Στην αέναη μάχη κατά του καρκίνου, η επιστήμη και η τεχνολογία μάς παρέχουν συνεχώς νέα όπλα. Η ογκολόγος-παθολόγος Μαρία Αυγουστίδου, επιστημονική συνεργάτις στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, μιλά για τις παλαιότερες και τις νέες θεραπείες που αφορούν τους συμπαγείς όγκους.
Η Δρ. Μαρία Αυγουστίδου
Εξηγεί επίσης πώς οι νέες θεραπείες συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με προχωρημένη νόσο.
Ποιοι είναι οι κύριοι τύποι αντιμετώπισης του καρκίνου;
Ο καρκίνος αντιμετωπίζεται με τρεις κύριους τύπους θεραπείας:
- Την χειρουργική επέμβαση
- Την ακτινοθεραπεία
- Την συστηματική θεραπεία
Οι ογκολόγοι κατευθύνουν τον ασθενή πώς και με ποια θεραπεία πρέπει να αντιμετωπιστεί κάθε καρκίνος και χορηγούν την συστηματική θεραπεία.
Τι είναι η συστηματική θεραπεία;
Η συστηματική θεραπεία είναι ουσιαστικά φάρμακα που εισέρχονται στο σώμα του ασθενούς και κυκλοφορούν παντού. Είναι κυρίως ενδοφλέβια, αλλά μπορεί να ληφθεί κι από του στόματος με τη μορφή χαπιών. Σε κάποιες περιπτώσεις χορηγούμε θεραπεία σε κοιλότητες του σώματος όπου υπάρχουν καρκινικά κύτταρα (π.χ. στην κοιλιά – περιτόναιο, στον θώρακα – υπεζωκότα, σε κοιλότητες εγκεφάλου, στο περικάρδιο).
Ποια είναι τα είδη της συστηματικής θεραπείας;
Οι συστηματικές θεραπείες ταξινομούνται στους εξής τύπους:
- Χημειοθεραπεία: Πρόκειται για τις κλασσικές και νέες θεραπείες, οι οποίες καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα
- Ανοσοθεραπεία: Δρα ενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς, με στόχο τα κύτταρα της δικής του άμυνας να καταπολεμήσουν τον καρκίνο.
- Στοχευμένη θεραπεία: Χορηγείται σε μορφή χαπιών ή ενδοφλέβιας θεραπείας, μετά από μοριακή ανάλυση του καρκινικού κυττάρου του ασθενούς σε ειδικά εργαστήρια. Στόχος της είναι να «μπλοκάρει» μεταλλάξεις που προκαλούν καρκίνο. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι η ανεύρεση ενός νέου φαρμάκου για όγκους εγκεφάλου χαμηλής κακοήθειας. Το φάρμακο αυτό αποτρέπει την αύξηση του όγκου και την χειρουργική επέμβαση.
- Ορμονική θεραπεία: Χορηγείται σε ορμονοθετικούς όγκους, όπως λ.χ. του μαστού και του προστάτη.
- Τα πλέον σύγχρονα φάρμακα: Είναι τα σύμπλοκα φαρμάκου-αντισώματος (antibody-drug conjugates). Πρόκειται για ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα συζευγμένα με χημειοθεραπεία, ώστε το φάρμακο να προσδένεται και να εισέρχεται με ακρίβεια στο καρκινικό κύτταρο. Με αυτό τον τρόπο το σκοτώνει, προστατεύοντας τα φυσιολογικά κύτταρα.
Ποιες είναι οι νεότερες εξελίξεις στην αντιμετώπιση του καρκίνου;
Έχουμε περάσει πλέον στην εποχή της εξατομικευμένης θεραπείας και της λεγόμενης Ιατρικής Ακριβείας. Αυτό σημαίνει ότι διενεργώντας μοριακό έλεγχο στον όγκο κάθε ασθενούς ξεχωριστά, διαλέγουμε φάρμακα που στοχεύουν εκλεκτικά στα δικά του καρκινικά κύτταρα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, εάν η λήψη βιοψίας είναι δύσκολη, μπορούμε να εντοπίσουμε τα καρκινικά κύτταρα και τις μεταλλάξεις τους με μία ειδική εξέταση αίματος, την λεγόμενη υγρή βιοψία.
Υπάρχει επίσης η δυνατότητα να εντάξουμε ασθενείς σε κάποιες κλινικές μελέτες για νεότερα φάρμακα. Ή να διασυνδέσουμε τον ασθενή με κάποιο εξειδικευμένο κέντρο του εξωτερικού, για να συμμετάσχει σε κλινική μελέτη με mRNA εμβόλια, CAR T-Cells θεραπείες ή εξελιγμένα στοχευμένα φάρμακα.
Λόγω της πολυετούς προϋπηρεσίας της ομάδας μας στο εξωτερικό, έχουμε επίσης τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε το περιστατικό σε διάσημους ξένους ειδικούς, ώστε να έχουμε δεύτερη γνώμη.
Οι ογκολογικοί ασθενείς παρουσιάζονται στο ογκολογικό συμβούλιο της κλινικής μας, όπου δίνουν τη γνώμη τους οι συνεργάτες μας χειρουργοί, ακτινολόγοι, ακτινοθεραπευτές, πνευμονολόγοι, γαστρεντερολόγοι και άλλες υποειδικότητες για να δούμε αν μπορούμε να δράσουμε συνδυαστικά.
Επίσης, έχουμε τη δυνατότητα για συνδυαστική χημειο/ανοσοθεραπεία με σύγχρονες μεθόδους εμβολισμού του όγκου (ραδιενεργά μικροσφαιρίδια ή με χημειοθεραπεία που οδηγείται απευθείας στο σημείο του όγκου) ή στερεοτακτική ακτινοβολία, που έχει το ρόλο του αναίμακτου χειρουργείου.
Είναι ασφαλείς οι νέες θεραπείες και πώς επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς;
Οποιαδήποτε θεραπεία έχει εν δυνάμει ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο με εμπειρία σε όλο το φάσμα των φαρμάκων, γνωρίζουμε τη σωστή δοσολογία και ποιες παρενέργειες και πότε μπορεί ενδεχομένως να εμφανιστούν, καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισής τους.
Επιπλέον, η εξειδίκευση της ομάδας μας στην Ανακουφιστική Ιατρική, μας δίνει την εμπειρία της ανθρώπινης προσέγγισης, με ενσυναίσθηση και ολιστικό τρόπο στα ενοχλήματα του ασθενούς. Αυτή η προσέγγιση δεν αφορά μόνο έναν ασθενή με τελική νόσο, αλλά κάθε άνθρωπο που διαγιγνώσκεται με έναν απειλητικό για τη ζωή του καρκίνο.
Φωτογραφία: iStock