Γρίπη: Πως επηρεάζει τη γονιμότητα και την εξωσωματική

Η γρίπη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές, γι’ αυτό συνιστάται στις εγκύους να κάνουν αντιγριπικό εμβόλιο ανεξάρτητα από την ηλικία κύησης. Ωστόσο κάποιες συνέπειες μπορεί να υπάρξουν και αν εκδηλώσουν γρίπη ζευγάρια που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί με φυσικό τρόπο ή με εξωσωματική.

Όπως εξηγεί ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, αυτό που πρέπει κατ’ αρχάς να γνωρίζουν τα ζευγάρια είναι ότι, αν η γυναίκα μείνει έγκυος ενώ ήδη έχει γρίπη, η εγκυμοσύνη δεν κινδυνεύει.

«Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα πως η σύλληψη ενόσω η γυναίκα έχει γρίπη ή κρυολόγημα (ίωση) σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα αρνητικών εκβάσεων της κύησης», λέει. «Άλλο να παρουσιάσει γρίπη μια έγκυος και άλλο να μείνει έγκυος μια γυναίκα που έχει γρίπη. Η έγκυος έχει εξασθενημένο ανοσοποιητικό, γι’ αυτό κινδυνεύει από επιπλοκές στη γρίπη και αρνητικές εκβάσεις της εγκυμοσύνης της».

Ωστόσο ορισμένα από τα συμπτώματα της γρίπης μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες σύλληψης, καθώς μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα σε άνδρες και γυναίκες.

Μελέτες έχουν δείξει, π.χ., πως όταν ένας άνδρας έχει υψηλό πυρετό (38,8 βαθμούς Κελσίου και πάνω) επί τρεις ή περισσότερες ημέρες, μπορεί παροδικά να διαταραχθεί η παραγωγή των σπερματοζωαρίων. Ειδικότερα μπορεί να παρουσιαστεί:

• Μείωση στον αριθμό των σπερματοζωαρίων
• Αύξηση των σπερματοζωαρίων με παθολογική μορφολογία

Μάλιστα οι αλλαγές αυτές μπορεί να επιμείνουν επί αρκετό καιρό μετά την ανάρρωση από τη γρίπη. Για πόσο; Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, επί λίγες εβδομάδες ή και μήνες ακόμα.

Η βασική σωματική θερμοκρασία και η εξωσωματική

Μία άλλη πιθανή συνέπεια της γρίπης είναι ότι μπορεί να επηρεάσει τη βασική θερμοκρασία σώματος. Τη θερμοκρασία αυτή μετρούν πολλά ζευγάρια, προσπαθώντας να υπολογίσουν τις γόνιμες ημέρες της γυναίκας, όταν αποπειρώνται εγκυμοσύνη με φυσική σύλληψη. Αν συμβεί αυτό, οι μετρήσεις που θα λαμβάνει το ζευγάρι θα είναι λανθασμένες.

Όσον αφορά την εξωσωματική γονιμοποίηση, η γρίπη μπορεί να την επηρεάσει αναλόγως με:

• Τη βαρύτητά της
• Το θεραπευτικό πλάνο που ακολουθεί κάθε γυναίκα
• Το σημείο του κύκλου της εξωσωματικής στο οποίο βρίσκεται η γυναίκα όταν αρρωσταίνει.

Μερικές φορές μπορεί να είναι απαραίτητο να καθυστερήσει ή να ακυρωθεί προσωρινά η εξωσωματική, έως ότου αναρρώσει πλήρως η γυναίκα.

Ο ρόλος του πυρετού

«Αν και δεν υπάρχουν πολλές μελέτες για τις επιπτώσεις της γρίπης στην έκβαση της εξωσωματικής, έχουμε στη διάθεσή μας μερικά επιστημονικά δεδομένα που συσχετίζουν τον πυρετό με ορισμένους δυνητικούς κινδύνους», εξηγεί ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Σε μία μελέτη, π.χ., οι κύκλοι εξωσωματικής σε γυναίκες με πυρετό συσχετίσθηκαν με σημαντικά μειωμένο αριθμό προεκκριτικών ωοθυλακίων. Συσχετίσθηκαν επίσης με μεγάλο αριθμό μετρίου μεγέθους ωοθυλακίων».

Οι γυναίκες χρειάζονταν επίσης πιο παρατεταμένη χρονικά ωοθηκική διέγερση και περισσότερα φάρμακα για να επιτευχθεί ικανοποιητική ωοθυλακιορρηξία. Επίσης τα επίπεδα της οιστραδιόλης που παρήγαγαν οι ωοθήκες τους ήταν μειωμένα.

«Όλες αυτές οι επιδράσεις συνιστούν εμπόδια στην εξωσωματική», προσθέτει ο ειδικός. Σημειώνεται ότι οι περισσότερες από τις γυναίκες στις οποίες παρατηρήθηκαν αυτές οι αρνητικές εκβάσεις είχαν ιστορικό συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, που αποτελεί κύρια αιτία γυναικείας υπογονιμότητας.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η εκδήλωση λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού δέκα ημέρες πριν ή μετά την εμβρυομεταφορά, συσχετίζεται με ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά αποτυχίας επίτευξης εγκυμοσύνης. Και αυτό, χωρίς να επηρεάζεται η καλλιέργεια των εμβρύων ή το πάχος του ενδομητρίου όπου θα εμφυτευθούν τα έμβρυα.

Τα οφέλη του αντιγριπικού εμβολίου

Την ίδια στιγμή, ο αντιγριπικός εμβολιασμός έχει συσχετιστεί σε πολλές μελέτες με καλύτερες εκβάσεις της εγκυμοσύνης. Έτσι, υγειονομικοί οργανισμοί όπως το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτικής & Γυναικολογίας (ACOG) και η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM) συνιστούν αντιγριπικό εμβολιασμό και στις γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες, δίχως να προσδιορίζουν τον τρόπο.

Ο εμβολιασμός αποτρέπει σε ικανοποιητικό ποσοστό από την γρίπη. Ακόμα, εξ άλλου, κι αν η γυναίκα παρουσιάσει γρίπη, κατά κανόνα έχει ηπιότερη νόσο. Έχει επίσης λιγότερες πιθανότητες επιπλοκών.

Τι να προσέχουν οι γυναίκες

Τί πρέπει να προσέχουν, όμως, όσες γυναίκες αναπτύξουν γρίπη ενόσω έχουν αρχίσει έναν κύκλο εξωσωματικής;

«Πρέπει να αρχίσουν την ενδεδειγμένη αντιϊική θεραπεία μέσα σε 48 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων και εφόσον λάβουν πρώτα την συμβουλή του γυναικολόγου τους», απαντά ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Τα αντιϊικά φάρμακα ίσως αποτρέψουν μια καθυστέρηση ή διακοπή του κύκλου.  Όμως πρέπει να είναι πολύ προσεκτικές με τυχόν άλλα φάρμακα για τη γρίπη που θέλουν να πάρουν».

Όπως εξηγεί, αντιπυρετικά όπως η ναπροξένη ενδέχεται να συνδέονται με μειωμένη γονιμότητα. Άλλα φάρμακα όπως τα αντιβηχικά και τα αντισταμινικά μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα του βλεννογόνου της μήτρας. Μπορεί ακόμα να εμποδίσουν τα σπερματοζωάρια να βρουν τον δρόμο τους προς τη μήτρα και τις ωοθήκες για να γονιμοποιήσουν το ωάριο.

Υπάρχουν επίσης φάρμακα για τη γρίπη και γενικά τις αναπνευστικές εποχιακές ιώσεις που μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα φάρμακα της εξωσωματικής. Η αλληλεπίδραση μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων της εξωσωματικής. Ή να οδηγήσει σε ωάρια φτωχότερης ποιότητας ή να προκαλέσει άλλα προβλήματα που εμποδίζουν την επιτυχία της εξωσωματικής.

Ωστόσο υπάρχουν και πολλά φάρμακα που δεν δημιουργούν προβλήματα. Επομένως, αν μια γυναίκα προσπαθεί να μείνει έγκυος, πρέπει να κάνει ό,τι και σε περίπτωση εγκυμοσύνης: να συμβουλεύεται τον γυναικολόγο της, πριν πάρει οποιοδήποτε φάρμακο, καταλήγει ο Δρ. Βασιλόπουλος.