Είναι η ψώρα μεταδοτική; και ποια η διαφορά της από την ψωρίαση;

Του Άγι Γραφάκου, Δερματολόγου

Τί είναι η ψώρα

Η ψώρα είναι μια μεταδοτική πάθηση του δέρματος, που οφείλεται στο άκαρι της ψώρας και χαρακτηρίζεται από βασανιστικό κνησμό. Μεταδίδεται με τη στενή επαφή του δέρματος και γι αυτό στους ενήλικες είναι αποτέλεσμα συνήθως σεξουαλικής επαφής με πάσχοντα ενώ στα παιδιά μεταδίδεται κυρίως με το συγχρωτισμό, για παράδειγμα στο σχολείο ή την κατασκήνωση. Σπανιότερα μπορεί να μεταδοθεί με τη χρήση κοινών κλινοσκεπασμάτων και χειροπετσετών, γι αυτό και μπορεί να προσβάλλει μέλη της ίδιας οικογένειας.

Συμπτώματα

Η ψώρα είναι μια από τις συχνότερες παρασιτικές δερματοπάθειες, και πάντα πρέπει να σκεφτούμε την πιθανότητα ο ασθενής μας να πάσχει από αυτή αν μας παραπονείται για έντονο και επίμονο κνησμό, ακόμα και αν δεν μπορούμε να εντοπίσουμε τις χαρακτηριστικές βλάβες της. Οι χαρακτηριστικές βλάβες της νόσου είναι οι σήραγγες, που σκάβει στην επιδερμίδα το θηλυκό άκαρι για να εναποθέσει τα αβγά του. Αν και ο κνησμός είναι διάχυτος, η νόσος στους ενήλικες δεν αφορά το πρόσωπο, το τριχωτό της κεφαλής και το λαιμό ενώ αντίθετα στα μικρά παιδιά μπορεί να μεταδοθεί και στο κεφάλι και ιδίως στα μάγουλα.

Εντόπιση

Οι πιο συνηθισμένες εντοπίσεις των βλαβών (σήραγγες και μικρές κοκκινωπές ή στο χρώμα του δέρματος βλατίδες) είναι στους αγκώνες, στο έσω τοίχωμα στις μασχάλες, στη μέση, τους γλουτούς, τους καρπούς, στα πλάγια των δακτύλων, στα μεσοδακτύλια διαστήματα, στον ομφαλό, στα γεννητικά όργανα και στις θηλές του μαστού στις γυναίκες. Όπως είπαμε το βασικό σύμπτωμα είναι ο βασανιστικός κνησμός, ιδίως τη νύχτα, που εμποδίζει τον ύπνο, ενώ αν ξύνονται και άλλα μέλη της οικογένειας η διάγνωση είναι σχεδόν δεδομένη.
Μια παραλλαγή της κλασσικής ψώρας είναι η ονομαζόμενη νορβηγική, που εμφανίζεται σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και σε άτομα που δεν έχουν την αίσθηση του κνησμού (πχ πάσχοντες από νευρολογικά νοσήματα) οπότε το παράσιτο πολλαπλασιάζεται υπερβολικά στην επιφάνεια του δέρματος και είναι πολύ εύκολο να μεταδοθεί και στους γύρω.

Ψώρα από ζώα

Η ψώρα είναι νόσος που προσβάλλει και ζώα, τόσο παραγωγής όπως το πρόβατο ή το άλογο όσο και οικόσιτα όπως ο σκύλος και η γάτα. Το παράσιτο που προκαλεί τη νόσο στα ζώα είναι διαφορετικό από αυτό που μολύνει τον άνθρωπο και δεν πολλαπλασιάζεται στο δέρμα του. Αν μεταδοθεί από τα ζώα στον άνθρωπο προκαλεί πάλι κνησμό και εξάνθημα που όμως φεύγουν σε λίγες ημέρες μόνα τους, αν φυσικά απομακρυνθεί ή θεραπευθεί και το πάσχον ζώο.

Θεραπεία

Η θεραπεία της ψώρας είναι απλή αλλά χρειάζεται πρόγραμμα. Από τα αρχαία χρόνια η θεραπεία γινόταν με σκευάσματα που περιείχαν θειάφι και ακόμα και στις μέρες μας το χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε μέγιστη ασφάλεια όπως στα μικρά παιδιά και τις εγκύους, με τη μορφή του καθιζιθέντος θείου σε βαζελίνη. Συχνότερα πάντως εφαρμόζουμε παρασιτοκτόνα διαλύματα ( φυσικές και συνθετικές πυρεθρίνες όπως η περμεθρίνη) σε όλη την επιφάνεια του δέρματος από το λαιμό και κάτω όλο το βράδυ για 3 συνεχόμενα βράδια και επαναλαμβάνουμε 1 εβδομάδα μετά. Το σχήμα πρέπει να ακολουθηθεί από όλα τα μέλη της οικογένειας και τους συντρόφους τους, ενώ όλα τα κλινοσκεπάσματα πρέπει να πλυθούν με ζεστό νερό ή να αφεθούν τρια 24ωρα στο μπαλκόνι.