«Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο δεύτερος συνηθέστερος καρκίνος σε παγκόσμιο επίπεδο και η έκτη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες. Περίπου το 15-20% αυτών επηρεάζονται κάποια στιγμή στη ζωή τους από τη νόσο και το 2,6% χάνει τη ζωή του εξαιτίας της. Για την εμφάνισή του υπάρχουν γνωστοί παράγοντες κινδύνου που δεν μπορούν να αποφευχθούν.
Τέτοιοι είναι το οικογενειακό ιστορικό, τα κληρονομούμενα γονίδια, η φυλή και η ηλικία. Πέραν αυτών, όμως, έχει αποδειχθεί ότι τον κίνδυνο ανάπτυξης και εξέλιξης του συγκεκριμένου καρκίνου επηρεάζει μια ποικιλία εξωγενών παραγόντων, που είναι τροποποιήσιμοι. Συνεπώς, η υιοθέτηση μικρών αλλαγών στον τρόπο ζωής μπορεί να λειτουργήσει ως ένα βαθμό προληπτικά», επισημαίνει ο χειρουργός ουρολόγος Δρ. Νικόλαος Γ. Κατσένης.
Για την επίδραση του αλκοόλ στις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του προστάτη έχουν διεξαχθεί μεγάλες μελέτες, μα τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα.
Για παράδειγμα, η πρόσληψη αλκοόλ προτάθηκε πρόσφατα ως παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση αυτού του καρκίνου σε μια μετα-ανάλυση που περιέλαβε 27 μελέτες. Από μια άλλη, μεγάλη, ευρωπαϊκή μελέτη δεν προέκυψε συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης αλκοόλ και καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, και οι δύο δεν αξιολόγησαν τον τύπο του αλκοόλ. Η εν λόγω μελέτη πραγματοποιήθηκε για να ρίξει περισσότερο φως στη σχέση κρασιού-καρκίνου του προστάτη, λαμβανομένου υπόψη του χημειοπροστατευτικού ρόλου των πολυφαινολών που περιέχονται στο κόκκινο κρασί.
Ο Mihai Dorin Vartolomei, PhD, από το Πανεπιστήμιο Ιατρικής και Φαρμακευτικής του Tirgu Mures στη Ρουμανία, και οι συνεργάτες του αναζήτησαν μελέτες που αξιολόγησαν τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη λόγω της κατανάλωσης κόκκινου, λευκού ή οποιουδήποτε κρασιού. Μετά τον εντοπισμό και επισκόπηση 17 μελετών που περιείχαν στοιχεία 611.169 ατόμων, διαπιστώθηκε ότι η μέτρια κατανάλωση κρασιού δεν αύξησε αλλά ούτε και μείωσε τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη.
Ένοχο το λευκό κρασί
Περαιτέρω ανάλυση, ωστόσο, έδειξε ότι η μέτρια κατανάλωση λευκού κρασιού αύξησε τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη, ενώ η μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού είχε προστατευτική επίδραση. Συγκεκριμένα, όπως διευκρίνισε ο εκ των ερευνητών Shahrokh F. Shariat του Ουρολογικού Τμήματος του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης, αυτό σημαίνει ότι το κόκκινο κρασί μείωσε τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη κατά περίπου 12%, ενώ η κατανάλωση λευκού κρασιού τον αύξησε κατά 26%. Σημείωσε δε ότι «μέτρια κατανάλωση» νοείται 1 ποτήρι ημερησίως.
Όπως επισήμαναν οι ερευνητές, απαιτούνται περαιτέρω αναλύσεις για να εκτιμηθεί η μοριακή επίδραση του λευκού και του κόκκινου κρασιού στον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη.
«Συγκριτικά με το λευκό, το κόκκινο κρασί περιέχει 10 φορές μεγαλύτερη ποσότητα πολυφαινολών, γεγονός που μπορεί να εξηγεί τα παρατηρούμενα αποτελέσματα. Έχει ήδη καταδειχθεί από διάφορες μελέτες ότι οι πολυφαινόλες αποτελούν ασπίδα προστασίας ενάντια σε πολλές νόσους και διάφορους τύπους καρκίνου. Για παράδειγμα η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων έχει επιβεβαιώσει ότι το πλούσιο σε πολυφαινόλη ελαιόλαδο συμβάλλει στην προστασία των λιπιδίων του αίματος από το οξειδωτικό στρες. Επιπλέον, οι πολυφαινόλες έχουν ευεργετική επίδραση στη συσσώρευση αιμοπεταλίων στις αρτηρίες και στην ευαισθησία στην ινσουλίνη», σημειώνει περαιτέρω ο Δρ. Κατσένης.
Εκτός, βέβαια, από την κατανάλωση κρασιού υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Αποδεδειγμένοι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες είναι το κάπνισμα, η υψηλή πρόσληψη ζάχαρης και η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Αντιθέτως, προστατευτικά δρα η κατανάλωση φρέσκων λαχανικών και φρούτων.
Κανένας, ωστόσο, δεν εγγυάται ότι ακολουθώντας ακόμα και κατά γράμμα τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας για τους τρόπους πρόληψης του καρκίνου του προστάτη, δεν θα τον εμφανίσει. Επειδή δε σε αρκετές περιπτώσεις αναπτύσσεται αργά και δεν προκαλεί συμπτώματα οι άνδρες ειδικά μετά τα 50 θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικές προληπτικές εξετάσεις.
Όπως εξηγεί ο Δρ. Κατσένης επί παρουσίας συμπτωμάτων όπως συχνουρία, αποφρακτική ούρηση, αιματουρία/αιμοσπερμία η κινητοποίηση πρέπει να είναι γρήγορη, καθώς αποτελούν ενδείξεις καρκίνου του προστάτη προχωρημένου σταδίου. Υπάρχει ωστόσο και η επιθετική μορφή του, οπότε είναι πιθανή η εξάπλωσή του από τον προστάτη σε άλλα μέρη του σώματος.
Αιματολογικές εξετάσεις, δακτυλική εξέταση, διορθική βιοψία με ή χωρίς μαγνητική τομογραφία είναι τα μέσα που διατίθενται σήμερα που μπορούν με ακρίβεια να διαγνώσουν την ύπαρξη και το στάδιο του καρκίνου. Το θετικό είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η πρόγνωση είναι καλή ιδιαίτερα όταν ο καρκίνος εντοπιστεί εγκαίρως και ακολουθηθεί η ενδεδειγμένη για κάθε περίπτωση θεραπεία.
«Αν και υπάρχουν πια οι γνώσεις και τα μέσα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη είναι χρέος όλων να λειτουργούν προληπτικά, καθώς το ποσοστό των καρκίνων που οφείλονται σε γενετικούς παράγοντες δεν ξεπερνά το 10%. Πρέπει λοιπόν να τρεφόμαστε σωστά, να ζούμε σε περιβάλλον χωρίς ρύπους, χωρίς έκθεση σε χημικές ουσίες, να ασκούμαστε, να διατηρούμε ένα φυσιολογικό βάρος και να περιορίσουμε την κατανάλωση αλκοόλ.
Ειδικά τώρα τα Χριστούγεννα δεν θα πρέπει να υπερβάλουμε, παρασυρόμενοι από τα εκλεκτά εδέσματα και την αφθονία αλκοόλ που θα υπάρχουν σε κάθε εορταστικό τραπέζι. Θα πρέπει να παραμείνουμε προσηλωμένοι στην υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά, πρωτεΐνες χωρίς λιπαρά και λίγο κόκκινο κρασί», καταλήγει ο Δρ. Νικόλαος Κατσένης.