Καρκίνος μαστού: Δείτε πως συρρικνώνονται οι όγκοι

Γράφει ο Παναγιώτης Παντελάκος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος

Η αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο της νόσου, αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, θεραπεία με στοχευμένους παράγοντες και ακτινοθεραπεία.

Ενδείξεις της Ακτινοθεραπείας στον Καρκίνο του Μαστού

Η Ακτινοθεραπεία πρέπει να εφαρμόζεται πάντα μετά από επέμβαση ογκεκτομής για τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής που έχει καταγραφεί. Η ακτινοθεραπεία δρα στοχεύοντας στη μικροσκοπική νόσο (εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα μετά το χειρουργείο). Ο συνδυασμός ογκεκτομής και ακτινοθεραπείας καλείται θεραπεία διατήρησης του μαστού, μια θεραπεία ισάξια της μαστεκτομής.

Η Ακτινοθεραπεία μετά τη μαστεκτομή εφαρμόζεται στις γυναίκες με υψηλό κίνδυνο υποτροπής της νόσου. Τέτοιοι παράγοντες αποτελούν:

Μασχαλιαίοι Λεμφαδένες: Η διήθηση των μασχαλιαίων λεμφαδένων (θετικοί για νόσο) αποτελεί παράγοντα κινδύνου. Όταν διηθούνται περισσότεροι από 4 λεμφαδένες υπάρχει σαφής ένδειξη για ακτινοθεραπεία. Πλέον υπάρχουν αρκετά δεδομένα για την εφαρμογή της ακόμη και σε γυναίκες με

Μεγάλο Μέγεθος Όγκου: Οι ογκοι άνω των 5 εκατοστών χρήζουν μετεγχειρητικής ακτινοθεραπείας καθώς έχουν συσχετιστεί με υψηλοτέρα ποσοστά υπότροπης στο θωρακικό τοίχωμα.

Χειρουργικά Όρια Εκτομής: Μετά τη χειρουργική επέμβαση εξετάζονται τα όρια των ιστών για την ύπαρξη καρκινικών κύτταρων. Το θετικό χειρουργικό όριο ή το στενό χειρουργικό όριο αποτελεί σαφή ένδειξη εφαρμογής ακτινοθεραπείας για τον τοπικό έλεγχο της νόσου.

Η ακτινοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί στον τοπικά προχωρημένο καρκίνο του μαστού στις εξής περιπτώσεις:

Μη εξαιρέσιμους όγκους του μαστού

Στον φλεγμονώδη καρκίνο του μαστού, ο όποιος αντιμετωπίζεται με χημειοθεραπεία και ακολούθως μαστεκτομή με μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία.

Η ακτινοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί στη μεταστατική νόσο του καρκίνο του μαστού είτε για την ανακούφιση του πόνου στην περίπτωση οστικής νόσου είτε σε εγκεφαλικές, πνευμονικές ή ηπατικές μεταστάσεις, μετά την χημειοθεραπεία και στη συνέχεια όταν δεν έχει θέση το χειρουργείο, ακτινοθεραπεία με την κλασσική της μορφή ή με τη μορφή της στερεοτακτικής ακτινοθεραπείας.

Πιθανές Παρενέργειες

Οι παρενέργειες από την ακτινοθεραπεία είναι συνήθως πρόσκαιρες και αφορούν μόνο στο διάστημα κατά το οποίο διαρκεί η θεραπεία και 2-3 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της.

Οι συχνότερες παρενέργειες είναι:

Ερεθισμός του δέρματος, παρόμοιος με αυτόν του ήπιου ηλιακού εγκαύματος

Ήπιο οίδημα και αίσθηση βάρους στην περιοχή του στήθους

Ήπια κόπωση που συνήθως υποχωρεί σε διάστημα λίγων εβδομάδων

Σήμερα με τη χρήση σύγχρονων τεχνικών καταγράφονται σπανιότερα (<1%) η ελάχιστη συρρίκνωση του μαστού, χρωματική αλλαγή του τόνου του δέρματος με ήπια ευρυαγγεία, ακτινολογικές αλλοιώσεις στο σημείο των πνευμόνων, ακριβώς κάτω από το στήθος, οίδημα στο χέρι ή στο μπράτσο – λεμφοίδημα , κατάγματα υποκείμενων πλευρών και νευροπάθεια (brachial plexopathy).

Με την εφαρμογή της βραχυθεραπείας μπορεί επίσης να εμφανιστεί ήπιος τραυματισμός στο σημείο εισόδου της ραδιενεργής πηγής, επιμόλυνση, θωρακικό άλγος ή κάταγμα πλευρών. Οι παρενέργειες της τεχνικής αυτής είναι σπάνιες και συγκρίσιμες με αυτές της εξωτερικής ακτινοθεραπείας.

Η αντιμετώπιση των παρενεργειών γίνεται με τη συνεργασία του θεράποντα ιατρού και της θεραπευτικής ομάδας, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και ο ίδιος ο ασθενής (η ατομική ακτινευαισθησία του και η τήρηση των οδηγιών που του δίδονται) αλλά και η τεχνολογία που εφαρμόζεται.

Παναγιώτης Παντελάκος Ακτινοθεραπευτής- Ογκολόγος,

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθυντής Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας Τμήματος TomoTherapy Ιατρόπολις

http://www.iatropoli.gr/gr/

http://www.actino-oncology.com/