Η ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας, λένε επιστήμονες του Χάρβαρντ

Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο αναπτύξεως άνοιας, αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν την άποψη για βελτίωση της ποιότητας του αέρα στα αστικά κέντρα, τονίζουν.

Η σχετική μελέτη βασίστηκε στη συνδυασμένη ανάλυση (μετανάλυση) 16 προγενέστερων κλινικών μελετών στις οποίες εξετάστηκε η πιθανή συσχέτιση της ρύπανσης με την άνοια. Όλες δημοσιεύθηκαν την τελευταία δεκαετία.

«Έως τώρα δεν είχε γίνει κάποια καλή, συνδυασμένη ανάλυση των πιο πρόσφατων ερευνών», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Marc Weisskopf, καθηγητής Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας & Φυσιολογίας στο Χάρβαρντ.

Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σχεδόν 10 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο εκδηλώνουν ετησίως άνοια. Η άνοια είναι συνέπεια ποικίλων ασθενειών και τραυματισμών στον εγκέφαλο. Η πιο συχνή μορφή της είναι η νόσος Αλτσχάιμερ, η οποία αντιπροσωπεύει το 60-70% των περιστατικών.

Η μακροχρόνια έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση θεωρείται ένας από τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή της, λένε οι ερευνητές. Και αυτό διότι σχετίζεται με τα εγκεφαλικά επεισόδια και με τα καρδιαγγειακά νοσήματα, που πλήττουν την υγεία του εγκεφάλου.

Τα ευρήματα

Η νέα ανάλυση δημοσιεύθηκε στη βρετανική ιατρική επιθεώρηση (BMJ). Όπως έδειξε,  η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με την άνοια ακόμα και όταν οι ρύποι βρίσκονται εντός των θεωρούμενων ως ασφαλών επιπέδων για την υγεία.

Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος αυξανόταν κατά 17% με κάθε αύξηση κατά 2 μg/m3 στην μέση ετήσια έκθεση στα μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια ΡΜ_2,5. Τα σωματίδια αυτά δεν φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού, καθώς έχουν διάμετρο μικρότερη από 2,5 μm (μικρόμετρα ή μικρά). Ένα μικρόμετρο (ή μικρόν) ισούται με 1 εκατομμυριοστό του μέτρου.

Άλλοι ρύποι που σχετίσθηκαν με την άνοια είναι το οξείδιο και το διοξείδιο του αζώτου. Η μελέτη έδειξε ότι ο κίνδυνος αυξανόταν:

• 5% με κάθε αύξηση κατά 10 μg/m3 στην ετήσια έκθεση στο οξείδιο του αζώτου
• 2% με κάθε αύξηση κατά 10 μg/m3 στην ετήσια έκθεση στο διοξείδιο του αζώτου

Χειρότερη από το κάπνισμα

Πώς μπορεί όμως η ρύπανση να αυξάνει τον κίνδυνο για άνοια; Υπάρχουν πολλές θεωρίες, η μία εκ των οποίων είναι οι επιπτώσεις της στην καρδιαγγειακή υγεία που προαναφέρθηκαν.

Μπορεί όμως να παίζει ρόλο και το γεγονός ότι η ρύπανση ευνοεί τη φλεγμονή, εξήγησε ο Dr. Weisskopf. Ενδέχεται επίσης να επηρεάζει απ’ ευθείας τα κύτταρα του εγκεφάλου, επεμβαίνοντας στη λειτουργία τους.

Μολονότι, δε, το κάπνισμα θεωρείται κύριος παράγοντας κινδύνου για άνοια, η ρύπανση μπορεί να είναι σημαντικότερη, πρόσθεσε. Και αυτό διότι πρακτικά αφορά όλους τους ανθρώπους που ζουν στα αστικά κέντρα, από τη στιγμή της γέννησής τους.

Φωτογραφία: iStock