Έναν νέο, εξελιγμένο τρόπο για να μετρούν εύκολα και γρήγορα στα ούρα ορισμένες ουσίες που παράγει ο καρκίνος των ωοθηκών, βρήκαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Commonwealth της Βιρτζίνια.
Το εύρημά τους δημιουργεί ελπίδες για την ανάπτυξη μιας απλής ανάλυσης ούρων, με την οποία θα ανιχνεύεται σε πρώιμο στάδιο η νόσος. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι όταν ο καρκίνος των ωοθηκών διαγιγνώσκεται σε αρχικό στάδιο, αυξάνονται κατακόρυφα οι πιθανότητες ιάσεως.
Τα νέα ευρήματα παρουσιάσθηκαν στο 68ο Ετήσιο Συνέδριο της Βιοφυσικής Εταιρείας (BPS2024). Το συνέδριο διεξάγεται στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια.
Όπως εξήγησε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Joseph E. Reiner, καθηγητής Φυσικής στο πανεπιστήμιο, ο καρκίνος των ωοθηκών είναι δύσκολο να διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο, διότι έχει μη-ειδικά συμπτώματα. Αυτό σημαίνει πως η δυσκοιλιότητα, ο τυμπανισμός και ο πόνος στη μέση που προκαλεί, μπορεί να έχουν πολλές άλλες αιτίες.
Επιπλέον, δεν υπάρχουν προληπτικές (προσυμπτωματικές) εξετάσεις ρουτίνας για την διάγνωσή του, όπως π.χ. για τον καρκίνο του μαστού. Το επακόλουθο είναι να διαγιγνώσκεται συνήθως σε προχωρημένο στάδιο, όταν το ποσοστό επιβιώσεως είναι γύρω στο 31%. Σε αρχικό στάδιο, όμως, μπορεί να ξεπεράσει το 93%, σύμφωνα με την Αμερικανική Ιατρική Εταιρεία (ACS).
Πεπτίδια στα ούρα
Προγενέστερες μελέτες είχαν δείξει πως ο καρκίνος των ωοθηκών οδηγεί στη συσσώρευση χιλιάδων μικρών μορίων στα ούρα των ασθενών. Τα μόρια αυτά λέγονται πεπτίδια. Δεν υπάρχουν στα ούρα των υγιών γυναικών, αλλά εντοπίζονται σε όλα τα στάδια του καρκίνου των ωοθηκών.
Μολονότι μπορούν να ανιχνευθούν με υπάρχουσες αναλύσεις ούρων, αυτές δεν είναι απλές, ούτε οικονομικώς αποδοτικές. Ο Dr. Reiner και οι συνεργάτες του προσπάθησαν να βρουν μία νέα προσέγγιση.
Για τον σκοπό αυτό στράφηκαν στην τεχνολογία της ανίχνευσης νανοπόρων (nanopore sensing). Η τεχνολογία αυτήν έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει ταυτοχρόνως πολλά πεπτίδια. Τα πεπτίδια διέρχονται από έναν μικροσκοπικό πόρο (έναν νανοπόρο) και καταγράφονται οι αλλαγές που προκαλούνται κατά τη διέλευσή τους.
Για να αξιοποιήσουν την τεχνολογία στην ταυτόχρονη ανίχνευση πεπτιδίων, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν νανομόρια χρυσού. Τα πεπτίδια προσκολλώνται πάνω τους και διέρχονται όλα μαζί από τον νανοπόρο.
Με τη μέθοδο αυτή οι επιστήμονες ανέλυσαν 13 πεπτίδια, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που προέρχονται από την πρωτεΐνη LRG-1. Η πρωτεΐνη αυτή παίζει σημαντικό ρόλο στον καρκίνο των ωοθηκών.
«Τώρα πια ξέρουμε το «αποτύπωμα» που αφήνουν αυτά τα 13 πεπτίδια στα ούρα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διαγνωστικούς σκοπούς», εξήγησε ο Dr. Reiner.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι στο μέλλον ο καρκίνος των ωοθηκών θα μπορούσε να διαγιγνώσκεται σε πιο πρώιμο στάδιο, με συνδυασμό των πεπτιδίων στα ούρα με άλλες εξετάσεις, όπως:
- Τα επίπεδα του καρκινικού δείκτη CA125 στο αίμα
- Το διακολπικό υπερηχογράφημα
- Το οικογενειακό ιστορικό της νόσου
Φωτογραφία: iStock