Ιός ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV): Μόλις στο 40% ο εμβολιασμός των παιδιών 11-18 ετών στην Ελλάδα

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) ενοχοποιείται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και τουλάχιστον άλλες 10 μορφές της νόσου. Ανάμεσα σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται καρκίνοι για τους οποίους υπάρχει εμβόλιο και άλλοι (σπανιότεροι) για τους οποίους δεν υπάρχει.

Ειδικότερα, εμβόλιο υπάρχει για τους καρκίνους για τους οποίους ευθύνονται οι τύποι Α του HPV. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι κακοήθεις όγκοι:

• Του κόλπου και του αιδοίου
• Του πέους και του πρωκτού
• Του στόματος και της γλώσσας
• Του ρινοφάρυγγα και του στοματοφάρυγγα
• Του λάρυγγα και ίσως του οισοφάγου

Αντιθέτως, δεν υπάρχει εμβόλιο για τους τύπους Β του ιού HPV. Οι ιοί αυτοί ευθύνονται ευθύνονται για καλοήθεις και (σπανίως) για κακοήθεις αλλοιώσεις στα νύχια και στα δάχτυλα.

Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη να εμβολιαστούν εναντίον του HPV όχι μόνο τα παιδιά (κορίτσια και αγόρια) αλλά και οι ενήλικες. Η ανάγκη αυτή επισημάνθηκε στη διάρκεια στρογγυλού τραπεζιού με θέμα «HPV: Ένας ιός – Δέκα καρκίνοι», που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 35ου Βορειοελλαδικού Ιατρικού Συνεδρίου.

Εφικτή η εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου μήτρας

Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, υπάρχει δυνατότητα εξάλειψης του καρκίνου μήτρας. Μάλιστα εδώ και δύο χρόνια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει κάνει έκκληση προς όλες τις κυβερνήσεις, να αναπτύξουν όποια δράση μπορούν ώστε να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός.

«Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ έκανε αυτή την έκκληση διότι έχουμε πλέον τον τρόπο και τα μέσα για να εξαλείψουμε τον καρκίνο του τραχήλου μήτρας. Και όταν λέμε να εξαλείψουμε, εννοούμε ότι η νόσος θα πλήττει λιγότερες από 4 γυναίκες ανά 100.000 πληθυσμού ανά έτος», επισήμανε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Μαιευτικής- Γυναικολογίας Θεόδωρος Αγοραστός, πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας.

Με τον εμβολιασμό είναι επίσης πιθανό να μειωθούν κατά πολύ και οι υπόλοιποι καρκίνοι.  «Η λογική λέει ότι θα εξαλειφθούν ή, ακόμη κι αν δεν εξαλειφθούν, θα ελαττωθούν κατά πολύ και οι άλλοι», συνέχισε ο κ. Αγοραστός. «Ο καρκίνος του τραχήλου μήτρας είναι κατά 99% οφειλόμενος στους τύπους που καλύπτει το εμβόλιο. Επομένως αυτός ο καρκίνος θα εξαλειφθεί. Ο καρκίνος του πρωκτού συσχετίζεται κατά 90%, του πέους κατά 50%, του στοματοφάρυγγα κατά 70%. Άρα στα ποσοστό αυτά θα υπάρξει η ανάλογη μείωση».

Το σχέδιο για την εξάλειψη

Ο κ. Αγοραστός υπογράμμισε ότι πρόσφατα η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας του ΟΗΕ υιοθέτησε το σχέδιο στρατηγικής για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου μήτρας του ΠΟΥ. Σύμφωνα με αυτή τη στρατηγική, ο στόχος για όλες τις χώρες του κόσμου είναι μέχρι το 2030 να καταφέρουν:

• Να εμβολιαστεί το 90% των κοριτσιών ηλικίας έως 15 ετών
• Να κάνουν τουλάχιστον ένα HPV-test το 70% των γυναικών ηλικίας 35-45 ετών
• Να τύχουν κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής και παρηγορητικής φροντίδας το 90% των γυναικών με σοβαρού βαθμού προκαρκινικές βλάβες ή διηθητικό καρκίνο τραχήλου μήτρας.

«Εάν επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, έχει υπολογιστεί ότι σε 100 χρόνια από σήμερα, ο καρκίνος του τραχήλου μήτρας θα έχει εξαλειφθεί από όλο τον κόσμο», εξήγησε ο καθηγητής. «Όσο πιο προηγμένη είναι μια χώρα, τόσο πιο γρήγορα θα καταφέρει να επιτύχει αυτούς τους στόχους και τόσο πιο γρήγορα θα εξαλειφθεί ο συγκεκριμένος καρκίνος». 

Όπως εξήγησε, κλασικό παράδειγμα αποτελεί η Αυστραλία. Με τα μαζικά προγράμματα εμβολιασμού που έχει εφαρμόσει σε αγόρια και κορίτσια, υπολογίζει πως το 2035 θα έχει εξαλείψει τον καρκίνο του τραχήλου μήτρας. Οι ΗΠΑ υπολογίζουν να επιτύχουν το ίδιο γύρω στο 2045-2048. Αντιθέτως, «στην Ελλάδα δεν είμαστε καλά στο θέμα του εμβολιασμού. Είμαστε σε ποσοστό γύρω στο 40% στα παιδιά από 11-18 ετών. Αυτό δεν είναι επαρκές με κανέναν τρόπο», τόνισε ο κ. Αγοραστός.

Τα θηλώματα και κονδυλώματα στο φάρυγγα και τον λάρυγγα

Στη διάρκεια της εκδήλωσης σημειώθηκε ότι η ύπαρξη θηλωμάτων και κονδυλωμάτων στην περιοχή του φάρυγγα και του λάρυγγα του ενήλικα αποτελούν μία από τις πιο κλασικές ενδείξεις για εμβολιασμό τόσο από πλευράς πρόληψης όσο και από πλευράς αντιμετώπισης.

Όπως αναφέρθηκε, με τον εμβολιασμό έναντι του HPV παρατηρείται συχνά εντυπωσιακή βελτίωση στην κατάσταση παιδιών με υποτροπιάζουσα λαρυγγική θηλωμάτωση. Έτσι τα παιδιά αυτά δεν χρειάζεται να χειρουργούνται επανειλημμένα για να διανοίγουν την αεροφόρο οδό τους.

Όσον αφορά την παρουσία HPV λοιμώξεων στο δέρμα, αναφέρθηκε ότι οι Β τύποι του HPV είναι πάρα πολύ συχνοί σε αυτό. Υπολογίζεται ότι το 90% των ανθρώπων έχουν τον Β τύπο στο δέρμα τους. Μερικές φορές, αλλά όχι πολύ συχνά, είναι υπεύθυνοι για καλοήθεις και για κακοήθεις αλλοιώσεις, ειδικά στα δάχτυλα, στα νύχια κ.λπ. Ωστόσο, το υπάρχον εμβόλιο κατά του HPV δεν καλύπτει αυτές τις περιπτώσεις.