Η ψηφιακή μαστογραφία με σκιαγραφικό (μαστογραφία εμπλουτισμού ή Contrast Enhanced Mammography – CEM) είναι μια νεότερη τεχνική που χρησιμοποιεί ιωδιούχο σκιαγραφικό για την απεικόνιση της αγγείωσης του μαστού.
Γράφει η Αλεξάνδρα Αθανασίου*
Τα παθολογικά αγγεία που σχηματίζονται μέσω της διαδικασίας της νεο-αγγειογένεσης σε έδαφος κακοήθειας, παρουσιάζουν διαφορετική πρόσληψη και κατακράτηση του σκιαγραφικού μέσου, συγκριτικά με τον φυσιολογικό μαστό.
Αυτή η αντίθεση αντιστοιχεί σε μια εικόνα «ενισχυμένη» με ιωδιούχο σκιαγραφικό. Αυτό επιτρέπει την ανίχνευση κακοήθους όγκου ακόμα και σε περιπτώσεις με πολύ πυκνό υπερκείμενο ιστό του μαστού.
Όπως είναι επόμενο, η μαστογραφία ενισχυμένη με σκιαγραφικό (CEM) είναι βασικά ένας συνδυασμός ψηφιακής μαστογραφίας και ιωδιούχου σκιαγραφικού υλικού.
Στη CEM μία μαστογραφία διπλής «φάσης» λαμβάνεται περίπου 2 λεπτά μετά την ενδοφλέβια έγχυση ιωδιούχου σκιαγραφικού. Ο ακτινολόγος διαθέτει δύο εικόνες ανά μαστό και ανά προβολή: μία σαν κανονική μαστογραφία και μια με ανάδειξη περιοχών πρόσληψης σκιαγραφικού.
Το βασικό πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ακριβώς αυτή η παροχή διπλής πληροφορίας όσον αφορά, τόσο στη μορφολογία, όσο και στην αγγείωση της βλάβης.
Βελτίωση της διαγνωστικής ακρίβειας
Η ολοένα και μεγαλύτερη χρήση της CEM στην καθημερινή κλινική πρακτική αντικατοπτρίζεται στην εγκατάσταση ειδικού εξοπλισμού παγκοσμίως, στην διαθεσιμότητα συστημάτων από διαφορετικούς προμηθευτές και στον αριθμό των επιστημονικών άρθρων που δημοσιεύθηκαν σχετικά με το θέμα.
Πρόσφατες δημοσιεύσεις αναφέρουν βελτίωση της ευαισθησίας από 71,5% σε 92,7% και της ειδικότητας από 51,8% σε 67,9% συγκριτικά με την ψηφιακή μαστογραφία. Όσον αφορά στη διαγνωστική της ακρίβεια, παλαιότερες συγκριτικές μελέτες την τοποθετούν σε επίπεδα σχεδόν παρόμοια με την μαγνητική μαστογραφία. Αυτό αναμένεται να επιβεβαιωθεί και με τις τρέχουσες μελέτες.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η εν λόγω εξέταση δεν διενεργείται σε προσυμπτωματική βάση. Η ψηφιακή μαστογραφία και η ψηφιακή τομοσύνθεση εξακολουθούν να αποτελούν τις εξετάσεις αναφοράς στο πλαίσιο του προσυμπτωματικού ελέγχου του γενικού πληθυσμού.
Η ψηφιακή μαστογραφία με σκιαγραφικό μπορεί να προσφέρει συμπληρωματική πληροφορία σε δεδομένες και στοχευμένες κλινικές ή απεικονιστικές ενδείξεις. Ταυτοχρόνως είναι καλά ανεκτή, γρήγορη στη διενέργεια της και περισσότερο προσβάσιμη σε μεγαλύτερο αριθμό γυναικών απ’ ότι η μαγνητική μαστογραφία.
Ποιες είναι οι ενδείξεις
Με βάση τα τρέχοντα βιβλιογραφικά δεδομένα, οι ενδείξεις για διενέργεια ψηφιακής μαστογραφίας με σκιαγραφικό είναι οι κάτωθι:
- Επίλυση αμφιλεγόμενων ευρημάτων που ανιχνεύονται σε συμβατικές εξετάσεις απεικόνισης του μαστού (μαστογραφία ή τομοσύνθεση).
- Διαχείριση κλινικών ερωτημάτων σε ασθενείς που δεν μπορούν να εισέλθουν στο σύστημα του μαγνητικού τομογράφου. Οι ασθενείς αυτές συνηθέστατα είναι όσες φέρουν βηματοδότη, έχουν αλλεργία στο σκιαγραφικό που χρησιμοποιείται στην μαγνητική μαστογραφία, έντονη κλειστοφοβία ή παρουσία μη συμβατών με μαγνητικό πεδίο διατατήρων μετά από μαστεκτομή.
Τα κλινικά ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν είναι τα κάτωθι:
- Προεγχειρητική σταδιοποίηση του καρκίνου του μαστού για την αξιολόγηση της έκτασης της νόσου.
- Σε περίπτωση ανάδειξης περαιτέρω ύποπτων βλαβών στην μαγνητική μαστογραφία προεγχειρητικής σταδιοποίησης σε ασθενείς με γνωστή κακοήθεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις η CEM μπορεί να κατευθύνει τον προεγχειρητικό εντοπισμό ή τη βιοψία των εν λόγω περιοχών.
- Προσυμπτωματικός έλεγχος πληθυσμού με αυξημένο ρίσκο.
- Έλεγχος ανταπόκρισης στη νεοεπικουρική θεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού που λαμβάνουν θεραπεία πριν το χειρουργείο.
Πριν από την διενέργεια CEM, είναι απαραίτητος ο έλεγχος της νεφρικής λειτουργίας, όπως εξάλλου σε κάθε περίπτωση έγχυσης ιωδιούχου σκιαγραφικού.
Όπως αναφέρθηκε, η εξέταση είναι πολύ καλά ανεκτή. Οι όποιες αλλεργίες σχετίζονται με την έγχυση σκιαγραφικού είναι ως επί το πλείστον ήπιες και αυτοπεριοριζόμενες. Όσον αφορά στο ερώτημα της επιπλέον δόσης ιονίζουσας ακτινοβολίας, αυτή παραμένει εντός των επιτρεπτών ορίων, όπως τα προσδιορίζουν οι αρμόδιες ευρωπαϊκές και αμερικάνικες επιτροπές.
Οι τομείς περαιτέρω έρευνας και εξέλιξης της CEM περιλαμβάνουν συστήματα βιοψίας καθοδηγούμενα υπό CEM και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Συνολικά, αναμένεται η εν λόγω τεχνική να κερδίσει ακόμα μεγαλύτερη θέση στη φαρέτρα των τεχνικών απεικόνισης μαστού στα προσεχή έτη.
Μήνας Ενημέρωσης
Ο Οκτώβριος είναι ο Μήνας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού και μια υπενθύμιση πως η πρόληψη και ο έγκαιρος έλεγχος σώζουν ζωές. Το ΥΓΕΙΑ και το ΜΗΤΕΡΑ, με την νέα τους καμπάνια προσπαθούν να θυμίσουν σε κάθε γυναίκα πόσο σημαντικός είναι ο προσυμπτωματικός έλεγχος του μαστού στην πρόληψη της νόσου, θέτοντας το απλό ερώτημα: «Ψάχτηκες;». Ας κάνουμε λοιπόν την πρόληψη σύμμαχό μας!
Ανακαλύψτε περισσότερα ΕΔΩ.
- Η κυρία Αλεξάνδρα Αθανασίου είναι ακτινοδιαγνώστρια, διευθύντρια του Κέντρου Απεικόνισης Μαστού στο Νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ
Φωτογραφία: iStock