Η πολλή σκέψη είναι εξαντλητική – και οι επιστήμονες βρήκαν τον λόγο

Επιστήμονες από τη Γαλλία απέδειξαν αυτό που γνωρίζει καλά όποιος εργάζεται με το μυαλό του, αλλά αμφισβητούν οι χειρώνακτες. Η πολλή σκέψη είναι εξαντλητική και μπορεί να αποδειχθεί εξίσου κουραστική με μια μέρα χειρωνακτικής εργασίας. Μάλιστα οι ειδικοί πιστεύουν ότι γνωρίζουν πλέον και τον λόγο γι’ αυτό.

Το κλειδί, λένε, είναι η συσσώρευση σε ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου μιας ουσίας που φυσιολογικά συμβάλλει στην επικοινωνία των νευρικών κυττάρων μεταξύ τους. Η συσσώρευση αυτή δυσκολεύει την συνέχιση της εργασίας και αναπτύσσεται κόπωση.

Στη σχετική μελέτη διαπίστωσαν πως μετά από μια μέρα σκληρής πνευματικής εργασίας, οι εθελοντές τους έδειχναν και ένιωθαν τρομερά κουρασμένοι. Η κόπωση αυτή απεδείχθη ότι ήταν ο τρόπος που είχε ο εγκέφαλος για να «απενεργοποιηθεί» και να ξεκουραστεί.

«Η κρατούσα θεωρία είναι ότι η κόπωση είναι ένα είδος πλάνης που δημιουργεί ο εγκέφαλος για να σταματήσουμε ό,τι κάνουμε και να ασχοληθούμε με κάτι πιο ευχάριστο», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Mathias Pessiglione,  από το Πανεπιστήμιο Pitie-Salpetriere στη Γαλλία.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η πολλή σκέψη προκαλεί λειτουργικές αλλαγές στον εγκέφαλο. Επομένως, η κόπωση αποτελεί ένδειξη ότι πρέπει να διακοπεί η εργασία, για να διατηρηθεί η ακεραιότητα της εγκεφαλικής λειτουργίας».

Η νέα μελέτη

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Current Biology. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, μελέτησαν τις επιδράσεις που έχει η σκέψη σε 40 εθελοντές, τους οποίους παρακολουθούσαν ενόσω έκαναν νοερές ασκήσεις.

Οι 26 από αυτούς έκαναν εξαιρετικά κοπιώδεις ασκήσεις και οι υπόλοιποι 14 εύκολες. Όλοι τους ήταν ξαπλωμένοι μέσα σε μαγνητικούς τομογράφους και υποβάλλονταν σε μαγνητική φασματοσκοπία εγκεφάλου (MRS). Πρόκειται για μία εξέταση που μετρά αβλαβώς τα επίπεδα διαφόρων ουσιών στον εγκέφαλο.

Οι επιστήμονες εστίασαν την έρευνά τους στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου. Είναι η περιοχή του πίσω από το μέτωπο και προς τους κροτάφους. Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η περιοχή σχετίζεται με την πολλή σκέψη και την νοερή εργασία.

Όπως διαπίστωσαν, έξι ώρες μετά την έναρξη του πειράματος είχε σημαντική αύξηση μόνο μία από τις ουσίες που ήλεγχαν, η γλουταμάτη. Επιπλέον, η αύξηση παρατηρήθηκε μόνο στους εθελοντές με την απαιτητική νοητική εργασία.

Αντιθέτως, η ουσία παρέμεινε σχεδόν αναλλοίωτη σε εκείνους που έκαναν τις εύκολες νοητικές ασκήσεις. Σε όλους τους συμμετέχοντες, εξ άλλου, παρέμειναν σταθερά τα επίπεδα επτά άλλων ουσιών του εγκεφάλου.

Επιπτώσεις στη λήψη αποφάσεων

Στους εθελοντές που χρειάζονταν πολλή σκέψη για να ολοκληρώσουν τις ασκήσεις τους, η αύξηση της γλουταμάτης συνοδευόταν από μειωμένη διαστολή στις κόρες των ματιών τους. Η μείωση αυτή αποτελεί σαφή ένδειξη κόπωσης.

Βέβαια, κόπωση ανέφεραν και οι εθελοντές που έκαναν τις εύκολες ασκήσεις. Ωστόσο σε αυτούς δεν παρατηρήθηκε ούτε αύξηση της γλουταμάτης ούτε μειωμένη διαστολή στις κόρες των ματιών.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η πολλή σκέψη επηρέαζε την ικανότητα λήψης αποφάσεων. Ειδικότερα, οι εξαντλημένοι εθελοντές με την αυξημένη γλουταμάτη άρχισαν ξαφνικά να λαμβάνουν αποφάσεις που ήταν εύκολες και παρείχαν άμεσα οφέλη.

Η αλλαγή αυτή αποτελεί ένδειξη ότι ο εγκέφαλός τους απέφευγε τις δυσκολίες, για να αποτρέψει την περαιτέρω συσσώρευση της γλουταμάτης, εκτιμούν οι ερευνητές.

Φωτογραφίa: iStock