Ο καρκίνος αντιμετωπίζεται πιο αποτελεσματικά όταν γίνεται αντιληπτός σε αρχικό στάδιο – συνήθως ΠΡΙΝ προκαλέσει συμπτώματα. Οι προληπτικές εξετάσεις που συνιστούν οι γιατροί μπορούν να ανιχνεύσουν πολλές συνηθισμένες μορφές της νόσου.
Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται ο καρκίνος του μαστού, του παχέος εντέρου, του τραχήλου της μήτρας, του προστάτη, του πνεύμονα και ο καρκίνος του δέρματος.
Αν και υπάρχουν κάποιες γενικές κατευθυντήριες οδηγίες για τη διενέργεια των προληπτικών εξετάσεων, προτιμότερο είναι να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, συνιστά το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Καρκίνου (NCI).
Και αυτό, διότι στην απόφαση για την ηλικία έναρξης ή/και τη συχνότητα των εξετάσεων παίζουν ρόλο παράγοντες όπως το οικογενειακό και το ατομικό ιατρικό ιστορικό.
Ακολουθούν οι εξετάσεις που συνιστώνται.
Για τον καρκίνο του μαστού
Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) συνιστά να γίνεται ετήσια μαστογραφία στις ηλικίες 45-54 ετών και ύστερα μία μαστογραφία κάθε 1-2 χρόνια.
Η ετήσια μαστογραφία στις ηλικίες 40-44 ετών είναι προαιρετική. Η μαστογραφία πρέπει να συνεχίζεται όσο η γυναίκα έχει καλή υγεία και προσδόκιμο επιβίωσης τουλάχιστον άλλη μία δεκαετία.
Οι γυναίκες πρέπει να ενημερώνονται για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μαστογραφίας.
Για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
Η ACS συνιστά τεστ Παπ κάθε 3 χρόνια στις ηλικίες 21-29 ετών. Μετά τα 30 και έως τα 65, συνιστά τεστ Παπ σε συνδυασμό με HPV τεστ κάθε 5 χρόνια. Εναλλακτικά, η γυναίκα μπορεί να κάνει τεστ Παπ κάθε 3 χρόνια.
Μετά την ηλικία των 65 ετών, συνιστάται να διακόπτεται ο προληπτικός έλεγχος, εφ’ όσον η γυναίκα είχε φυσιολογικά αποτελέσματα την τελευταία 10ετία.
Ωστόσο οι γυναίκες με προκαρκινικό αποτέλεσμα, πρέπει να συνεχίσουν τον έλεγχο επί τουλάχιστον άλλα 20 χρόνια. Και αυτό, ακόμα κι αν περάσουν τα 80 τους χρόνια.
Οι γυναίκες ειδικών κατηγοριών (π.χ. με αφαίρεση μήτρας), μπορεί να χρειάζονται άλλη συχνότητα. Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.
Για τον καρκίνο του πνεύμονα
Η ACS συνιστά στα άτομα υψηλού κινδύνου ετήσιο έλεγχο των πνευμόνων με χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία (low dose CT).
Υψηλού κινδύνου είναι όσοι έχουν ηλικία 55-74 ετών και σχετικά καλή υγεία, αλλά ταυτοχρόνως:
* Είναι νυν καπνιστές ή διέκοψαν το κάπνισμα κάποια στιγμή την τελευταία 15ετία
και επίσης
* Έχουν συσσωρεύσει 30 «πακετοέτη» καπνίσματος. Αυτό σημαίνει ότι επί 30 χρόνια κάπνιζαν καθημερινά ένα πακέτο τσιγάρα ή επί 15 χρόνια κάπνιζαν καθημερινά 2 πακέτα τσιγάρα.
Για τον καρκίνο του παχέος εντέρου
Η ACS συνιστά να αρχίζει τακτικός, περιοδικός έλεγχος στην ηλικία των 50 ετών. Ο έλεγχος μπορεί να γίνει με οποιαδήποτε αξιόπιστη εξέταση, η οποία πρέπει να εκτελείται σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.
Οι πιθανές εξετάσεις και η συχνότητα της εφαρμογής τους είναι οι εξής:
* Εξέταση κοπράνων για ανίχνευση λανθάνουσας αιμορραγίας (FOB Test). Συνιστάται να γίνεται μία φορά τον χρόνο.
* Τεστ DNA κοπράνων. Κάθε 3 χρόνια.
* Βαριούχος υποκλυσμός διπλής αντίθεσης (double-contrast barium enema). Κάθε 5 χρόνια.
* Σιγμοειδοσκόπηση με εύκαμπτο σιγμοειδοσκόπιο. Κάθε 5 χρόνια, μόνη ή σε συνδυασμό με υψηλής ευαισθησίας εξέταση κοπράνων ή με ανοσοχημικό εξέταση κοπράνων η οποία θα εκτελείται ετησίως.
* Κολονοσκόπηση. Συνιστάται μία φορά κάθε 10 χρόνια.
* Αξονική κολονογραφία. Κάθε 5 χρόνια.
Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για ποια απ’ όλες συνιστάται για εσάς. Ο έλεγχος πρέπει να συνεχίζεται έως τα 75 έτη, εφ’ όσον έχετε καλή υγεία. Μετά τα 76, ο γιατρός σας θα καθορίσει εάν πρέπει να συνεχίσετε να εξετάζεστε έως τα 85 έτη.
Για τον καρκίνο του προστάτη
Η ACS συνιστά να αρχίζει ο τακτικός έλεγχος του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα στην ηλικία των 50 ετών.
Ωστόσο στους άνδρες υψηλού κινδύνου για καρκίνο του προστάτη, ο έλεγχος του PSA πρέπει να αρχίζει νωρίτερα (στα 45 ή και στα 40 έτη), αναλόγως με τον κίνδυνο που διατρέχουν. Επομένως, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, εάν έχετε έστω και έναν συγγενή πρώτου βαθμού με καρκίνο του προστάτη.
Η απόφαση για τη συχνότητα της εξέτασης πρέπει να λαμβάνεται αφού πρώτα οι άνδρες ενημερώνονται για τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς της εξέτασης, τονίζει η ACS.
Διαβάστε περισσότερα
Καρκίνος: Κορυφαίοι Έλληνες ειδικοί αποκαλύπτουν τι κάνουν για να προστατευτούν
Καρκίνος: Κοστίζει τη ζωή σε 30.000 Έλληνες τον χρόνο
Καρκίνος: Ποιες είναι οι αιτίες – ποιες μπορούμε να αποφύγουμε