Καούρες: Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση έχουν τέσσερις στους 10 Έλληνες – Τι να προσέχουμε

Εκατομμύρια Έλληνες ταλαιπωρούνται καθημερινά από καούρες, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις έχουν προκαλέσει βλάβη στον οισοφάγο τους που μπορεί να είναι σοβαρή.

Αυτό αποκαλύπτει επιδημιολογική έρευνα του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας και Διατροφής. Όπως έδειξε, το 38% των Ελλήνων έχουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, κατά την οποία παλινδρομεί («επιστρέφει») όξινο και μη όξινο γαστρικό (από το στομάχι) περιεχόμενο στον οισοφάγο.

Όπως εξήγησε ο δρ Γεώργιος Καραμανώλης, καθηγητής Γαστρεντερολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, μιλώντας στο 43ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γαστρεντερολογίας, το στομάχι είναι εκ φύσεως προστατευμένο από το γαστρικό οξύ. Ο οισοφάγος, όμως, δεν έχει καμία προστασία από τις γαστρικές εκκρίσεις. Όταν έρθει σε επαφή με αυτές ερεθίζεται και έτσι εμφανίζεται το κλασικό σύμπτωμα της παλινδρόμησης που είναι οι καούρες πίσω από το στέρνο (οπισθοστερνικός καύσος).

Ποια τρόφιμα τις επιδεινώνουν

Τα συμπτώματα που προκαλεί η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση επιδεινώνουν πολλά τρόφιμα όπως:

• Τα εσπεριδοειδή
• Οι χυμοί
• Οι σοκολάτες
• Τα ανθρακούχα και τα αλκοολούχα ποτά
• Τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη
• Τα φαγητά και οι σάλτσες με βάση τη ντομάτα
• Οι πίτες με φύλλο
• Τα σιροπιαστά γλυκά
• Τα προϊόντα μέντας
• Τα πικάντικα φαγητά
• Το κόκκινο κρασί
• Το κρεμμύδι
• Το σκόρδο
• Τα πλούσια σε λιπαρά φαγητά

Οι καούρες επιδεινώνονται μετά τη λήψη λιπαρών γευμάτων ή και την κατάκλιση. Πρόσθετοι επιβαρυντικοί παράγοντες για την ανάπτυξής τους, εξ άλλου, είναι:

• Η παχυσαρκία
• Το κάπνισμα
• Η κατανάλωση αλκοόλ

Τα συμπτώματα

Όπως εξήγησε ο καθηγητής, ο οπισθοστερνικός καύσος (καούρες) έχει κλινική σημασία όταν συμβαίνει τουλάχιστον 3 ημέρες την εβδομάδα για συνεχόμενο χρονικό διάστημα.

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι:

• Ο θωρακικός πόνος
• Οι όξινες αναγωγές (δηλαδή όταν το όξινο περιεχόμενο του στομάχου ανεβαίνει στο στόμα και δημιουργεί μία ξινή γεύση)

Μπορεί επίσης να υπάρχουν εκδηλώσεις και εκτός οισοφάγου (εξωοισοφαγικές) όπως:

• Το βράγχος φωνής (βραχνάδα)
• Η λαρυγγίτιδα
• Ο χρόνιος βήχας

Από τις καούρες στον οισοφάγο Barrett

Όπως είπε ο κ. Καραμανώλης, περίπου το 60% των ασθενών παρουσιάζει συμπτώματα παλινδρόμησης χωρίς βλάβη στον βλεννογόνο του οισοφάγου. Ο βλεννογόνος είναι ιστός που επιστρώνει το εσωτερικό τοίχωμά του.

Ωστόσο το 35% των ασθενών με καούρες έχουν και βλεννογονική βλάβη, που σημαίνει ότι πάσχουν από οισοφαγίτιδα. Σε τέτοια περίπτωση έχουν πρόσθετα συμπτώματα, όπως δυσφαγία (δυσκολία στην κατάποση) και αιμορραγία.

Επιπλέον, το περίπου 5% των ασθενών με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση έχουν επιπλοκές της νόσου, όπως πεπτική στένωση ή οισοφάγο Barrett.

«Η διάγνωση της νόσου βασίζεται στην παρουσία οπισθοστερνικού καύσου με ή χωρίς όξινες αναγωγές. Η γαστροσκόπηση συνήθως δεν συμβάλλει στη διάγνωση, διότι περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς δεν έχουν οισοφαγίτιδα. Όταν όμως υπάρχουν δυσφαγία, αιμορραγία, αναιμία και απώλεια βάρους συνιστάται η γαστροσκόπηση για τον αποκλεισμό οργανικής νόσου», τόνισε ο κ. Καραμανώλης.

Η θεραπεία

Η φαρμακευτική αγωγή για τις καούρες και την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση βασίζεται στη χορήγηση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων, οι οποίοι αναστέλλουν αποτελεσματικά την παραγωγή γαστρικού οξέος.

Λαμβάνονται μία φορά την ημέρα, συνήθως το πρωί πριν το φαγητό. Η δράση τους είναι γρήγορη, διαρκεί όλο το 24ώρο και θεωρούνται φάρμακα εκλογής για τη θεραπεία των συμπτωμάτων και της οισοφαγίτιδας.

Σύμφωνα με τον κ. Καραμανώλη, παρότι η φαρμακευτική θεραπεία είναι αποτελεσματική σε σχεδόν όλους τους ασθενείς, πάνω από το 75% αυτών θα επανεμφανίσουν συμπτώματα μετά τη διακοπή της αγωγής. Σε αυτούς συνιστάται χορήγηση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων σε μακροχρόνια βάση. Η μακροχρόνια θεραπεία  θεωρείται ασφαλής.

Μία άλλη λύση είναι η χειρουργική. «Η χειρουργική θεραπεία συνήθως πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά με ποσοστό επιτυχίας 90%-95%. Ωστόσο μετεγχειρητικά το 50%-60% των ασθενών ίσως χρειαστεί και πάλι αγωγή με αναστολείς αντλίας πρωτονίων, διότι η αποτελεσματικότητα της επέμβασης μειώνεται με το χρόνο», ανέφερε ο κ. Καραμανώλης.

Μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα μπορεί να μειώσουν αισθητά την παλινδρόμηση και τις καούρες. Τέτοιες αλλαγές είναι:

• Η μείωση του σωματικού βάρους
• Η αποφυγή της κατάκλισης αμέσως μετά το φαγητό
• Το ανασήκωμα του προσκέφαλου του κρεβατιού
• Η προσεγμένη διατροφή

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Φωτογραφία: iStock