Καρκίνος προστάτη: Δείτε ποιες θεραπείες είναι αποτελσματικές

Iatropedia
11 Ιουνίου 2015 | 08:05

O καρκίνος του προστάτη αποτελεί τη πιο συχνή πάθηση στους άνδρες. Σύμφωνα με επιστημονικά στοιχεία το 30% των ανδρών θα προσβληθεί στην ηλικία των 50 ετών, ενώ στις ηλικίες άνω των 80 ετών πάσχουν οκτώ στους δέκα. Ποια είναι τα ύποπτα σημάδια; Ποια η θεραπεία; Απαντήσεις στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί.

Του Παναγιώτη Παντελάκου Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγου

Ο προστάτης είναι ένα όργανο ενδοδερμικής προέλευσης.Έχει σχήμα και μέγεθος κάστανου με όγκο 20ml(o παθολογικός έχει όγκο περίπου το διπλάσιο).Βρίσκεται εντός της ελάσσονος πυέλου πίσω από το κατώτερο σημείο της ηβικής σύμφυσης και μπροστά από τη λήκυθο του ορθού. Προς τα πάνω βρίσκεται η ουροδόχος κύστη και οι σπερματοδόχες κύστες μαζί με τις σπερματοδόχες ληκύθους.Κάτω βρίσκεται το ουρογεννητικό τρίγωνο.

Ο προστάτης αποτελείται από 3 ζώνες

Περιφερική ζώνη 70% του οργάνου(το συχνότερο σημείο εμφάνισης όγκου)

Κεντρική ζώνη 25%

Μεταβατική ζώνη 5%(διογκώνεται συνήθως επί καλοήθους υπερπλασίας).

Περιβάλλεται από ατελή κάψα μέσω της οποίας περνούν τα αγγειονευρώδη δεμάτια. Αυτά αποτελούν την οδό διαφυγής της νόσου εξωπροστατικά.

Το προστατικό επιθήλιο περιέχει 3 τύπους κυττάρων.

1. Εκκριτικά-εκκρίνουν το προστατικό ειδικό αντιγόνο( PSA),την προστατική όξινη φωσφατάση (PAP),βλέννη κ.α

2. Βασικά-παρουσιάζουν έντονη μιτωτική δραστηριότητα.Αποτελούν τα στελεχιαία κύτταρα προγόνους των εκκριτικών και νευροενδοκρινικών κυττάρων.

3. Νευροενδοκρινικά -λίγα.

Φυσιολογία του προστάτη αδένα

Μεγιστοποίηση της γονιμότητας.(πχ.αραίωση του σπέρματος, πηγή ενέργειας για τα σπερματοζωάρια κ.α)

Προστατεύει από μικροοργανισμούς προερχόμενους από την ουρήθρα-immunostimulation.

Παράγει ουσίες που προστατεύουν το σπέρμα από το ανοσοποιητικό σύστημα της γυναίκας-immunosuppression.

Προκαρκινικές Παθήσεις

Προστατική ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία PIN

HGIN (80% συνοδεύεται από CaP)

LGIN (20% συνοδεύεται από CaP)

Άτυπη αδενωματώδης υπερπλασία ή αδένωση.

Εστιακή ατροφία ή Μετατροφική υπερπλασία

Ο πρώιμος καρκίνος του προστάτη είναι ασυμπτωματικός. Συμπτώματα προκύπτουν με τη πρόοδο της νόσου και είναι τα εξής :δυσουρία, συχνουρία, νυκτουρία ,αιματουρία, στάγδην ούρηση, μικρή ακτίνα ούρησης,επώδυνη εκσπερμάτιση.

Ο πληθυσμιακός έλεγχος για καρκίνο του προστάτη πρέπει να ξεκινάει από την ηλικία των 50 ετών και πρέπει να περιλαμβάνει μέτρηση του προστατικού αντιγόνου PSA και δακτυλική εξέταση.

Το PSA είναι μια γλυκοπρωτείνη-πρωτεολυτικό ένζυμο που εκκρίνεται από το εκκριτικό επιθήλιο του προστάτη. Η βασική του λειτουργία είναι να μειώνει το ιξώδες του σπέρματος μετά την εκσπερμάτιση. Επειδή το PSA εκκρίνεται μέσα στον αυλό των αδενίων τα οποία δεν έρχονται σε επαφή με τα αιμοφόρα αγγεία ,το PSA δεν ανιχνεύεται φυσιολογικά στο αίμα. Οι λόγοι που το PSA περνάει στην κυκλοφορία είναι τρείς :νεόπλασμα, λόιμωξη και διόγκωση ή μηχανική καταπόνηση.

Η μοναδική εξέταση που μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη αδένα είναι η ιστολογική βιοψία.

Η θεραπεία του καρκίνου προστάτη επιλέγεται βάση της έκτασης της νόσου,της αρχικής τιμής PSA και του βαθμού κακοήθειας όπως αυτός προκύπτει από την ιστολογική βιοψία.

Η ακτινοθεραπεία ως ριζική θεραπεία αντιμετώπισης της νόσου είτε ως θεραπεία διάσωσης μετά από ριζική προστατεκτομή είναι από τους βασικότερους τρόπους αντιμετώπισης αυτής της νόσου σε συνδυασμό με ή χωρίς ορμονοθεραπεία.

Η διαμορφούμενης έντασης ακτινοθεραπεία IMRT (Intensity Modulated Raditherapy)είναι η πιο διαδεδομένη τεχνική αντιμετώπισης της νόσου παγκοσμίως με πλήρη ένδειξη και κάλυψη του μεγαλύτερου κόστους της θεραπείας από τα ταμεία και στην χώρα μας. Έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει τον τρόπο που διαχέεται η ακτινοβολία στο σχήμα του προστάτη αδένα και να ελαχιστοποιεί την ακτινοβόληση στους γύρω υγιείς ιστούς όπως το ορθό και η ουροδόχος κύστη με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση των παρενεργειών της ακτινοθεραπείας.

Το ίδιο συμβαίνει και όταν είναι αναγκαία η ακτινοβόληση των πυελικών λεμφαδένων στις περιπτώσεις που η πιθανότητα λεμφαδενικής νόσου είναι υψηλή.Με την διαμορφούμενης έντασης ακτινοθεραπεία προφυλάσσεται το λεπτό έντερο με αποτέλεσμα την αποφυγή παρενεργειών όπως διαρροικών κενώσεων κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας και απώτερων επιπλοκών όπως ανάπτυξη συμφύσεων και επεισόδια ειλεού στο μέλλον.

Είναι γνωστό πως ο προστάτης αδένας είναι ένα όργανο που κινείται εντός της ελάσσονος πυέλου και η θέση διαφοροποιείται σημαντικά από το μέγεθος των οργάνων που βρίσκονται δίπλα του όπως το ορθό και η ουροδόχος κύστη. Στην ακτινοθεραπεία αυτού του οργάνου λοιπόν είναι εξαιρετικά σημαντική η ακρίβεια και η σωστή αναπαραγωγή καθημερινά πριν την εφαρμογή της ακτινοθεραπείας. Αυτό επιτυγχάνεται με την καθημερινή απεικόνιση πριν τη θεραπεία και αυτόματη διόρθωση τυχόν μετατοπίσεων.

Η ακρίβεια στην εφαρμογή της θεραπείας και η δυνατότητα υψηλών δόσεων στην νόσο με ελάχιστες παρενέργειες για τον ασθενή καθιστούν την διαμορφούμενης έντασης ακτινοθεραπεία την ενδεδειγμένη μορφή ακτινοθεραπείας στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη.