Η γρίπη μπορεί να κάνει ισχυρή επανεμφάνιση εφέτος, καθώς μειώνονται σιγά-σιγά οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί και οι κοινωνικές παρεμβάσεις (π.χ. χρήση μάσκας) που σχεδιάστηκαν για να περιοριστεί ο κορωνοϊός. Κύρια πηγή ανησυχίας είναι η επανεμφάνιση ιώσεων οι οποίες είχαν σχεδόν εξαφανιστεί το 2020.
Η εποχική γρίπη δεν είναι μια αθώα ασθένεια. Σε ετήσια βάση κοστίζει ετησίως τη ζωή 290.000 έως 650.000 ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, αναφέρουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ Λίνα Πάσχου (επίκουρη καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (καθηγήτρια Θεραπευτικής-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και πρύτανης ΕΚΠΑ).
Αυτό όμως ίσχυε έως το 2019. Τη διετία 2020-2021 η γρίπη σχεδόν εξαφανίστηκε από το μεγαλύτερο τμήμα του πλανήτη, σύμφωνα με τα στοιχεία του FluNet.
Το FluNet είναι ένα εργαλείο για την παρακολούθηση των παγκόσμιων δεδομένων για τη γρίπη, που διατηρεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του, από τον Απρίλιο του 2020 έως σήμερα πραγματοποιούνται αυξανόμενα τεστ γρίπης. Ωστόσο το ποσοστό των θετικών αποτελεσμάτων παραμένει σταθερά χαμηλό.
Λιγοστά κρούσματα
Είναι ενδεικτικό ότι οι ΗΠΑ κατέγραψαν μόλις 646 θανάτους από γρίπη το έτος 2020-2021. Υπήρξε επίσης ένας θάνατος από παιδική γρίπη. Στην ίδια χώρα, όμως, μεταξύ 2010 και 2020 είχαν καταγραφεί σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τα CDC:
- 9 έως 41 εκατομμύρια κρούσματα γρίπης
- 140.000 έως 710.000 νοσηλείες
- 12.000 έως 52.000 θάνατοι
Στην Αυστραλία η εποχική γρίπη δεν έχει εφέτος προκαλέσει θανάτους. Τα προηγούμενα έτη, όμως, είχε μεταξύ 100 και 1.200 νεκρών. Η Αυστραλία βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο της γης και ο χειμώνας αρχίζει σ’ αυτήν στις 21 Ιουνίου.
Στο βόρειο ημισφαίριο, η εποχή της γρίπης αρχίζει κατά κανόνα στα τέλη ενός έτους και συνεχίζεται έως τους πρώτους μήνες του επόμενου. Στη χώρα μας, π.χ., η γρίπη συνήθως αρχίζει τον Δεκέμβριο, κορυφώνεται γύρω στον Φεβρουάριο και τελειώνει την άνοιξη.
Μικροβιακές λοιμώξεις και ιώσεις
Τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας ως φαίνεται έχουν καταστείλει και ορισμένες βακτηριακές λοιμώξεις. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται εκείνες που προκαλούν πνευμονία και μηνιγγίτιδα και σχετίζονται με τη σήψη.
Αντιθέτως, ορισμένοι ιοί συμπεριφέρθηκαν διαφορετικά. Οι ρινοϊοί, λ.χ., συνέχισαν να εξαπλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Οι ρινοϊοί αποτελούν σημαντική αιτία κοινού κρυολογήματος (ιώσεως) και σε μερικές χώρες αυξήθηκαν οι λοιμώξεις από αυτούς. Αυτό πιθανώς οφείλεται στο ότι οι ρινοϊοί δεν είναι τόσο ευαίσθητοι σε μέτρα όπως ο καθαρισμός των επιφανειών και το πλύσιμο των χεριών.
Η κατάσταση, όμως, είναι εκ διαμέτρου αντίθετη όσον αφορά τους κορωνοϊούς που προκαλούν κοινό κρυολόγημα (ο νέος κορωνοϊός ανήκει στην ίδια οικογένειά με αυτούς, αλλά είναι εντελώς διαφορετικός).
Οι κορωνοϊοί των ιώσεων είχαν μειωθεί, αλλά ήδη παρουσιάζουν ανάκαμψη και μάλιστα εκτός εποχής. Οι κοινοί ανθρώπινοι κορωνοϊοί ήταν, π.χ., σε πολύ χαμηλά επίπεδα στις ΗΠΑ το 2020. Ωστόσο πριν από το νέο κύμα της πανδημίας, την άνοιξη του 2021, τα κρούσματα άρχισαν να αυξάνονται. Αυτή ήταν μία ασυνήθιστη περίοδος εμφάνισης κρυολογήματος.
Το ίδιο συνέβη και με άλλους ιούς, όπως οι ιοί της παραγρίπης. Ομοίως, οι λοιμώξεις με τον αναπνευστικό ιό RSV ήταν σε ιστορικό χαμηλό για ένα χρόνο. Άρχισαν, όμως, να αυξάνονται πολλούς μήνες αργότερα από το συνηθισμένο, από τον Απρίλιο του 2021. Έκτοτε, οι μολύνσεις από RSV αυξάνονται διαρκώς.
Ο ιός RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός) συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα κρυολογήματος. Είναι, όμως, υπεύθυνος για το περίπου 5% των θανάτων σε παιδιά κάτω των 5 ετών παγκοσμίως.
Η γρίπη εφέτος
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, οι επιστήμονες ανησυχούν για ισχυρή ανάκαμψη και του ιού της γρίπης. Η εξασθένηση των ταξιδιωτικών περιορισμών και των κοινωνικών παρεμβάσεων, εντείνει τις ανησυχίες τους. Πολύ σημαντική παράμετρος, όμως, είναι και η αύξηση του αριθμού ανθρώπων που δεν έχουν έρθει σε επαφή με τη γρίπη τα τελευταία έτη. Επομένως, δεν είναι ανοσολογικά «εκπαιδευμένοι».
Σαν να μην έφταναν όλ’ αυτά, υπάρχουν ήδη στοιχεία από όλο τον κόσμο που δείχνουν αυξημένη κυκλοφορία ορισμένων ιών γρίπης. Πρόκειται για τους ιούς:
- H3N2
- H1N1 και
- B
«Κύμα μολύνσεων από τη γρίπη Β τον χειμώνα 2019-2020 συνέβαλε σε αριθμό- ρεκόρ παιδικών θανάτων από γρίπη», προειδοποιούν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ. Και καταλήγουν: «Τα παραπάνω δεδομένα αποτελούν λόγους που καθιστούν τον εμβολιασμό έναντι της γρίπης αυτή τη χρονιά ιδιαίτερα σημαντικό».
Φωτογραφία: iStock