Περισσότερα από 650 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με πολλά περιττά κιλά, τα οποία ελάχιστοι κατορθώνουν να χάσουν οριστικά, παρότι προσπαθούν συχνά, ακόμα και επί σειρά ετών.
Ανάμεσά στους ανθρώπους αυτούς συμπεριλαμβάνονται εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες. Σύμφωνα με μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας, η παχυσαρκία προσβάλλει το 32,1% των ενηλίκων, με το ποσοστό αυτό να παρουσιάζει αυξητικές τάσεις.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα αισθητικό πρόβλημα ή με την αδυναμία του χαρακτήρα τους. Πάσχουν από μία αληθινή ασθένεια, την οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει στα χρόνια νοσήματα. Η ασθένεια αυτή έχει ισχυρές γενετικές, περιβαλλοντικές και νευροβιολογικές συνιστώσες. Σχετίζεται επίσης άμεσα με τον τρόπο ζωής και ιδίως με την κακή διατροφή και την καθιστική ζωή.
Οι επιπλοκές
Δυστυχώς η παχυσαρκία δεν είναι καλοήθης νόσος. Μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές, τις οποίες αργά ή γρήγορα αναπτύσσουν πολλοί πάσχοντες από αυτήν. Τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα είναι συντριπτικά:
- Το 65-80% των νέων περιστατικών σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 στην Ευρώπη οφείλονται στην παχυσαρκία
- Το 60-80% των γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι παχύσαρκες. Το περιττό βάρος επιδεινώνει το σύνδρομο, το οποίο αποτελεί κύρια αιτία γυναικείας υπογονιμότητας.
- Ετησίως καταγράφονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση περίπου 78.000 νέα περιστατικά καρκίνου που οφείλονται στο υπερβολικό σωματικό βάρος
Η παχυσαρκία αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα κινδύνου για αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα, καρδιοπάθεια, υπέρταση, έμφραγμα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικά επεισόδια. Θεωρείται επίσης κύρια αιτία οσφυαλγίας.
Συνολικά, το 10-13% των ετήσιων θανάτων στην Ευρώπη οφείλονται στην παχυσαρκία και τις επιπλοκές της. Επιπλέον, έχει υπολογιστεί ότι η παχυσαρκία επηρεάζει τον κίνδυνο θανάτου και μπορεί να μειώσει το προσδόκιμο ζωής έως και 10 έτη.
Τα καλά νέα
Τα καλά νέα είναι ότι η παχυσαρκία μπορεί να αντιμετωπιστεί. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες που εξέδωσαν η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς (AHA), το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας (ACC) και η Αμερικανική Εταιρεία Παχυσαρκίας (TOC), η απώλεια βάρους μπορεί να επιτευχθεί με τρεις τρόπους:
- Με αλλαγή της συμπεριφοράς. Συμπεριλαμβάνει την μείωση των προσλαμβανομένων θερμίδων, την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και την αλλαγή του τρόπου σκέψης.
- Με φαρμακευτική αγωγή. Οι διαθέσιμες φαρμακευτικές αγωγές λειτουργούν με διαφορετικούς τρόπους. Ορισμένες συμβάλλουν στη ρύθμιση της όρεξης και στη μείωση της ημερήσιας πρόσληψης τροφής. Αυτό σας βοηθά να τρώτε λιγότερο και διευκολύνει τις αλλαγές στον τρόπο ζωής σας. Άλλες φαρμακευτικές αγωγές σας βοηθούν να χάσετε βάρος αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας απορροφά τις τροφές. Για παράδειγμα, μειώνοντας την ποσότητα λίπους που απορροφάται από το σώμα.
- Με βαριατρική χειρουργική επέμβαση. Κάθε μία από αυτές τις παρεμβάσεις έχει τις δικές της ενδείξεις, με βάση τον βαθμό της παχυσαρκίας κάθε ατόμου και την γενικότερη κατάσταση της υγείας του. Η δίαιτα και η άσκηση συνιστώνται γενικώς σε όλους τους υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς. Η φαρμακοθεραπεία συνιστάται από τον πρώτο βαθμό παχυσαρκίας (Δείκτης Μάζας Σώματος πάνω από 30 kg/m2). Ενδείκνυται επίσης για υπέρβαρα άτομα (ΔΜΣ πάνω από 27 kg/m2) αν συνυπάρχει πρόβλημα υγείας (π.χ. υπέρταση, προδιαβήτης, πρόβλημα χοληστερόλης κ.λπ.).
Ωστόσο, οι οδηγίες τονίζουν πως:
- Η δίαιτα και η άσκηση αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των παρεμβάσεων για να αντιμετωπιστεί η παχυσαρκία
- Συνιστάται ανεπιφύλακτα η συμμετοχή σε ένα μακροχρόνιο (μονοετές) ολοκληρωμένο πρόγραμμα διατήρησης της απώλειας βάρους
- Η χειρουργική επέμβαση ενδεχομένως να είναι κατάλληλη μετά από δίαιτα και άσκηση και αποτυχία της φαρμακοθεραπείας
Τα οφέλη
Αν και συνήθως ο στόχος που θέτουν οι ασθενείς με παχυσαρκία είναι να αποκτήσουν φυσιολογικό σωματικό βάρος, μια έστω και μικρή απώλεια μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την υγεία τους. Έχει πλέον τεκμηριωθεί πως απώλεια ίση με το 5-10% του αρχικού σωματικού βάρους συνοδεύεται από:
- Μείωση κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2
- Μείωση των άλλων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου (π.χ. βελτίωση αρτηριακής πίεσης, επιπέδων χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων κ.λπ.). Επομένως, προστασία από έμφραγμα και εγκεφαλικό
- Ελάττωση της αποφρακτικής άπνοιας στην διάρκεια του ύπνου
- Βελτίωση της ποιότητας ζωής
Ειδικά στις γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η απώλεια έστω και του 5% του αρχικού σωματικού βάρους σχετίζεται με βελτίωση της φυσικής ωορρηξίας. Σχετίζεται επίσης με βελτίωση των ποσοστών εγκυμοσύνης με ή χωρίς υποβοήθηση.
Μην το ‘χεις βάρος
Στη ζωή ενός ατόμου με παχυσαρκία υπάρχουν πολλά προβλήματα. Το πιο δύσκολο, όμως, είναι η αντίληψη της κοινωνίας ότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν επιλέξει αυτό τον δρόμο. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Η παχυσαρκία είναι μία νόσος και μάλιστα σύνθετη. Με την κατάλληλη περίθαλψη και υποστήριξη, οι πάσχοντες από αυτήν μπορούν να διαχειριστούν το βάρος τους.
Τα νεότερα δεδομένα σχετικά με την παχυσαρκία γεννούν την ελπίδα ότι ο φαύλος κύκλος αυξομείωσης βάρους μπορεί να διακοπεί. Αρκεί να βελτιωθεί το επίπεδο κατανόησης της νόσου και των τρόπων αντιμετώπισής της. Τα άτομα που ζουν με παχυσαρκία μπορούν και πρέπει να υποστηρίζονται από επαγγελματίες υγείας χωρίς διακρίσεις, προκαταλήψεις και με βάση την επιστημονική γνώση.
Η ιστοσελίδα mintoxeisvaros.gr περιέχει όλες τις νεότερες πληροφορίες για τις επιστημονικές εξελίξεις στην παχυσαρκία, τις αιτίες και τις αποδεδειγμένες θεραπευτικές επιλογές εναντίον της. Παραθέτει επίσης όλες τις βιβλιογραφικές αναφορές που τεκμηριώνουν κάθε πληροφορία που αναφέρεται, καθώς και πρακτικές συμβουλές για βελτίωση του τρόπου ζωής των πασχόντων από παχυσαρκία.