Καμπανάκι για τα τσιμπούρια: Προκαλούν εγκεφαλίτιδα σε χιλιάδες Ευρωπαίους κάθε χρόνο

Χιλιάδες Ευρωπαίοι παρουσιάζουν κάθε χρόνο εγκεφαλίτιδα μετά από τσίμπημα τσιμπουριών, με περισσότερα από εννέα στα δέκα κρούσματα να καταγράφονται από τον Μάιο έως το Νοέμβριο.

Η κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα, όπως λέγεται επιστημονικά η νόσος, παρατηρείται συχνά σε κτηνοτρόφους και βοσκούς. Παρατηρείται επίσης σε ανθρώπους που πηγαίνουν για λόγους αναψυχής σε αγροτικές και δασικές περιοχές.

Το 2021 καταγράφηκαν 3.027 κρούσματα σε 23 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης/Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ), αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (ECDC). Τα 2.949 επιβεβαιώθηκε πως ήταν κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα.

Τα περισσότερα κρούσματα καταγράφηκαν στην Τσεχία (ανήλθαν σε 589). Ακολουθούν η Σουηδία με 533 και η Γερμανία με 417. Ωστόσο αναλογικά με τον πληθυσμό τους, περισσότερα ήταν τα κρούσματα στη Λιθουανία (13,1 ανά 100.000 πληθυσμού) και στη Λετονία (11,7 ανά 100.000 κατοίκους).

Στην Ελλάδα αναφέρθηκαν έως τα μέσα Ιουνίου 2021 τέσσερα (4) περιστατικά. Από το 2014, εξ άλλου, έχουν καταγραφεί έξι (6) περιστατικά στη βόρεια, την κεντρική και τη νότια Ελλάδα. Όλα αφορούσαν κτηνοτρόφους-βοσκούς και αναφέρθηκαν σε αγροτικές/ορεινές περιοχές, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ.

Από τα ευρωπαϊκά κρούσματα, μόνον το 1,6% ήταν εισαγόμενο (σε ταξιδιώτη από άλλη χώρα). Το 98,4% ήταν εγχώριο.

Η εγκεφαλίτιδα ήταν συχνότερη στους άνδρες (ήταν κατά 50% περισσότεροι από τις γυναίκες) και στην ηλικιακή ομάδα 45-64 ετών. Επιπλέον, η συντριπτική πλειονότητα των κρουσμάτων (το 94%) καταγράφηκαν μεταξύ Μαΐου και Νοεμβρίου 2021. Ο υψηλότερος αριθμός (ανήλθαν σε 717) καταγράφηκε τον Ιούλιο. Αντιπροσωπεύσει το 24% όλων των κρουσμάτων του 2021.

Τι είναι η κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα

Όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ, η κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα προκαλείται από έναν ιό, ο οποίος μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένου τσιμπουριού (κρότωνα). Σε σπάνιες περιπτώσεις, όμως, μεταδίδεται και με την κατανάλωση μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων από μολυσμένα ζώα (π.χ. αγελάδες, αιγοπρόβατα).

Τα τσιμπούρια μολύνονται κυρίως από μικρά τρωκτικά και εντομοφάγα ζώα. Ύστερα  μεταφέρουν τον ιό σε άλλα ζώα ή στους ανθρώπους που θα τσιμπήσουν.

Στα περίπου δύο τρίτα των περιπτώσεων, η λοίμωξη που προκαλεί το τσίμπημα είναι ασυμπτωματική. Οι υπόλοιποι ασθενείς εκδηλώνουν λίγες ημέρες ή εβδομάδες από το τσίμπημα συμπτώματα, όπως:

• Πυρετό
• Κούραση
• Πονοκέφαλο
• Πόνους στο σώμα
• Ναυτία

Σε μερικούς ασθενείς τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσουν για λίγες ημέρες ή εβδομάδες, και να ξαναπαρουσιασθούν μετά πιο έντονα, με προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ο ασθενής μπορεί να εκδηλώσει εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα).

Στα ζώα η νόσος είναι συνήθως ασυμπτωματική. Και σε αυτά όμως μπορεί να παρουσιασθούν συμπτώματα από το νευρικό σύστημα.

Ποιοι κινδυνεύουν

Από τα τσιμπήματα των τσιμπουριών και επομένως κροτωνογενή εγκεφαλίτιδα κινδυνεύουν όσοι έχουν ασχολίες σε περιοχές όπου υπάρχουν τσιμπούρια στην ύπαιθρο, σε αγροτικές ή ορεινές περιοχές, σε αστικά πάρκα και κήπους.

Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να εκτίθενται στις περιοχές αυτές είτε λόγω εργασίας είτε για λόγους αναψυχής, τονίζει ο ΕΟΔΥ. Επομένως στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν μεταξύ άλλων:

• Αγρότες
• Κτηνοτρόφοι
• Βοσκοί
• Ξυλοκόποι
• Κηπουροί
• Όσοι κάνουν κάμπινγκ
• Φυσιολάτρες
• Ορειβάτες
• Πεζοπόροι
• Κυνηγοί

Φωτογραφία: iStock