Η μετάβαση στην εμμηνόπαυση αυξάνει κατακόρυφα τον καρδιαγγειακό κίνδυνο

Ο καρκίνος του μαστού συχνά θεωρείται ότι είναι η πρώτη αιτία θανάτου και αναπηρίας στις γυναίκες. Στην πραγματικότητα, όμως, η πρώτη αιτία θανάτου είναι η καρδιαγγειακή νόσος. Ο αριθμός των περιπτώσεων καρδιαγγειακής νόσου στις γυναίκες είναι υψηλός και συνεχίζει να αυξάνεται.

Σύμφωνα με την World Heart Federation, περισσότερο από το 1/3 (35%) των θανάτων στις γυναίκες κάθε χρόνο οφείλεται σε καρδιαγγειακά νοσήματα. Αυτό το ποσοστό είναι πάνω από 13 φορές μεγαλύτερο του ποσοστού θανάτων, που προέρχονται από καρκίνο του μαστού.

Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται όταν μια γυναίκα μπαίνει στην εμμηνόπαυση κι αυτό είναι -σύμφωνα με την International Menopause Society και την Ελληνική Εταιρεία Εμμηνόπαυσης (ΕΛΕΤΕΜ)- το βασικό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εμμηνόπαυση, που γιορτάζεται φέτος την Τετάρτη (18/10).

Εμμηνόπαυση και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Η μετάβαση των γυναικών από την αναπαραγωγική φάση της ζωής στην εμμηνόπαυση συνδέεται με επιτάχυνση της αύξησης του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα που ούτως ή άλλως επέρχεται φυσιολογικά λόγω της αύξησης της ηλικίας.

Αυτό συμβαίνει εξαιτίας των ποικίλων αλληλένδετων ενδοκρινικών και μεταβολικών αλλαγών, οι οποίες οδηγούν σε χειροτέρευση του καρδιομεταβολικού προφίλ των γυναικών, ανεξαρτήτως ηλικίας ή βαθμού γήρανσης. Οι γυναίκες με αρτηριακή υπέρταση (αυξημένη πίεση του αίματος) είναι πιο ευάλωτες στο να εμφανίσουν επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σε σχέση με τους άνδρες μετά την ηλικία των 50 ετών, ενώ η παρουσία σακχαρώδους διαβήτη αποτελεί ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου για θάνατο από καρδιαγγειακά αίτια στις γυναίκες από ότι στους άνδρες, ιδιαίτερα όταν αυτές είναι στην εμμηνόπαυση.

Αν συνυπάρχουν μαιευτικές επιπλοκές, νεφρική νόσος, πρόωρη ή πρώιμη εμμηνόπαυση, ρευματικά νοσήματα, παχυσαρκία, δυσλιπιδαιμία ή οι γυναίκες καπνίζουν τότε ο κίνδυνος επιπλοκών από το καρδιαγγειακό αυξάνεται ακόμη περισσότερο.

Ωστόσο, «με την όσον το δυνατόν μεγαλύτερη κατανόηση των αιτίων και των επιπτώσεων της καρδιαγγειακής νόσου, μπορούν να ληφθούν μέτρα για την μείωση του κινδύνου», επισημαίνει η κα Αθανασία Παππά, Επισκέπτρια Υγείας και Πρόεδρος της ΕΛΕΤΕΜ.

Εμμηνόπαυση: Προληπτικά μέτρα πρόληψης καρδιαγγειακού κινδύνου

Οι γυναίκες θα πρέπει να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για να μειώσουν τον κίνδυνο.

Αυτά είναι:

• Θετικές επιλογές τρόπου ζωής
• Αποφυγή/διακοπή καπνίσματος
• Περισσότερη σωματική δραστηριότητα
• Σωστή διατροφή
• Διατήρηση ενός υγιούς βάρους
• Καλές συνήθειες ύπνου
• Προσδιορισμός και αντιμετώπιση αναγνωρισμένων ιατρικών κινδύνων

Σε συνεννόηση με τον ή τη γιατρό τους, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για να βελτιωθούν:

• Τα λιπίδια του αίματος
• Η γλυκόζη του αίματος
• Η αρτηριακή πίεση

Ενημέρωση του γιατρού για το αναπαραγωγικό ιστορικό

Η ενημέρωση του γιατρού όσον αφορά τα παρακάτω θα βοηθήσει να προσδιοριστεί εάν υπάρχει ιδιαίτερα υψηλός κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου:

• Ακανόνιστοι μηνιαίοι έμμηνοι κύκλοι
• Επιπλοκές εγκυμοσύνης
• Θεραπείες καρκίνου του μαστού
• Ηλικία εμμηνόπαυσης

Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε ότι η καρδιαγγειακή υγεία αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για τις γυναίκες, τονίζει η κα Καίτη Αντωνοπούλου, Ταμίας & Υπεύθυνη Επικοινωνίας της ΕΛΕΤΕΜ και προσθέτει πως οι γυναίκες θα πρέπει να συζητούν με το ή την γιατρό τους και να τους ζητούν να υπολογίζουν τον ατομικό τους κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο.

«Ο καρδιαγγειακός κίνδυνος αντιπροσωπεύει μια ζωή επιλογών και εμπειριών, αλλά η εμμηνόπαυση, ως εξαιρετικό, στιγμιαίο χρονικό ορόσημο, προσφέρει την για να κάνει ό,τι μπορεί η κάθε γυναίκα για την προστασία της μελλοντικής καρδιαγγειακής της υγείας για το υπόλοιπο της ζωής της», καταλήγει η κα Αντωνοπούλου.

Ορμονοθεραπεία: Ναι ή όχι;

Υπάρχουν θετικά βήματα που μπορεί να κάνει μια γυναίκα για να αποτρέψει τις περισσότερες επιπλοκές από το καρδιαγγειακό (εμφράγματα, καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικό). Και, ενώ είναι αλήθεια ότι υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις, εάν αναγνωριστούν οι παράγοντες κινδύνου εγκαίρως και ληφθούν τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, μπορεί να αποφευχθεί η ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου.

Η χρήση της ορμονοθεραπείας στην εμμηνόπαυση, συνιστάται -κυρίως για τις γυναίκες με πρόωρη και πρώιμη εμμηνόπαυση- μεταξύ άλλων για τη μείωση των κινδύνων καρδιακών παθήσεων τονίζει η κα Χρυσάνθη Σαρδέλη, Αναπλ. Καθηγήτρια Φαρμακολογίας-Κλινικής Φαρμακολογίας ΑΠΘ, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Κλινικός Φαρμακολόγος με εξειδίκευση στην Αναπαραγωγική Τοξικολογία.

Κατανοώντας τους διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου, οι γυναίκες έχουν τη δυνατότητα να λάβουν μέτρα για να μειώσουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και των επιπλοκών της. Και, όσο πιο γρήγορα ενεργήσουν, τόσο το καλύτερο, κατέληξε η κα Σαρδέλη.