Ποιοι παράγοντες βλάπτουν το ήπαρ μας και πως μπορούμε να βοηθήσουμε να διατηρηθεί υγιές, όσο το δυνατόν περισσότερα χρόνια;
Οι ειδικοί απαντούν…
Της Αναστασίας Κόκκαλη: Κλινικής Διαιτολόγου – Διατροφολόγου*
Οι περισσότεροι από εμάς ίσως δεν γνωρίζουμε ότι το ήπαρ (συκώτι) είναι το μεγαλύτερο όργανο και ο μεγαλύτερος αδένας του ανθρώπινου σώματος. Εκτελεί πάνω από 400 λειτουργίες στον οργανισμό μας, που έχουν επίπτωση σε κάθε ιστό και είναι όλες απαραίτητες για να συντηρηθούμε στη ζωή. Συμβάλλει στην ρύθμιση του σακχάρου, στον μεταβολισμό των θρεπτικών ουσιών, στην εξουδετέρωση και αποβολή τοξικών για τον οργανισμό ουσιών, στην σύνθεση ένζυμων και εξειδικευμένων πρωτεϊνών όπως επίσης και στην άμυνα του οργανισμού. Είναι επίσης το “φίλτρο” του οργανισμού μας, το οποίο συγκρατεί τις περισσότερες επικίνδυνες ουσίες από το να εισέλθουν στο αίμα και από εκεί στα όργανα και στο υπόλοιπο σώμα.
H καλή κατάσταση του ήπατος δεν απαιτεί μεγάλες θυσίες, αλλά σίγουρα υπάρχουν καταστάσεις που το κουράζουν και το φθείρουν και άλλες που το «ξεκουράζουν» και το διατηρούν σε καλή κατάσταση.
Το περιβάλλον και ο σύγχρονος τρόπος ζωής βλάπτουν συχνά το ήπαρ, διαταράσοντας τον ανθρώπινο οργανισμό.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Weill Cornell Medicine και του Memorial Sloan Kettering Cancer Center, η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη προκαλεί επιβλαβή συσσώρευση λίπους στο ήπαρ που μπορεί να μην αντιστραφεί ακόμη και μετά τη μετάβαση σε μια υγιεινή διατροφή, καθώς οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, ενώ η συσσώρευση λίπους μειώνεται μετά την επιστροφή σε μια υγιεινή διατροφή, κάποια κατάλοιπα λίπους παραμένουν σε ορισμένα ηπατικά κύτταρα για καιρό αργότερα.
Για το λόγο αυτό, η υιοθέτηση βραχυπρόθεσμης ανθυγιεινής διατροφής είναι κακή ιδέα.
Η καθιστική ζωή, το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία.
Στις δυτικές χώρες, υπάρχουν αναφορές ότι ο ενήλικος πληθυσμός περνά περισότερο από το 70% του χρόνου καθήμενος, ενώ το 40% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η ανάγκη ενίσχυσης του ήπατος , που είναι υπεύθυνο για τον καθαρισμό του σώματος, καθίσταται σημαντική. Η υιοθέτηση μερικών απλών συνηθειών όχι μόνο θα βοηθήσουν την καλή λειτουργία του ήπατος, αλλά συνολικά την καλή υγεία του οργανισμού.
Ενυδατώστε τον οργανισμό σας πίνοντας υγρά: Πίνετε πολλά υγρά και κυρίως άφθονο νερό. Το νερό αποτοξινώνει το συκώτι σας και βοηθά στην αποβολή των τοξινών. Το νερό, επίσης, θα βοηθήσει το ήπαρ να φιλτράρει περισσότερες τοξίνες και υπολείμματα, επιτρέποντας του έτσι να λειτουργεί ταχύτερα αυξάνοντας το επίπεδο ενέργειας και ευεξίας του οργανισμού σας.
Προστατέψτε το ήπαρ σας από ιούς και μολύνσεις. Κάποιες ιογενείς λοιμώξεις που μπορεί να προκληθούν από μολυσμένα τρόφιμα ή νερό μπορεί να προσβάλουν έντονα το ήπαρ και να προκαλέσουν μέχρι και ηπατίτιδα A. Mην καταναλώνετε φρούτα με τη φλούδα και ωμά λαχανικά όταν δεν είστε σίγουροι ότι έχει προηγηθεί σχολαστικό πλύσιμο ή μην πίνετε νερό που δεν γνωρίζετε την προέλευσή του.
Υιοθετήστε την υγιεινή διατροφή: Η κακή διατροφή μπορεί να οδηγήσει στη συσσώρευση λίπους στο συκώτι. Τροφές που περιέχουν πολλά συντηρητικά, λίπη και χοληστερόλη προκαλούν βλάβη στο συκώτι. Αποφύγετε έτοιμα επεξεργασμένα προϊόντα π.χ. κρουασάν, πίτες, μπισκότα κλπ., όπως και το junk food. Αυξήστε τα λαχανικά και τα όσπρια καθώς αυτά είναι ένας από τους πιο ισχυρούς συμμάχους μας για τον καθαρισμό του ήπατος, είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, είτε καταναλώ -νονται ωμά, είτε μαγειρεμένα.
Αποφύγετε το αλκοόλ: Αν πίνετε συστηματικά έως πολύ τότε υπάρχει κίνδυνος το αλκοόλ να αποβεί τοξικό για το ήπαρ σας. Έρευνες έχουν δείξει ότι η συνετή κατανάλωση αλκοόλ είναι 1 ποτήρι την ημέρα ώστε η λειτουργία του ήπατος να είναι καλύτερη.
Η πολυφαρμακία: Τα πολλά φάρμακα και η λήψη τους για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούν να βλάψουν το ήπαρ. Καλό θα είναι να παίρνετε τα φάρμακα που σας έχει χορηγήσει ο γιατρός και όχι παραπάνω από τη συνιστώσα δοσολογία.
Λαμβάνετε συμπληρώματα διατροφής ειδικά για την καλή ηπατική λειτουργία:
Σήμερα διατίθενται από τα φαρμακεία συμπληρώματα διατροφής που ενδείκνυνται για την προστασία της ηπατικής λειτουργίας και τα οποία αποτοξινώνουν το επιβαρυμένο ήπαρ, λόγω:
- Κακής διατροφής
- Επιβλαβών επιδράσεων περιβάλλοντος
- Συσσώρευσης λίπους σ’ αυτό
- Δίαιτας (υπέρβαροι)
- Λήψης πολλών φαρμάκων ή/και για μεγάλο χρονικό διάστημα ή φαρμάκων
που το επιβαρύνουν
Τα σκευάσματα αυτά, μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων των ηπατικών ενζύμων καθώς επηρεάζουν παραμέτρους του μεταβολικού συνδρόμου, το οποίο συνδέεται στενά με τη λιπώδη νόσο του ήπατος (λιπιδαιμικό προφίλ, επίπεδα γλυκόζης στο αίμα). Ωστόσο, οι επίσημες οδηγίες συνιστούν στα άτομα με λιπώδη νόσο του ήπατος να βελτιώσουν τις σωματικές και διατροφικές τους συνήθειες και να ασκούνται αποφεύγοντας οποιαδήποτε ειδική φαρμακευτική αγωγή.