Καύσωνας: Η Ελλάδα η πιο ευάλωτη χώρα στην ΕΕ – Πάνω από 4.000 νεκροί το 2023

Η ακραία ζέστη κόστισε τη ζωή περισσότερων από 47.000 ανθρώπων στην Ευρώπη το 2023, με την Ελλάδα να αποδεικνύεται η πιο ευάλωτη χώρα αναλογικά με τον πληθυσμό της, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Το 2023 ήταν η πιο ζεστή χρονιά στην Ιστορία. Σε επίπεδο θανάτων ήταν η δεύτερη χειρότερη στην Ευρώπη. Η πρώτη παραμένει το 2022, όταν πέθαναν 61.000 άνθρωποι, σύμφωνα με προγενέστερη ανάλυση του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης  (ISGlobal).

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στην ιατρική επιθεώρηση Nature Medicine, το 2023 πέθαναν σε 35 χώρες της Ευρώπης 47.690 άνθρωποι από την ακραία ζέστη. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται 4.042 άτομα στην Ελλάδα.

Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε 393 θανάτους ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους και είναι η υψηλότερη αναλογία στην Ευρώπη. Ακολουθούν η Βουλγαρία με 229 θανάτους ανά 1 εκατομμύριο και η Ιταλία με 209 θανάτους ανά εκατομμύριο.

Η Ισπανία είχε 175 θανάτους ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού, η Κύπρος 167, η Πορτογαλία 136 και η Μάλτα 134 ανά εκατομμύριο.

Σε απόλυτους αριθμούς, όμως, οι περισσότεροι νεκροί ήταν στην Ιταλία (είχε 12.743 θανάτους από την ακραία ζέστη). Στην Ισπανία πέθαναν 8.352 άνθρωποι και στην Γερμανία 6.376. Αναλογικά με τον πληθυσμό αυτών των χωρών, όμως, οι θάνατοι στην Ελλάδα ήταν περισσότεροι.

Το 57% σε δύο κύματα καύσωνα

Οι ερευνητές αναφέρουν πως το 2023 χαρακτηρίσθηκε από δύο έντονα κύματα καύσωνα. Το ένα ήταν στα μέσα Ιουλίου και το άλλο στα τέλη Αυγούστου. Στη διάρκειά τους καταγράφηκε πάνω από το 57% των περυσινών θανάτων της Ευρώπης (περισσότεροι από 27.000).

Οι ερευνητές διευκρινίζουν πως οι θάνατοι από την ακραία ζέστη δεν αφορούν ασθενείς που ήταν ήδη βαριά άρρωστοι και θα πέθαιναν. Αφορούν ανθρώπους τον θάνατο των οποίων προκάλεσαν οι υψηλές θερμοκρασίες.

Αυτό όμως δεν σημαίνει πως στην πλειονότητά τους πέθαναν από θερμοπληξία. Αντιθέτως, είναι πολύ μικρό το ποσοστό των θανάτων από αυτήν. Η συντριπτική πλειονότητα των θανόντων είχαν υποκείμενα καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα, τα οποία έπαψε να διαχειρίζεται ο οργανισμός τους λόγω της ακραίας ζέστης.

Οι επιστήμονες του ISGlobal έκαναν τους υπολογισμούς τους χρησιμοποιώντας επιδημιολογικά μοντέλα για τη θνησιμότητα από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή (Eurostat). Τα μοντέλα αναπτύχθηκαν με βάση τις θερμοκρασίες και τους θανάτους σε 823 περιοχές των 35 κρατών, την περίοδο 2015-2019.

Πιο ευάλωτες οι γυναίκες

Η νέα έρευνα έδειξε ακόμα ότι οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στην ακραία ζέστη από τους άνδρες. Η θνησιμότητα στις γυναίκες ήταν κατά 55% υψηλότερη απ’ ό,τι στους άνδρες.

Στην Ελλάδα πέθαναν 2.749 γυναίκες και 1.293 άνδρες. Στην Ιταλία πέθαναν 8.388 γυναίκες και 4.436 άνδρες. Στην Ισπανία 5.180 και 3.165 αντίστοιχα. Στη Γερμανία 3.119 γυναίκες και 2.149 άνδρες. Υπήρχαν, όμως, και χώρες όπως η Γαλλία, όπου τα θύματα μεταξύ των ανδρών ήταν περισσότερο (1.586 έναντι 1.334 γυναικών).

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτό οφείλεται πρωτίστως σε κοινωνικούς λόγους. Οι γυναίκες, λ.χ., συνήθως έχουν χαμηλότερους μισθούς και έτσι μειωμένη ικανότητα να διαθέτουν μεγάλα ποσά σε μέτρα, όπως ο κλιματισμός. Επιπλέον, χηρεύουν σε μεγαλύτερα ποσοστά, οπότε είναι πιθανότερο να ζουν μόνες και απομονωμένες.

Η πιο επικίνδυνη ηλικία

Η ηλικία επίσης κάνει τεράστια διαφορά στην ακραία ζέστη. Στις ηλικίες άνω των  80 ετών, η σχετιζόμενη με τη ζέστη θνησιμότητα ήταν σχεδόν 7,6 φορές υψηλότερη απ’ ό,τι στις ηλικίες 65-79 ετών.

Η νέα έρευνα έδειξε ακόμα πως τα θύματα επί ευρωπαϊκού εδάφους θα ήταν κατά 80% περισσότερα, εάν τις τελευταίες δεκαετίες δεν είχαμε μάθει να λαμβάνουμε μέτρα προστασίας κατά της ζέστης.

Φωτογραφία: iStock