Αυτός είναι το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης σε χιλιάδες εθελόντριες, τις οποίες επιστήμονες από τις ΗΠΑ παρακολούθησαν επί δύο δεκαετίες.
Όπως έδειξε, ακόμα και 20 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας οι γυναίκες διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο υποτροπής της νόσου τους. Μάλιστα η υποτροπή μπορούσε να συμβεί σε σημείο μακριά από εκεί όπου είχε πρωτοεμφανιστεί ο καρκίνος τους.
Επιπλέον, ο κίνδυνος υποτροπής ήταν μεγαλύτερος για τις γυναίκες με μεγάλου μεγέθους όγκους οι οποίοι είχαν αρχίσει να προσβάλλουν τους παρακείμενους λεμφαδένες όταν έγιναν αντιληπτοί.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine, πραγματοποίησαν την έρευνά τους σε σχεδόν 63.000 γυναίκες με καρκίνο του μαστού με θετικούς υποδοχείς οιστρογόνων. Η ανάπτυξη αυτής της μορφής καρκίνου του μαστού τροφοδοτείται από τις ορμόνες.
Ο καρκίνος του μαστού με θετικούς υποδοχείς οιστρογόνων παραδοσιακά αντιμετωπίζεται με χορήγηση φαρμάκων (ορμονοθεραπείας) που εμποδίζουν την επίδραση των οιστρογόνων, ούτως ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος υποτροπής.
Όλες οι εθελόντριες της νέας μελέτης ήταν προγραμματισμένες να κάνουν την κλασική ορμονοθεραπεία για πέντε έτη.
Τα ευρήματα
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως μολονότι οι γυναίκες δεν ανέπτυξαν καρκίνο στη διάρκεια αυτής της 5ετίας, είχαν σημαντικό κίνδυνο υποτροπής τα 15 επόμενα χρόνια.
Στην πραγματικότητα, οι πιθανότητες απομακρυσμένης υποτροπής, δηλαδή επανεμφάνισης του καρκίνου σε άλλο ιστό, όπως στα οστά, το ήπαρ ή τους πνεύμονες, έφθασαν έως το 41%.
Ειδικότερα, όσες είχαν τοπικούς όγκους που δεν επηρέαζαν τους παρακείμενους λεμφαδένες είχαν 13-19% πιθανότητες υποτροπής τα 15 χρόνια μετά το τέλος της ορμονοθεραπείας.
Όσες είχαν έναν έως τρεις προσβεβλημένους λεμφαδένες είχαν 20-26% πιθανότητες απομακρυσμένης υποτροπής. Και όσες είχαν τέσσερις έως εννέα προσβεβλημένους λεμφαδένες είχαν 34-41% πιθανότητες υποτροπής.
«Είναι γνωστό ότι ο ορμονοεξαρτώμενος καρκίνος του μαστού συχνά υποτροπιάζει χρόνια μετά την αρχική, επιτυχημένη θεραπεία», σχολίασε ο δρ Harold Burstein, αναπληρωτής καθηγητής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. «Οι κίνδυνοι, όμως, που αποκαλύπτει η παρούσα μελέτη είναι μεγαλύτεροι απ’ ό,τι πιστεύαμε έως τώρα».
Έσπευσε ωστόσο να διευκρινίσει ότι οι ασθενείς που συμμετείχαν στην παρούσα μελέτη έκαναν αντινεοπλασματική θεραπεία πριν από 20 χρόνια και έκτοτε έχουν υπάρξει πολλές εξελίξεις στην Ιατρική.
Πρακτική σημασία
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι «οι γυναίκες που σήμερα μαθαίνουν ότι έχουν καρκίνο του μαστού, πιθανώς δεν θα διατρέχουν τόσο αυξημένο κίνδυνο υποτροπής, αφού θα υποβληθούν σε καλύτερες θεραπείες», είπε.
Και πάλι, όμως, «τα νέα ευρήματα δίνουν στους γιατρούς και τις ασθενείς τους περισσότερες πληροφορίες για το πως ακριβώς πρέπει να διαχειρίζονται τον καρκίνο τους», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής δρ Daniel Hayes, καθηγητής στο Comprehensive Cancer Center του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν.
Και αυτό, γιατί οι γυναίκες θα μπορούσαν να επιλέξουν να παρατείνουν την διάρκεια της προφυλακτικής θεραπείας πέραν των 5 ετών. Μελέτες έχουν δείξει πως όταν η ορμονοθεραπεία διαρκεί περισσότερο, μειώνεται ο κίνδυνος υποτροπής.
Κάτι τέτοιο σημαίνει «περισσότερα χρόνια ταλαιπωρίας από εξάψεις, σεξουαλική δυσλειτουργία και άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες της ορμονοθεραπείας», πρόσθεσε ο δρ Hayes. «Αν όμως οι γυναίκες είχαν πιο καθαρή εικόνα για το τι επιφυλάσσει το μέλλον, θα αποφάσιζαν πιο εύκολα αν η παράταση αυτή αξίζει την πρόσθετη ταλαιπωρία».
Τα είδη του καρκίνου του μαστού
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο συχνή κακοήθη νόσο στις γυναίκες. Σύμφωνα με στοιχεία από την Διεθνή Αρχή Μελέτης του Καρκίνου (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αντιπροσωπεύει το 23% όλων των νέων κρουσμάτων καρκίνου στις γυναίκες.
Ο αριθμός των ετήσιων κρουσμάτων υπολογίζεται σε 1,4 εκατομμύριο παγκοσμίως (μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται 4.500 Ελληνίδες).
Όπως συμβαίνει με πολλούς καρκίνους, έτσι και ο καρκίνος του μαστού δεν είναι μία ομοιογενής νόσος αλλά έχει υποομάδες. Αυτή τη στιγμή, ο καρκίνος του μαστού ταξινομείται σε τρεις κύριες κατηγορίες:
- Καρκίνος του μαστού με θετικούς υποδοχείς οιστρογόνων. Είναι η πιο συχνή μορφή. Αποτελεί τα δύο τρίτα των κρουσμάτων της νόσου.
- Καρκίνος του μαστού θετικός στην HER2 (είναι μία πρωτεΐνη). Αποτελεί το περίπου 20% των κρουσμάτων.
- Καρκίνος του μαστού τριπλά αρνητικός.Έχει αρνητικούς υποδοχείς οιστρογόνων, αρνητικούς υποδοχείς προγεστερόνης και αρνητικούς υποδοχείς της πρωτεΐνης HER2. Αποτελεί το περίπου 1 στα 6 κρούσματα.