Η πολλή ζέστη μπορεί να… τηγανίσει τον εγκέφαλο

Την επόμενη φορά που θα θελήσετε να καθίσετε στον ήλιο χωρίς καπέλο, ξανασκεφθείτε το. Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η πολλή ζέστη μπορεί όντως να… τηγανίσει τον εγκέφαλο και να διαταράξει τη σκέψη και τον συντονισμό των κινήσεων.

Τη μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες από τη Δανία σε συνεργασία με Έλληνες συναδέλφους τους. Όπως διαπίστωσαν, η υπερβολική ζέστη μπορεί να πλήξει τις νοητικές λειτουργίες ακόμα και όταν η σωματική θερμοκρασία παραμένει φυσιολογική. Αυτό είναι σημαντικό, διότι σημαίνει πως αρχίζουμε να μην σκεφτόμαστε καθαρά πριν καν αρχίσει να επηρεάζει η ζέστη πολύ το σώμα μας.

Επιπλέον, η επίπτωση αυτή είναι εντελώς διαφορετική από την θερμική εξάντληση ή την θερμοπληξία που όλοι γνωρίζουμε. Και αυτό διότι οι συγκεκριμένες «ασθένειες της ζέστης» αναπτύσσονται όταν υπερθερμανθεί το σώμα και αυξηθεί η θερμοκρασία του.

«Η ηλιακή ακτινοβολία ασκεί άμεση επίδραση στην ικανότητα εκτέλεσης λειτουργιών που απαιτούν σκέψη και συντονισμό των κινήσεων. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν το άτομο δεν έχει σοβαρή υπερθερμία, αλλά απλώς έχει εκθέσει το κεφάλι του σε υψηλά επίπεδα ηλιακής ακτινοβολίας», δήλωσε ο ερευνητής Ανδρέας Φλουρής, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο διαταράσσει τις κινητικές και νοητικές επιδόσεις, ακόμα κι όταν η σωματική θερμοκρασία δεν υπερβαίνει τους 38,3^oC. Το εύρημα αυτό υποδηλώνει πως όσοι εργάζονται κάτω από τον ήλιο, επηρεάζονται νοητικά παρότι δεν έχουν υπερθερμία.

«Αυτό μπορεί να εξηγεί τα αυξημένα ατυχήματα το καλοκαίρι κατά τις υπαίθριες χειρωνακτικές εργασίες», είπε ο κ. Φλουρής. «Έχει επίσης αντίκτυπο στους υπολογισμούς των οικονομικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Και αυτό διότι τα υπάρχοντα οικονομικά μοντέλα δεν συνυπολογίζουν αυτή την παράμετρο».

Επιβράδυνση της νευρικής λειτουργίας

Στη νέα μελέτη συμμετείχαν οκτώ άνδρες, ηλικίας 27 έως 41 ετών. Οι ερευνητές κατέγραψαν τις νοητικές δεξιότητές τους εν όσω εργάζονταν σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Στη διάρκεια της εργασίας τους οι επιστήμονες άναψαν λάμπες πάνω από το κεφάλι τους, εκθέτοντάς τους άμεσα στη θερμότητά τους. Η θερμότητα που εξέπεμπαν οι λάμπες αντιστοιχούσε σε εκείνη της ηλιακής ακτινοβολίας.

Η οξεία αλλά σύντομη έκθεση του κεφαλιού και του αυχένα τους στη θερμότητα των λαμπτήρων, δεν επηρέασε τις επιδόσεις τους. Ωστόσο η παρατεταμένη έκθεση προκάλεσε αύξηση της σωματικής θερμοκρασίας του κατά 1 βαθμό Κελσίου. Προκάλεσε επίσης σημαντική διαταραχή στη σκέψη και στις κινητικές δεξιότητές τους. Η αύξηση της σωματικής θερμοκρασίας κατά 1^oC ισοδυναμεί με μέτρια υπερθερμία.

Η ζέστη επηρεάζει τη σκέψη υπονομεύοντας τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, εξήγησε ο κ. Φλουρής. Ουσιαστικά, «η ζέστη ελαττώνει την ταχύτητα μετάδοσης των πληροφοριών, είτε αυτές αφορούν τη σκέψη είτε την κίνηση των μυών», είπε.

Για όσους εργάζονται κάτω από τον ήλιο, είναι πολύ σημαντικό να περιορίζουν την έκθεση του κεφαλιού τους στον ήλιο, τόνισε. «Ένα καλό καπέλο ή κράνος σίγουρα θα προστατεύσει το κεφάλι από τις επιπτώσεις της ηλιακής ακτινοβολίας», πρόσθεσε.

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Scientific Reports.