Περισσότεροι από ένας στους δύο ασθενείς που εκδηλώνουν εγκεφαλικό επεισόδιο, παρουσιάζουν διαταραχή των νοητικών λειτουργιών τους μέσα σε έναν χρόνο από αυτό. Επιπλέον, ένας στους τρεις εκδηλώνει άνοια μέσα σε μία πενταετία, προειδοποιεί η Αμερικανική Εταιρεία Εγκεφαλικών Επεισοδίων (ASA).
Όπως αναφέρει σε νέα επιστημονική γνωμοδότηση που δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση Stroke, η δυσμενής αυτή έκβαση αφορά τόσο τα αιμορραγικά όσο και τα ισχαιμικά εγκεφαλικά. Και μολονότι είναι αναστρέψιμη σε μερικές περιπτώσεις, αυτό συμβαίνει σύντομα μετά το εγκεφαλικό και όχι σε βάθος χρόνου.
Γι’ αυτό τον λόγο, οι ειδικοί συνιστούν τακτικές προληπτικές εξετάσεις μετά το εγκεφαλικό και εντατική φροντίδα των ασθενών που θα παρουσιάσουν νοητικά προβλήματα.
«Οι νοητικές διαταραχές συχνά δεν αναφέρονται, ούτε διαγιγνώσκονται μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο. Ωστόσο είναι ένα πρόβλημα που πολύ συχνά αντιμετωπίζουν οι ασθενείς», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της γνωμοδότησης Dr. Nada El Husseini, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο Duke.
Και συνέχισε: «Οι ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό πρέπει να αξιολογούνται συστηματικά για νοητική διαταραχή, ούτως ώστε η θεραπεία να αρχίζει το συντομότερο δυνατόν μετά την εκδήλωση ύποπτων συμπτωμάτων».
Όπως εξήγησε, η νοητική διαταραχή κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή και μπορεί να επηρεάσει πολλές και διαφορετικές νοητικές λειτουργίες, όπως:
- Τη μνήμη
- Τη σκέψη
- Την ικανότητα προγραμματισμού
- Τις γλωσσικές δεξιότητες
- Την ικανότητα προσοχής
Μπορεί επίσης να επηρεάσει την ικανότητα εργασίας, την οδήγηση ή ακόμα και την δυνατότητα ανεξάρτητης διαβίωσης, πρόσθεσε.
Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος
Οι νέες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις βασίζονται στην ανάλυση από ειδικούς των νεότερων ερευνών για ένα θέμα. Εν προκειμένου, τα νεότερα δεδομένα για τη συσχέτιση εγκεφαλικών-νοητικών δεξιοτήτων είναι τα εξής:
- Τον πρώτο χρόνο μετά το εγκεφαλικό, ποσοστό έως και 60% των ασθενών εμφανίζουν νοητική διαταραχή. Αυτή είναι πιο συχνή μέσα στις πρώτες 2 εβδομάδες από το επεισόδιο.
- Το περίπου 40% των ασθενών εκδηλώνουν κατά τον πρώτο χρόνο νοητική διαταραχή, η οποία δεν πληροί τα διαγνωστικά κριτήρια της άνοιας. Εν τούτοις, έχει αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής τους.
- Ποσοστό έως και 20% των ασθενών που εκδηλώνουν ήπια νοητική διαταραχή, ανακτούν πλήρως τις νοητικές δεξιότητές τους. Η πλήρης ανάρρωση είναι πιθανότερη εντός των πρώτων 6 μηνών από το εγκεφαλικό.
- Η νοητική διαταραχή συχνά σχετίζεται με άλλα προβλήματα, όπως η σωματική αναπηρία, οι διαταραχές ύπνου, οι αλλαγές στη συμπεριφορά και την προσωπικότητα, η κατάθλιψη και άλλα νευροψυχολογικά ζητήματα. Κάθε ένα από αυτά μπορεί να συμβάλλει στη μειωμένη ποιότητα ζωής των πασχόντων.
Κλειδί η πρόληψη
«Οι στατιστικές είναι αμείλικτες. Αποτελούν καμπανάκι για να λαμβάνονται μέτρα με στόχο την πρόληψη», είπε στο CNN ο Dr. Andrew Freeman, αναπληρωτής καθηγητής Καρδιολογίας στον ακαδημαϊκό νοσηλευτικό κέντρο National Jewish Health, στο Ντένβερ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη συγγραφή της νέας γνωμοδότησης.
Η πρόληψη πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τα παροδικά ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια, τα γνωστά ως «μίνι εγκεφαλικά», πρόσθεσε. Αυτά θεωρούνται από τους ασθενείς ως καλοήθη, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να είναι απρόβλεπτο και να ακολουθηθούν από ένα σοβαρό επεισόδιο.
Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση, ακρογωνιαίος λίθος για την διαφύλαξη της νοητικής λειτουργίας των ασθενών είναι η αποτροπή ενός νέου εγκεφαλικού, που μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή τους. Αυτό απαιτεί και την αντιμετώπιση όλων των παραγόντων κινδύνου που ενδεχομένως έχουν, όπως:
- Της υπέρτασης
- Της υψηλής χοληστερόλης
- Του τύπου 2 διαβήτη
- Της κολπικής μαρμαρυγής (είναι η πιο συνηθισμένη μορφή καρδιακής αρρυθμίας)
Ειδικά η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο επαναλαμβανόμενων εγκεφαλικών και ήπιας νοητικής διαταραχής, τονίζουν.
Φωτογραφία: iStock