Καρδιακός αποκλεισμός: Το πρόβλημα με τα ηλεκτρικά σήματα της καρδιάς – Συμπτώματα

Μιχάλης Θερμόπουλος
28 Αυγούστου 2023 | 16:00

Τα ηλεκτρικά σήματα ελέγχουν τους χτύπους της καρδιάς σας.

«Λένε” στον καρδιακό σας μυ πότε να συστέλλεται, μια διαδικασία γνωστή ως αγωγιμότητα. Ο φυσιολογικός συγχρονισμός των καρδιακών παλμών δημιουργείται στον άνω θάλαμο της καρδιάς (κόλποι) σε μια δομή που ονομάζεται φλεβόκομβος.

Ο καρδιακός αποκλεισμός (ή κολποκοιλιακός αποκλεισμός) συμβαίνει όταν υπάρχει πρόβλημα στα ηλεκτρικά σήματα από τους κόλπους προς τις κοιλίες της καρδιάς. Αυτά τα σήματα λένε στην καρδιά σας πότε πρέπει να χτυπήσει. Αυτό είναι γνωστό ως διαταραχή αγωγιμότητας.

Εάν τα ηλεκτρικά σήματα δεν μπορούν να μετακινηθούν από τους κόλπους στις κοιλίες, δεν μπορούν «να πουν» στις κοιλίες πότε να συστέλλονται και να αντλούν αίμα σωστά.

Στις περισσότερες περιπτώσεις καρδιακού αποκλεισμού, τα σήματα επιβραδύνονται, αλλά δεν σταματούν εντελώς.

Ο καρδιακός αποκλεισμός κατηγοριοποιείται ως πρώτου, δεύτερου ή τρίτου βαθμού:

1. Ο καρδιακός αποκλεισμός πρώτου βαθμού είναι ο λιγότερο σοβαρός. Τα ηλεκτρικά σήματα επιβραδύνονται καθώς μετακινούνται από τους κόλπους προς τις κοιλίες. Μπορεί να μην απαιτεί κανενός είδους θεραπεία.

2. Καρδιακός αποκλεισμός δευτέρου βαθμού σημαίνει ότι τα ηλεκτρικά σήματα μεταξύ των κόλπων και των κοιλιών μπορεί κατά διαστήματα να διακόπτονται εντελώς. Εδώ, υπάρχουν δύο υποτύποι καρδιακού αποκλεισμού δεύτερου βαθμού:

Mobitz τύπου I: Τα ηλεκτρικά σήματα γίνονται όλο και πιο αργά μεταξύ των παλμών. Τελικά η καρδιά σας χάνει έναν χτύπο.
Mobitz τύπου II: Τα ηλεκτρικά σήματα κάποιες φορές φτάνουν στις κοιλίες και κάποιες άλλες όχι. Δεν υπάρχει προοδευτική επιβράδυνση του ηλεκτρικού σήματος. Αυτός ο τύπος καρδιακού αποκλεισμού μπορεί συχνά να εξελιχθεί σε καρδιακό αποκλεισμό τρίτου βαθμού.

3. Ο καρδιακός αποκλεισμός τρίτου βαθμού είναι ο πιο σοβαρός. Τα ηλεκτρικά σήματα δεν πηγαίνουν καθόλου από τους κόλπους στις κοιλίες. Υπάρχει πλήρης αστοχία ηλεκτρικής αγωγιμότητας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μη παλμό ή σε πολύ αργό παλμό.

Καρδιακός αποκλεισμός: Αίτια

Εάν έχετε γεννηθεί με το πρόβλημα αυτό, τότε λέγεται ότι έχετε συγγενή καρδιακό αποκλεισμό. Είτε μια πάθηση που είχε η μητέρα σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, είτε καρδιακά προβλήματα με τα οποία γεννηθήκατε, προκαλούν αυτήν την κατάσταση.

Για τους περισσότερους, ο καρδιακός αποκλεισμός αναπτύσσεται καθώς μεγαλώνουν τα “καλώδια” που συνδέουν το πάνω και το κάτω μέρος της καρδιάς. Αυτά μπορεί να αναπτύξουν ίνωση και τελικά να καταστραφούν. Μερικές φορές αυτό μπορεί να συμβεί λόγω προχωρημένης ηλικίας. Οποιαδήποτε διαδικασία που μπορεί να βλάψει αυτά τα “καλώδια” της καρδιάς μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακό αποκλεισμό.

Η στεφανιαία νόσος (με και χωρίς έμφραγμα) είναι μια από τις πιο κοινές αιτίες καρδιακού αποκλεισμού. Η μυοκαρδιοπάθεια (νόσος που αποδυναμώνει τον καρδιακό μυ) μπορεί επίσης να οδηγήσει σε βλάβη των καλωδίων της καρδιάς. Οποιαδήποτε νόσος που μπορεί να διεισδύσει στην καρδιά, όπως η σαρκοείδωση και ορισμένοι καρκίνοι, ή οποιαδήποτε νόσος που οδηγεί σε καρδιακή φλεγμονή, όπως ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες ή λοιμώξεις, μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακό αποκλεισμό. Οι ανωμαλίες στα επίπεδα ηλεκτρολυτών (ιδιαίτερα τα υψηλά επίπεδα καλίου) μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αστοχία του ηλεκτρικού συστήματος της καρδιάς.

Καρδιακός αποκλεισμός: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Πέραν του συγγενούς καρδιακού αποκλεισμού, η νόσος μπορεί να προκληθεί και λόγω κάποιας άλλης κατάστασης ή συμβάντος όπως:

προχωρημένη ηλικία
έμφραγμα ή στεφανιαία νόσος
καρδιομυοπάθεια
σαρκοείδωση
νόσος του Lyme
υψηλά επίπεδα καλίου
σοβαρός υπερθυρεοειδισμός
ορισμένες κληρονομικές νευρομυϊκές παθήσεις
φάρμακα που επιβραδύνουν τον καρδιακό ρυθμό
μετά από εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς

Καρδιακός αποκλεισμός: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο του καρδιακού αποκλεισμού που έχετε.

1. Ο καρδιακός αποκλεισμός πρώτου βαθμού μπορεί να μην έχει ενοχλητικά συμπτώματα.

2. Ο καρδιακός αποκλεισμός δεύτερου βαθμού μπορεί να προκαλέσει:

ζάλη
λιποθυμία
αίσθηση ότι η καρδιά σας χάνει παλμούς
πόνος στο στήθος
δυσκολία στην αναπνοή
ναυτία
κόπωση

3. Ο καρδιακός αποκλεισμός τρίτου βαθμού, ο οποίος μπορεί να είναι θανατηφόρος, μπορεί να προκαλέσει:

έντονη κόπωση
ακανόνιστο καρδιακό παλμό
ζάλη
λιποθυμία
καρδιακό επεισόδιο

Πώς αντιμετωπίζεται ο καρδιακός αποκλεισμός

Η θεραπεία σας εξαρτάται από τον τύπο του καρδιακού αποκλεισμού που έχετε:

Με καρδιακό αποκλεισμό πρώτου βαθμού, μπορεί να μην χρειάζεστε θεραπεία.
Με καρδιακό αποκλεισμό δεύτερου βαθμού, μπορεί να χρειαστείτε βηματοδότη εάν υπάρχουν συμπτώματα ή εάν παρατηρηθεί καρδιακός αποκλεισμός Mobitz II.
Με καρδιακό αποκλεισμό τρίτου βαθμού, πιθανότατα θα χρειαστείτε βηματοδότη.

Επιπλέον, ο γιατρός σας μπορεί να κάνει αλλαγές σε οποιαδήποτε φάρμακα παίρνετε.

Μπορεί να προληφθεί ο καρδιακός αποκλεισμός;

Οι έγκυες μητέρες που είναι γνωστό ότι πάσχουν από μια αυτοάνοση νόσο ίσως μπορούν να λάβουν συγκεκριμένη θεραπεία που θα μειώσει τον κίνδυνο καρδιακού αποκλεισμού στα μωρά τους.

Η πρόληψη του καρδιακού αποκλεισμού επικεντρώνεται κυρίως στη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου. Ο υγιεινός τρόπος ζωής συμβάλλει στη συνολική καλή υγεία, συμπεριλαμβανομένης της υγείας της καρδιάς. Ασκηθείτε, ακολουθείτε μια καλά ισορροπημένη διατροφή και μην καπνίζετε. Η κατανόηση των κινδύνων των φαρμάκων σας και η επανεξέτασή τους με τον γιατρό σας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακού αποκλεισμού που προκαλείται από φάρμακα.