Iceman: Τι έδειξαν οι ιατρικές εξετάσεις του Wim Hof σε κορυφαία πανεπιστήμια

Αντικείμενο επισταμένων ιατρικών εξετάσεων και μελετών έχει αποτελέσει ο Wim Hof, ο γνωστός και ως «Άνθρωπος των Πάγων» (Iceman) λόγω της ικανότητάς του να αντέχει στον υπερθετικό βαθμό το ψύχος, τα χιόνια και τους πάγους.

Ο 64χρονος Ολλανδός υπήρξε κάτοχος ρεκόρ Γκίνες για την κολύμβηση κάτω από τον πάγο και για την παρατεταμένη, πλήρη επαφή του σώματος με τον πάγο. Διατηρεί επίσης από το 2007 το ρεκόρ για τον ταχύτερο ημιμαραθώνιο σε πάγο και χιόνι, χωρίς παπούτσια.

Το ρεκόρ αυτό κατέκτησε διασχίζοντας ξυπόλητος απόσταση 21 χιλιομέτρων σε 2 ώρες, 16 λεπτά και 34 δευτερόλεπτα. Ο αγώνας έγινε κοντά στην πόλη Όουλου (Oulu), της Φινλανδίας.

Ο Wim Hof αποδίδει τα επιτεύγματά του στην ομώνυμη μέθοδό του η οποία – όπως λέει – βασίζεται σε τρεις πυλώνες:

• Σε ειδικές ασκήσεις αναπνοής, που προκαλούν υπεραερισμό
• Στην κρυοθεραπεία (κρύα και παγωμένα ντους, και εμβάπτιση σε παγωμένο νερό)
• Στην δύναμη της θελήσεως και την δέσμευση στον στόχο

Ο Iceman ισχυρίζεται ότι η μέθοδός του παρέχει πολλαπλά οφέλη στην υγεία, που κυμαίνονται από βελτιωμένη ενέργεια και ύπνο έως ισχυρό ανοσοποιητικό και καλύτερη αντιμετώπιση πολλών νοσημάτων.

Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν έχουν επαρκή επιστημονική τεκμηρίωση. Επιπλέον, η μέθοδός του μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για την υγεία, ιδίως λόγω του υπεραερισμού ο οποίος μπορεί να προκαλέσει λιποθυμία και πνιγμό μέσα στο νερό. Χώρια το σοκ που μπορεί να πάθει η καρδιά, αν βουτήξει κανείς στα παγωμένα νερά, όπως προειδοποίηση προσφάτως και η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς (AHA).

Διαβάστε ακόμα Δεν είμαστε πολικές αρκούδες για να βουτάμε στα παγωμένα νερά, προειδοποιούν οι καρδιολόγοι

Τι έχει να πει όμως η επιστήμη για την δική του υγεία; Από πού πηγάζει η τόση ανθεκτικότητά του στο κρύο;

Πρώτα η αναπνοή

Ο Iceman έχει έναν αδελφό, τον Andre, ο οποίος είναι πανομοιότυπος δίδυμός του. Ο Andre είναι ένας… κανονικός άνθρωπος που διάγει καθιστική ζωή. Το 2014, επιστήμονες από το Ιατρικό Κέντρο Erasmus και το Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ αποφάσισαν να μελετήσουν τον τρόπο με τον οποίο παράγει θερμότητα (θερμογένεση) ο οργανισμός των δύο ανδρών.

Όπως έγραψαν στην επιστημονική επιθεώρηση PLoS One, για να προσαρμοστεί το ανθρώπινο σώμα στο ψύχος, αυξάνει μεταξύ άλλων την δραστηριότητα του καφέ λιπώδους ιστού. Ο ιστός αυτός είναι υπεύθυνος για την μετατροπή της ενέργειας των τροφίμων σε θερμότητα.

Οι επιστήμονες μελέτησαν την θερμογένεση στους αδελφούς Hof:

• Υπό συνθήκες ήπιου ψύχους (13 βαθμοί Κελσίου)
• Υπό ουδέτερες συνθήκες όσον αφορά την θερμογένεση (31 βαθμοί Κελσίου)

Τους υπέβαλλαν επίσης σε κάθε είδους εξετάσεις, ακόμα και γενετικές. Όπως διαπίστωσαν, δεν υπήρχε διαφορά ούτε στη δραστηριότητα του καφέ λίπους, ούτε στη θερμογένεση μεταξύ των δύο ανδρών. Το εύρημα αυτό σημαίνει ότι δεν ήταν η συνεχής έκθεση του Iceman στο ψύχος που τον καθιστούσε πιο ανθεκτικό.

Σε σύγκριση, όμως, με άλλους νεαρούς ενήλικες άνδρες, ο οργανισμός και των δύο αδελφών Hof παρήγαγε περισσότερη θερμότητα από την αναμενόμενη.

Οι ερευνητές διερεύνησαν το φαινόμενο και το απέδωσαν στις ειδικές ασκήσεις αναπνοής που έκαναν τα αδέλφια. Οι ασκήσεις αυτές εμπεριέχουν έντονη δραστηριότητα των αναπνευστικών μυών, μέσω της οποίας αυξάνεται η σωματική θερμοκρασία.

Τις ίδιες ασκήσεις κάνουν εδώ και δεκαετίες οι μοναχοί του Θιβέτ. Ωστόσο μελέτη του 2013 είχε δείξει ότι είναι παροδική η αύξηση στη θερμογένεση με τη βοήθειά τους. Για να διατηρηθεί, απαιτείται βαθύς διαλογισμός, τον οποίο κάνει ο Iceman αλλά όχι ο Andre.

Γιατί δεν παθαίνει κρυοπαγήματα

Την σκυτάλη πήραν λίγα χρόνια αργότερα επιστήμονες από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Wayne, στο Ντιτρόιτ. Επί τρεις ημέρες, οι δρες Otto Muzik και Vaibhav Diwadkar υπέβαλλαν τον Iceman σε αλλεπάλληλες:

• Λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες, με τις οποίες μελετούσαν τον εγκέφαλό του
• Τομογραφίες εκπομπής ποζιτρονίων (PET scan), με τις οποίες μελετούσαν το σώμα του

Τα ευρήματα αυτών των εξετάσεων δημοσιεύθηκαν το 2018 στην ιατρική επιθεώρηση NeuroImage. Όπως εξηγούν οι γιατροί, στη διάρκεια των εξετάσεων ο Wim Hof φορούσε μια ειδική ολόσωμη φόρμα, στην οποία ενέχεαν νερό ποικίλης θερμοκρασίας.

Με αυτό τον τρόπο οι επιστήμονες κατέγραψαν τις αντιδράσεις του οργανισμού του στο κρύο και στη ζέστη. Τα ευρήματά του συγκρίθηκαν στη συνέχεια με εκείνα άλλων υγιών εθελοντών.

Αποτέλεσμα: Όταν ο Iceman εξασκούσε την μέθοδό του, η θερμοκρασία στο δέρμα του παρέμενε σχετικά αμετάβλητη, όσο κρύο κι αν ήταν το νερό. Αυτό συνέπιπτε με αύξηση στην νεύρωση και την κατανάλωση γλυκόζης από τους μεσοπλεύριους μυς (σ.σ. βρίσκονται στον θώρακα, ανάμεσα στις πλευρές), που με τη σειρά της οδηγούσε στην παραγωγή θερμότητας στον θώρακα.

Η αυξημένη θερμότητα διαχεόταν στον πνευμονικό ιστό και ζέσταινε το αίμα που κυκλοφορούσε στα μικροσκοπικά αγγεία των πνευμόνων του.

Με άλλα λόγια, ο Iceman κατόρθωνε να ρυθμίζει κατά το δοκούν τη θερμοκρασία στο δέρμα του, ελέγχοντας την εσωτερική θερμοκρασία του! Οι γιατροί είπαν ότι αυτό είναι ασυνήθιστο φαινόμενο, αλλά εξηγεί γιατί δεν παθαίνει κρυοπαγήματα.

Η αντοχή στον πόνο

Οι εξετάσεις έδειξαν ακόμα πως όταν ο Iceman εκτίθετο σε παγωμένο νερό, αυξανόταν η δραστηριότητα σε ένα τμήμα του εγκεφάλου που λέγεται περιυδραγωγός φαιά ουσία (periaqueductal gray matter)

Η περιοχή αυτή βρίσκεται στο στέλεχος του εγκεφάλου και σχετίζεται με έλεγχο του πόνου, μέσω της έκκρισης φυσικών, οπιοειδών ουσιών. Οι ουσίες αυτές φυσιολογικά εκκρίνονται όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση στρες. Θεωρητικώς, δε, είναι αδύνατον να επηρεάσουμε αυτοβούλως την παραγωγή τους.

Εν τούτοις, στους υπόλοιπους εθελοντές, η έκθεση στο κρύο ενεργοποιούσε ένα άλλο τμήμα του εγκεφάλου, την πρόσθια νησίδα. Στη νησίδα αυτή βρίσκονται τα ανώτατα κέντρα της θερμορρύθμισης.

Με άλλα λόγια, ενώ ο οργανισμός των άλλων εθελοντών προσπαθούσε να ζεσταθεί, ο οργανισμός του Iceman προσπαθούσε να μην πονάει! Επιτυγχάνοντάς το, δε, αυτό, ο Wim Hof αποκόμιζε και άλλα οφέλη, όπως:

• Αίσθημα ευεξίας
• Έλεγχο της ψυχικής διάθεσής του
• Μειωμένο άγχος

Οι επιστήμονες εικάζουν ότι με την συνεχή εφαρμογή της μεθόδου του, ο Iceman έχει αναπτύξει αλλαγές στη λειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματός του. Προφανώς κάτι τέτοιο ελάχιστοι μπορούν να επιτύχουν.

Τα προαναφερθέντα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η αντοχή του Iceman στο ψύχος είναι ένα αξιοθαύμαστο, αλλά εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο. Όπως δηλαδή ισχύει με όλους τους υπεραθλητές, που σπάνε τα παγκόσμια ρεκόρ και είναι μοναδικοί στο είδος τους.

Φωτογραφία: YouTube