Το ήπαρ αποτελεί το «φίλτρο» των κοιλιακών οργάνων και για το λόγο αυτό η καλή λειτουργία του επηρεάζει όλο τον οργανισμό μας.
Του: Μανώλη Συμβουλάκη, Γαστρεντερολόγου*
Το ήπαρ (συκώτι) είναι ένα ζωτικό όργανο, ενώ αποκαλείται και εργοστάσιο του οργανισμού καθώς εκτελεί περισσότερες από 400 λειτουργίες όλες απαραίτητες για να συντηρηθούμε στη ζωή. Λειτουργίες όπως είναι η ρύθμιση του σακχάρου, ο μεταβολισμός των θρεπτικών ουσιών, η εξουδετέρωση και αποβολή τοξικών για τον οργανισμό ουσιών, η σύνθεση ενζύμων και εξειδικευμένων πρωτεϊνών καθώς και η άμυνα του οργανισμού είναι μόνο κάποιες από αυτές. Το συκώτι επίσης αποτελεί επίσης ένα φίλτρο των κοιλιακών οργάνων αφού δέχεται το αίμα από όλες τις φλέβες της κοιλιάς.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η καθιστική ζωή, οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία αποτελούν τους βασικούς παράγοντες για την διατάραξη της ηπατικής λειτουργίας και την εμφάνιση αυξημένου λίπους στο ήπαρ, κατάσταση που ονομάζεται «μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος».
Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος επηρεάζει ένα ποσοστό μεταξύ 20-30% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού ενώ στις δυτικές κοινωνίες το ποσοστό αυτό αγγίζει το 40%. Αποτελεί τη συχνότερη μορφή χρόνιας ηπατοπάθειας, σε αρκετές περιπτώσεις χωρίς να δίνει συμπτώματα αποτελώντας έναν “σιωπηλό κίνδυνο”, ενώ μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε φύλο, ηλικία και εθνότητα.
Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος συνδέεται συχνά με το μεταβολικό σύνδρομο και τις καρδιαγγειακές παθήσεις, με το 70% των πασχόντων από λιπώδη νόσο του ήπατος να εκδηλώνουν κάποια στιγμή και μεταβολικό σύνδρομο.
Καλές συνήθειες που βοηθούν το ήπαρ
Η υιοθέτηση μερικών απλών συνηθειών, όπως αυτές που προτείνουμε παρακάτω, όχι μόνο θα βοηθήσουν στην πρόληψη της νόσου και την υποστήριξη της φυσιολογικής ηπατικής λειτουργίας, αλλά θα βοηθήσουν συνολικά την καλή υγεία του οργανισμού:
- Μην κάνετε υπερβολική λήψη φαρμάκων: Η πολυφαρμακία και η λήψη φαρμάκων για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούν να βλάψουν το ήπαρ. Καλό θα είναι να παίρνετε τα φάρμακα που σας έχει χορηγήσει ο γιατρός και όχι παραπάνω από τη συνιστώμενη δοσολογία.
- Μην καταναλώνετε λιπαρές τροφές: Διατροφικές συνήθειες όπως η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και λιπαρών τροφών όχι μόνο επηρεάζουν τo σωματικό μας βάρος, αλλά επιβαρύνουν σημαντικά και το συκώτι, αφού αυτό πρέπει να «εργαστεί» πιο σκληρά για να επεξεργαστεί ορισμένα συστατικά. Η υγιεινή διατροφή και η άσκηση βοηθούν το ήπαρ να εκτελεί χωρίς προβλήματα τις ζωτικές του λειτουργίες
- Προσπαθήστε να έχετε το σωστό βάρος: Το περιττό βάρος προκαλεί συσσώρευση λίπους στο συκώτι η οποία οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, λιπώδους νόσου του ήπατος και σε προχωρημένο στάδιο, σε καρκίνο του ήπατος ή ηπατική ανεπάρκεια. Υιοθετήστε, με τη βοήθεια του ειδικού, μια υγεινή διατροφή ώστε να χάσετε τα περιττά κιλά.
- Αποφύγετε το αλκοόλ: Η συστηματική και η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ καταστρέφει τον οργανισμό μας αφού το αλκοόλ είναι τοξικό για το ήπαρ. Αντίθετα η συνετή κατανάλωση αλκοόλ, πχ 1 ποτήρι ημερησίως έχει φανεί ότι μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα για τον οργανισμό. Προστατέψτε το ήπαρ από λοιμώξεις: Κάποιες ιογενείς λοιμώξεις που μπορούν να προκληθούν από μολυσμένα τρόφιμα ή νερό, είναι δυνατόν να προσβάλουν έντονα το ήπαρ και να προκαλέσουν ακόμα και Ηπατίτιδα Α. Μην καταναλώνετε φρούτα και λαχανικά με τη φλούδα ή και ωμά, αν δεν είστε σίγουροι ότι έχει προηγηθεί καλό και σχολαστικό πλύσιμο.
- Λαμβάνετε ειδικά σκευάσματα για την καλή ηπατική λειτουργία: Στις μέρες μας, προτείνονται πολλά σκευάσματα για την υποστήριξη της ηπατικής λειτουργίας. Οι ωφέλιμες επιδράσεις τους σε ηπατικές νόσους έχουν αποδειχθεί ευρέως στη βιβλιογραφία.
* Ο κ. Μανώλης Συμβουλάκης είναι γαστρεντερολόγος και Δ/ντής Β’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής του Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center.