Επιστήμονες στη Βρετανία, με επικεφαλής μία ελληνικής καταγωγής ερευνήτρια, βρήκαν τρόπο να προβλέπουν εάν θα προκαλέσει μεταστάσεις ο καρκίνος του μαστού.
Οι επιστήμονες ανέπτυξαν ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο αξιολογεί τους μασχαλιαίους λεμφαδένες των ασθενών. Το σύστημα αναζητά χαρακτηριστικές αλλοιώσεις στα ανοσοποιητικά κύτταρα. Οι αλλοιώσεις αυτές υποδηλώνουν ότι έχει αρχίσει η μετάσταση του καρκίνου.
Το σύστημα δοκιμάστηκε με επιτυχία σε χιλιάδες ιστικά δείγματα από γυναίκες με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος αυτός είναι η πιο επιθετική μορφή της νόσου. Έχει υψηλά ποσοστά μεταστάσεων και υποτροπών και συχνά φτωχή πρόγνωση.
Υπολογίζεται ότι σχεδόν μία στις επτά γυναίκες με καρκίνο του μαστού (το 15%) έχουν τριπλά αρνητικό καρκίνο. Οι θεραπευτικές επιλογές γι’ αυτόν είναι περιορισμένες, γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία η έγκαιρη πρόβλεψη της εξέλιξής του.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το επίτευγμά τους θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο εξατομικευμένη θεραπεία, αναλόγως με τον κίνδυνο για μεταστάσεις που διατρέχει κάθε ασθενής. Έτσι, θα μπορούσαν ίσως να σταματούν τη νόσο πριν γίνει ανίατη.
«Χρησιμοποιώντας το σύστημα που αναπτύξαμε, εξετάσαμε χιλιάδες φωτογραφίες από τους λεμφαδένες ασθενών και εντοπίσαμε συγκεκριμένα μοτίβα», εξήγησε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Ανίτα Γρηγοριάδου, λέκτορας Βιοπληροφορικής του Καρκίνου στο King’s College του Λονδίνου (KCL). «Αυτό που είδαμε είναι ότι στους λεμφαδένες ασθενών, στις οποίες παρεμποδίζεται η ανάπτυξη του καρκίνου σε άλλα όργανα, υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, που δεν ανιχνεύονται σε άλλες ασθενείς».
Βασισμένοι σε αυτή την παρατήρηση, οι επιστήμονες ανέπτυξαν το νέο σύστημα, με το οποίο εξετάζονται οι λεμφαδένες των ασθενών για να εντοπιστούν αυτά τα χαρακτηριστικά. Όταν δεν υπάρχουν, οι ασθενείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να κάνουν μεταστάσεις.
Η νέα έρευνα
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Pathology. Οι ερευνητές εξέτασαν περισσότερα 5.228 ιστικά δείγματα λεμφαδένων, που είχαν παράσχει 345 γυναίκες με καρκίνο του μαστού.
Τα ιστικά δείγματα προέρχονταν από τους μασχαλιαίους λεμφαδένες, επειδή είναι μία από τις πρώτες θέσεις όπου μεθίσταται ο καρκίνος του μαστού.
Η ανάλυση έδειξε ότι ορισμένες αλλοιώσεις στους λεμφαδένες μπορούσαν να προβλέψουν με ακρίβεια τις μεταστάσεις του καρκίνου. Αυτό ίσχυε ακόμα κι όταν δεν υπήρχαν (ακόμα) ίχνη του καρκίνου σε άλλα όργανα.
«Προγραμματίζουμε να δοκιμάσουμε το μοντέλο μας περαιτέρω σε διάφορα ογκολογικά κέντρα της Ευρώπης, ώστε να γίνει ακόμα πιο ακριβές», είπε η δρ Γρηγοριάδου.
Απώτερος στόχος των ερευνητών είναι να αναπτυχθεί ένα λογισμικό, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι παθολογοανατόμοι για να προσαρμοστεί καταλλήλως η αντινεοπλασματική θεραπεία.
Φωτογραφία: iStock