προσκήνιο έρχονται ανησυχητικά στοιχεία για το γλαύκωμα.

Τα στοιχεία αυτά έδωσαν στη δημοσιότητα η Παγκόσμια Εταιρεία Γλαυκώματος (World Glaucoma Association – WGA) και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ασθενών με Γλαύκωμα (World Glaucoma Patient Association – WGPA).

Σύμφωνα με υπολογισμούς των δύο οργανισμών, 76 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα πάσχουν από γλαύκωμα έως το 2020. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται 200.000-250.000 Έλληνες, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ελληνικής Εταιρείας Γλαυκώματος.

Το γλαύκωμα στα αρχικά στάδια δεν προκαλεί συμπτώματα. Αυτή η «σιωπηρή» πορεία όμως έχει ως συνέπεια πολλοί ασθενείς να μην γνωρίζουν ότι πάσχουν, με επακόλουθο να υφίστανται μη αναστρέψιμες βλάβες στην όρασή τους.

Στην πραγματικότητα, ποσοστό έως και 50% των πασχόντων στις ανεπτυγμένες χώρες και το 90% στις αναπτυσσόμενες δεν ξέρουν ότι έχουν γλαύκωμα.

Δεν είναι μία ασθένεια

Όπως εξηγεί ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School, το γλαύκωμα δεν είναι μία ασθένεια, αλλά μία ομάδα ασθενειών οι οποίες προκαλούν προοδευτικές βλάβες στο οπτικό νεύρο. Το οπτικό νεύρο μεταφέρει τα οπτικά ερεθίσματα στον εγκέφαλο, για να δημιουργηθεί η όραση.

«Η κύρια αιτία της βλάβης στο οπτικό νεύρο είναι η σταδιακή αύξηση της πίεσης στο εσωτερικό των ματιών (ενδοφθάλμια πίεση)», λέει. «Η αύξηση αυτή στην αρχή δεν δημιουργεί πρόβλημα: συνήθως απαιτούνται 3-4 χρόνια (χωρίς θεραπεία) για να αρχίσουν αλλοιώσεις στο οπτικό νεύρο. Ακόμα όμως κι όταν αρχίσουν οι αλλοιώσεις, συνήθως δεν γίνονται αμέσως αντιληπτές».

Παρότι δεν υπάρχει τρόπος ίασης του γλαυκώματος, υπάρχουν τρόποι να παρεμποδιστεί η εξέλιξή του και έτσι να διασωθεί η όραση. Για να επιτευχθεί αυτό, απαραίτητος είναι ο προληπτικός έλεγχος των ματιών μία φορά τον χρόνο, αλλά και το να έχουμε το νου μας για ύποπτα συμπτώματα.

«Η Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος είναι μοναδική ευκαιρία για να συνειδητοποιήσουν όλοι πως το 50% των βλαβών από το γλαύκωμα μπορούν να γίνουν αντιληπτές μόνο με την επιμελή εξέταση των ματιών από τον οφθαλμίατρο», τονίζει ο Δρ. Κανελλόπουλος.

Δυστυχώς, οι Έλληνες δεν πηγαίνουν συχνά στον οφθαλμίατρο. Έρευνα που είχε δημοσιοποιήσει το 2013 η Ελληνική Οφθαλμολογική Εταιρεία είχε δείξει πως ένας στους πέντε κατοίκους της χώρας μας δεν έχει επισκεφθεί ποτέ στη ζωή του οφθαλμίατρο. Επιπλέον, δύο στους πέντε (ποσοστό 42%) δεν έχουν μετρήσει ποτέ την πίεση των ματιών τους.

Τα ύποπτα συμπτώματα

Πολύ σημαντικό είναι, όπως προαναφέρθηκε να γνωρίζουμε τα ύποπτα συμπτώματα για γλαύκωμα, ώστε να απευθυνόμαστε εγκαίρως στον οφθαλμίατρο.

Τα συμπτώματα αυτά είναι:

1. Θολερότητα (άλως) γύρω από τα φώτα. Το σύμπτωμα αυτό μπορεί να είναι πιο έντονο τη νύχτα κατά την οδήγηση. Ο ασθενής μπορεί να βλέπει «φωτοστέφανο» γύρω από τα φώτα στον δρόμο ή από τα φανάρια των διερχομένων οχημάτων.
2. Ενδείξεις απώλειας της όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια. Ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει κάποιο «τυφλό» σημείο στο οπτικό πεδίο του (δεν θα βλέπει σε εκείνο το σημείο), μείωση της οπτικής οξύτητας (θα αρχίσει να μην βλέπει καλά) ή/και μείωση της περιφερειακής όρασης (θα βλέπει καλά όταν κοιτάζει ευθεία, αλλά όχι στα πλάγια).
3. Πόνος ή αίσθημα πίεσης στο μάτι. Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς ή διάχυτος, ενώ το αίσθημα πίεσης μπορεί να είναι γενικευμένο μέσα στο μάτι.
4. Θόλωμα των ματιών ή του λευκού τμήματος των ματιών. Το θόλωμα αυτό θα είναι ευδιάκριτο όταν ο ασθενής κοιτάζεται στον καθρέφτη.
5. Ναυτία, με ή χωρίς έμετο, που συνοδεύεται από κάποιο ή κάποια άλλα από τα ύποπτα συμπτώματα.
6. Χρόνιο κοκκίνισμα των ματιών. Τα κόκκινα μάτια που μοιάζουν κουρασμένα για πολλές αλλεπάλληλες μέρες, αποτελούν μερικές φορές πολύ πρώιμη ένδειξη γλαυκώματος.
7. Εμφάνιση δακτυλίων ουρανίου τόξου γύρω από τα φώτα. Το να βλέπει κανείς δακτυλίους με τα χρώματα του ουρανίου τόξου γύρω από τα φώτα μπορεί να αποτελεί ένδειξη οξέος γλαυκώματος και χρειάζεται άμεσο έλεγχο από τον οφθαλμίατρο.
8. Έντονος και αιφνίδιος πονοκέφαλος, που συνοδεύεται από ένα ή περισσότερα από τα άλλα συμπτώματα. Χρειάζεται άμεσο έλεγχο από τον οφθαλμίατρο.
9. Έντονος και απότομος πόνος στο μάτι, δίχως να υπάρχει αιτία. Και αυτό είναι ένα σύμπτωμα που χρειάζεται άμεσο έλεγχο από τον οφθαλμίατρο.

Κύρια αιτία τύφλωσης πριν τα 65 έτη

«Το γλαύκωμα μπορεί να συμβεί στον καθένα», τονίζει ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Παρότι ο περισσότερος κόσμος το θεωρεί νόσο των ηλικιωμένων, στη Δύση αποτελεί την κύρια αιτία τύφλωσης στις ηλικίες κάτω των 65 ετών. Επίσης στο σχεδόν 80% των περιπτώσεων η διάγνωση γίνεται σε ηλικία 45-55 ετών. Μάλιστα μερικές φορές ανιχνεύεται ακόμα και σε άτομα 25-30 ετών.

»Επειδή, λοιπόν, με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να αποτραπεί το 90% των κρουσμάτων τύφλωσης, έχει μεγάλη σημασία το προληπτικό τσεκάπ και ο άμεσος έλεγχος όταν το άτομο έχει ύποπτα συμπτώματα».