Γλοίωμα: Νέο φάρμακο καθυστερεί την εξέλιξη του θανατηφόρου καρκίνου του εγκεφάλου

Μιχάλης Θερμόπουλος
11 Ιουνίου 2023 | 18:00

H βορασιδενίμπη (vorasidenib) υπερδιπλασίασε την επιβίωση σε άτομα με υποτροπιάζον γλοίωμα β' βαθμού.

Σε μια διεθνή μελέτη με επικεφαλής το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA), οι επιστήμονες έδειξαν ότι ένα νέο φάρμακο στοχευμένης θεραπείας μπορεί να παρατείνει το χρόνο που τα άτομα με έναν υποτύπο γλοιώματος προχωρούν τη θεραπεία χωρίς να επιδεινωθεί ο καρκίνος τους.

Το εύρημα προτείνει μια πιθανή νέα θεραπευτική επιλογή για άτομα με τον αργά αναπτυσσόμενο αλλά άκρως θανατηφόρο όγκο στον εγκέφαλο.

Η ομάδα βρήκε ότι το φάρμακο βορασιδενίμπη (vorasidenib) υπερδιπλασίασε την επιβίωση σε άτομα με υποτροπιάζον γλοίωμα β’ βαθμού με μεταλλάξεις IDH1 και IDH2, χωρίς ο καρκίνος να εξαπλωθεί.

Σε σύγκριση με τα άτομα που έλαβαν εικονικό φάρμακο, εκείνοι που έλαβαν βορασιδενίμπη παρέμειναν για σχεδόν 17 περισσότερους μήνες χωρίς να επιδεινωθεί ο καρκίνος τους, καθυστερώντας έτσι το χρόνο προτού ξεκινήσουν χημειοθεραπεία και ακτινοβολία.

Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο New England Journal of Medicine.

Ο τύπος του γλοιώματος που μελετήθηκε στην έρευνα, το υποτροπιάζον γλοίωμα β’ βαθμού με μεταλλάξεις IDH1 και IDH2, τείνει να επηρεάζει νεότερους ανθρώπους, συχνά εκείνους στα 30 τους.

Η τρέχουσα καθιερωμένη θεραπεία, ένας συνδυασμός ακτινοβολίας και χημειοθεραπείας, μπορεί να προκαλέσει νευρολογικά ελλείμματα που δυσκολεύουν τους ασθενείς να μάθουν, να θυμούνται νέα πράγματα, να συγκεντρώνονται ή να λαμβάνουν καθημερινές αποφάσεις.

Ο δρ. Timothy Cloughesy, καθηγητής νευρο-ογκολογίας στην Ιατρική Σχολή David Geffen στο UCLA και συν-επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι η διαθεσιμότητα μιας θεραπείας που επιτρέπει στους ασθενείς να περνούν μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα χωρίς χημειοθεραπείες και ακτινοβολία θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο.

“Ανησυχούμε πάντα για τις καθυστερημένες επιπτώσεις της ακτινοβολίας”, δήλωσε ο δρ. Cloughesy. “Το να έχεις την ικανότητα να καθυστερείς την ακτινοθεραπεία στον εγκέφαλο με μια αποτελεσματική θεραπεία είναι πραγματικά κρίσιμο και πολύ σημαντικό για τους ασθενείς”, πρόσθεσε.

Η βορασιδενίμπη ταξινομείται ως διπλός αναστολέας του μεταλλαγμένου IDH1/2. Αυτό σημαίνει ότι εμποδίζει τον σχηματισμό και τη συσσώρευση του ογκομεταβολίτη 2-Hydroxyglutarate (2-HG), που εμφανίζεται όταν γενετικά τροποποιημένες εκδόσεις δύο ενζύμων (IDH1 και IDH2) υπάρχουν σε έναν όγκο. Το 2-HG πιστεύεται ότι είναι υπεύθυνο για τον σχηματισμό και τη διατήρηση μεταλλαγμένων γλοιωμάτων IDH.

Η μελέτη είναι επίσης η πρώτη κλινική δοκιμή που αναλύει ένα φάρμακο στοχευμένης θεραπείας που αναπτύχθηκε ειδικά για τη θεραπεία του καρκίνου του εγκεφάλου.

Τέτοιες θεραπείες έχουν σχεδιαστεί για να στοχεύουν συγκεκριμένα μόρια που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων. Σε αντίθεση με τη χημειοθεραπεία και άλλες θεραπείες που μπορούν να επηρεάσουν τόσο καρκινικά όσο και υγιή κύτταρα, οι στοχευμένες θεραπείες επιτίθενται μόνο στα καρκινικά κύτταρα, ελαχιστοποιώντας τη βλάβη στα φυσιολογικά κύτταρα.

Αν και έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στην χρήση στοχευμένων θεραπειών για τη θεραπεία πολλών τύπων καρκίνου, η ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών για όγκους εγκεφάλου ήταν ιδιαίτερα απαιτητική λόγω της δυσκολίας να διαπεραστεί ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός.

Η βορασιδενίμπη είναι ένας αναστολέας διείσδυσης στον εγκέφαλο, πράγμα που σημαίνει ότι έχει την ικανότητα να διασχίζει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.

Στην μελέτη συμμετείχαν 331 άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω που είχαν διαγνωστεί με υποτροπιάζον γλοίωμα β’ βαθμού με μεταλλάξεις IDH1 και IDH2 και που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση όγκου εγκεφάλου. Από αυτήν την ομάδα, 168 έλαβαν τυχαία βορασιδενίμπη και 163 έλαβαν εικονικό φάρμακο.

Διαπιστώθηκαν τα εξής:

Μεταξύ εκείνων που έλαβαν βορασιδενίμπη, η νόσος δεν εξελίχθηκε κατά μέσο όρο για 27,7 μήνες: σημαντικά περισσότερο δηλαδή από τους 11,1 μήνες για όσους έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Και μεταξύ αυτών που έλαβαν βορασιδενίμπη, το 85,6% κράτησε για 18 μήνες πριν από την επόμενη θεραπεία, ενώ το 83,4% έφτασε τους 24 μήνες μεταξύ των θεραπειών.
Η νόσος εξελίχθηκε μόλις στο 28% των ατόμων που έλαβαν βορασιδενίμπη, σε σύγκριση με το 54% αυτών που έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Και από τον Σεπτέμβριο του 2022, που ήταν 30 μήνες μετά την έναρξη της μελέτης, το 72% των ασθενών που ανήκαν στην ομάδα της βορασιδενίμπης εξακολουθούσαν να λαμβάνουν το φάρμακο και η ασθένειά τους δεν είχε προχωρήσει.