Συνώνυμο με την ταλαιπωρία και με ενοχλητικά συμπτώματα στα πόδια είναι για πολλούς ανθρώπους το καλοκαίρι, καθώς η αύξηση της περιβαλλοντικής θερμοκρασίας επιδεινώνει την κυκλοφορία του αίματος στις φλέβες των κάτω άκρων.
Τα συμπτώματα που εκδηλώνουν είναι ποικίλα και συμπεριλαμβάνουν:
- Αίσθημα βάρους και κούρασης
- Μικρό πρήξιμο στα κάτω άκρα
- Αίσθημα καύσου (κάψιμο) στη γάμπα
- Κράμπες
- Κνησμό (φαγούρα)
- «Ανήσυχα» πόδια τη νύχτα (κάνουν ακούσιες κινήσεις στη διάρκεια του ύπνου)
Όλα αυτά τα προβλήματα μπορεί να σημαίνουν είτε μια απλή επιβάρυνση της φλεβικής λειτουργίας είτε μια εγκατεστημένη φλεβική ανεπάρκεια, αναφέρει ο κ. Ευάγγελος Νικολόπουλος, αναπληρωτής διευθυντής αγγειοχειρουργός στο Metropolitan Hospital.
Οι φλέβες και η ζέστη
Η κύρια λειτουργία του δικτύου των φλεβών που διαθέτει το ανθρώπινο σώμα είναι η επιστροφή του αίματος από την περιφέρεια προς την καρδιά. Η κίνηση αυτή προς το άνω τμήμα του σώματος είναι εν πολλοίς αντίθετη με τη βαρύτητα, η οποία φυσιολογικά οδηγεί το αίμα προς τα κάτω (προς τα πόδια).
Για να επιτευχθεί αυτή η αντίθετη κίνηση, το φλεβικό δίκτυο διαθέτει ειδικές βαλβίδες που επιτρέπουν την ροή του αίματος μόνο προς μία κατεύθυνση (ανεπίστροφες βαλβίδες).
Το καλοκαίρι, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, οι υγιείς φλέβες στα πόδια διαστέλλονται και αυξάνεται η διάμετρός τους.
Ωστόσο σε πολλούς ανθρώπους η αποτελεσματικότητα των βαλβίδων μειώνεται και το φλεβικό δίκτυο υπερλειτουργεί. Η ορθοστασία της ημέρας, εξ άλλου, επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Τότε, και λόγω της υπερδραστηριότητας των φλεβών, εμφανίζονται ή επιδεινώνονται τα ενοχλητικά συμπτώματα στα πόδια που προαναφέρθηκαν.
«Οι αντιδράσεις αυτές παρατηρούνται το καλοκαίρι σε ανθρώπους με φυσιολογικό φλεβικό δίκτυο. Σε ορισμένους οδηγούν στην εμφάνιση συμπτωμάτων των οποίων η παρουσία δεν σημαίνει υποχρεωτικά και την παρουσία νόσου», διευκρινίζει ο κ. Νικολόπουλος.
Όταν όμως κάποιος ήδη πάσχει από φλεβική ανεπάρκεια, τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα. Αρχίζει επίσης να αυξάνεται ακόμη περισσότερο η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών, όπως η φλεβική θρόμβωση.
Συμβουλές προστασίας
Τα καλά νέα είναι ότι αρκετά πράγματα μπορούν να ανακουφίσουν τα πόδια σας. Δοκιμάστε τα εξής:
- Να αποφεύγετε την ζέστη. Αποτελεί τον αποτελεσματικότερο τρόπο καταπράϋνσης των συμπτωμάτων στα πόδια, διότι επαναφέρει τη λειτουργία του φλεβικού δικτύου σε φυσιολογικούς ρυθμούς. Δροσίστε τα πόδια σας ρίχνοντάς τους περιστασιακά δροσερό νερό. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε ενυδατική κρέμα, την οποία θα έχετε αφήσει στο ψυγείο για λίγη ώρα.
- Να γυμνάζετε τα πόδια σας. Η βασική κινητήρια δύναμη για την φλεβική επιστροφή είναι η σύσπαση των μυών των κάτω άκρων και κυρίως της γάμπας. Συνεπώς κάθε κίνηση, μόνο θετικό αντίκτυπο έχει. Να περπατάτε καθημερινά και να κάνετε στατικές ασκήσεις (κινήσεις των δακτύλων, του άκρου ποδός κ.ά.).
- Να πίνετε άφθονα υγρά. Το καλοκαίρι είναι μια περίοδος όπου πολύ εύκολα χάνονται υγρά από το σώμα. Η καλή ενυδάτωση έχει ευεργετικά αποτελέσματα στη ρευστότητα του αίματος (επομένως και στη ροή του εντός του φλεβικού δικτύου) και στη λειτουργία του δέρματος, με αποτέλεσμα τη μείωση των συμπτωμάτων.
- Χρήση φλεβοτονικών σκευασμάτων. Όπως εξηγεί ο κ. Νικολόπουλος, τα σκευάσματα αυτά έχουν ποικίλες δράσεις. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται ο περιορισμός της διαστολής των μικρών φλεβών, με αποτέλεσμα να καταπραΰνονται τα συμπτώματα στα πόδια. Έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και προτείνονται όταν είναι πολύ έντονα τα συμπτώματα.
- Ελαστικές κάλτσες. Είναι αποτελεσματικές στη βελτίωση των συμπτωμάτων, αλλά όχι εύχρηστες στη ζέστη. Επιπλέον, οι ηλικιωμένοι δυσκολεύονται στη σωστή εφαρμογή τους. Προτείνονται μόνο για περιπτώσεις εγκατεστημένης φλεβικής ανεπάρκειας έως την αποκατάστασή της.
Προληπτικός έλεγχος
Το πιο σημαντικό απ’ όλα για όποιον έχει συμπτώματα στα πόδια το καλοκαίρι, είναι να γνωρίζει εάν οι φλέβες του είναι υγιείς. Αυτό είναι απαραίτητο για να λάβει εγκαίρως την θεραπεία που ενδεχομένως χρειάζεται, διότι αν πάσχει από φλεβική ανεπάρκεια, στα δυνητικά συμπτώματα προστίθεται και ο κίνδυνος θρόμβωσης, τονίζει ο κ. Νικολόπουλος.
Ο προληπτικός έλεγχος γίνεται εύκολα με μια επίσκεψη στον αγγειοχειρουργό και την εξέταση με υπέρηχο (triplex) φλεβών.
Εάν διαγνωστεί φλεβική ανεπάρκεια, μπορεί να αντιμετωπιστεί με διάφορες μεθόδους. «Η φλεβική ανεπάρκεια συχνά συνοδεύεται από κιρσούς, οι οποίοι πολλές φορές αποτελούν την ορατή επιφανειακή εκδήλωση μιας εν τω βάθει φλεβικής ανεπάρκειας», εξηγεί ο ειδικός. «Σε τέτοια περίπτωση, αντιμετωπίζονται με ενδοαγγειακές μεθόδους, με laser, ραδιοσυχνότητες ή με ακόμα πιο σύγχρονες τεχνικές με χρήση ειδικής κόλλας (χωρίς θερμότητα)».
Σε κάθε περίπτωση, η θεραπεία γίνεται σε μία ημέρα και χωρίς διανυκτέρευση στο νοσοκομείο. Είναι ανώδυνη, ο ασθενής μπορεί να βαδίσει αμέσως ελεύθερα (χωρίς χρήση βοηθήματος) και επιστρέφει αμέσως στις καθημερινές του δραστηριότητες και εντός 3-4 ημερών στην εργασία του. Η χρήση, δε, της ενοχλητικής, κατά πολλούς, ελαστικής κάλτσας στα πόδια, περιορίζεται πλέον στο πρώτο 24ωρο.
«Φυσικά, προϋπόθεση για εύκολη, ανώδυνη και ταχύτατη αποθεραπεία αποτελεί η εμπειρία στον τομέα της αποκατάστασης της φλεβικής ανεπάρκεια, μια εμπειρία που στο ανάλογο τμήμα του Metropolitan Hospital υπάρχει τόσο σε θεραπευτικό, όσο και σε εκπαιδευτικό επίπεδο», καταλήγει ο κ. Νικολόπουλος.
Φωτογραφία: iStock