Η συχνή χρήση αντιβιοτικών συνδέεται με τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου

Μιχάλης Θερμόπουλος
01 Ιουνίου 2022 | 08:30

Οι ηλικιωμένοι που παίρνουν συχνά αντιβιοτικά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD), σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση Digestive Disease Week (DDW) 2022.

Προηγούμενη έρευνα, που δημοσιεύθηκε το 2020, βρήκε επίσης μια σχέση μεταξύ της χρήσης αντιβιοτικών και της εμφάνισης φλεγμονώδους νόσους του εντέρου σε νεαρούς ενήλικες. Η νέα έρευνα με επικεφαλής τον δρ. Adam Faye, επίκουρο καθηγητή ιατρικής και υγείας στην Ιατρική Σχολή Grossman του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, εξέτασε εάν η ίδια συσχέτιση θα μπορούσε να επιβεβαιωθεί και για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.

Χρησιμοποιώντας το Δανικό Εθνικό Μητρώο Συνταγών, οι ερευνητές εντόπισαν 2,3 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω από το 2000 έως το 2018 και αξιολόγησαν τον αριθμό των συνταγογραφούμενων αντιβιοτικών, το χρονοδιάγραμμα των αντιβιοτικών και την επίδραση συγκεκριμένων κατηγοριών αντιβιοτικών στην ανάπτυξη ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νόσους του εντέρου (ΙΦΝΕ) σε ηλικιωμένους ασθενείς. Κατά τη διάρκεια της 18χρονης περιόδου μελέτης, οι ερευνητές βρήκαν 10.773 νέες περιπτώσεις ελκώδους κολίτιδας και 3.825 νέες περιπτώσεις νόσου του Crohn.

Διαπίστωσαν ότι η αυξημένη έκθεση σε αντιβιοτικά αύξησε αυτόν τον κίνδυνο, υποδηλώνοντας ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ΙΦΝΕ σε αυτόν τον πληθυσμό.

“Όταν σκεφτόμαστε το πώς ξεκινάει η ΙΦΝΕ, σκεφτόμαστε ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και οι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο. Ουσιαστικά, λοιπόν, οτιδήποτε δεν είναι γενετικά κωδικοποιημένο θεωρείται περιβαλλοντικός παράγοντας κινδύνου, ή έκθεση (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης αντιβιοτικών). Σε νεότερους ασθενείς, φαίνεται να υπάρχει υψηλότερος γενετικός κίνδυνος και επομένως περισσότερο οικογενειακό ιστορικό ΙΦΝΕ. Σε παλαιότερης έναρξης ΙΦΝΕ, το οικογενειακό ιστορικό της νόσου δεν είναι τόσο ισχυρό, υποδηλώνοντας μικρότερο γενετικό κίνδυνο και αυτό το περιβάλλον παίζει σημαντικότερο ρόλο στην ενεργοποίησή της”, είπε ο δρ. Faye.

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου: Ο κίνδυνος αυξάνεται εάν αυξηθεί η χρήση αντιβιοτικών

Οι νέες διαγνώσεις ήταν υψηλότερες όταν συνταγογραφήθηκαν αντιβιοτικά 1-2 χρόνια πριν από τη διάγνωση. Αλλά παρέμεινε υψηλός ο κίνδυνος και για έναρξη λήψης αντιβιοτικών και στην περίοδο 2-5 ετών πριν από τη διάγνωση. Αυτή η σχέση βρέθηκε για όλους τους τύπους αντιβιοτικών εκτός από τη νιτροφουραντοΐνη, η οποία συχνά συνταγογραφείται για λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.

Τα αντιβιοτικά που συνταγογραφήθηκαν για γαστρεντερικές λοιμώξεις ήταν τα πιο πιθανό να συσχετιστούν με μια νέα διάγνωση ΙΦΝΕ.

“Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, η οποία μπορεί εύκολα να παραβλεφθεί σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, ειδικά όταν υπάρχει ιστορικό συνταγών αντιβιοτικών”, λέει ο δρ. Faye. Σημειώνει επίσης την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα σε αυτήν τη συσχέτιση.

Οι συγγραφείς δεν διέθεταν δεδομένα για τον λόγο χρήσης αντιβιοτικών, όπως για παράδειγμα αν είχαν συνταγογραφηθεί για εντερικές λοιμώξεις, εξηγεί ο δρ. Benjamin Cohen, γαστρεντερολόγος και κλινικός διευθυντής για την ΙΦΝΕ στο Digestive Disease & Surgery Institute της Cleveland Clinic, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. “Τα ευρήματα θα πρέπει επίσης να προειδοποιήσουν τους γιατρούς να θεωρούν την ΙΦΝΕ ως αιτία για νέα συμπτώματα του γαστρεντερικού συστήματος μετά από πολλαπλούς κύκλους αντιβιοτικών τα αμέσως προηγούμενα χρόνια. Αυτό είναι σημαντικό γιατί οι γιατροί μπορεί να διστάζουν να πραγματοποιήσουν επεμβατικές διαγνωστικές εξετάσεις σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας”.

Πολλά αντιβιοτικά μπορούν να επηρεάσουν το εντερικό μικροβίωμα, ακόμη και αν χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία άλλων ασθενειών, εξηγεί ο δρ. Faye.