Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια ο καρκίνος του ορθού εμφανίζεται όλο και περισσότερο σε μικρότερες ηλικίες σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό οδήγησε το Αμερικάνικο Κολλέγιο Γαστρεντερολόγων να συμβουλεύσει το γενικό πληθυσμό δίχως οικογενειακό ιστορικό ή συμπτώματα, να ξεκινούν τον τακτικό έλεγχο του παχέος εντέρου και ορθού στην ηλικία των 45 ετών.
Για την αντιμετώπιση του καρκίνου του ορθού, μία πάθηση που πλέον, απασχολεί ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού, παγκοσμίως, τα συμπτώματα που παρουσιάζει, το ρόλο της έγκαιρης διάγνωσης κυρίως, όμως για τις νέες, αποτελεσματικές τεχνικές αντιμετώπισής της, μας μιλά ο Δρ. Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, Επιστημονικός Διευθυντής, Διευθυντής Γενικής, Ογκολογικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Adjunct Professor of Surgery, Ohio State University, USA, Governor του Ελληνικού Τμήματος Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών, Γραμματέας Παγκόσμιας Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής CRSA, Μέλος του Διεθνούς Διοικητικού Συμβουλίου της Society of Robotic Surgery.
Καρκίνος του Ορθού: Περιγραφή & Αντιμετώπιση
Ο καρκίνος του ορθού – του τελικού τμήματος του παχέος εντέρου με μήκος περίπου 15 εκατοστά – έχει διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση από το υπόλοιπο παχύ έντερο. Αυτό συμβαίνει διότι το ορθό βρίσκεται χαμηλά στην πύελο και θεωρείται όργανο εκτός περιτοναϊκής κοιλότητας . Ως αποτέλεσμα, σε αρκετούς ασθενείς με τοπικά προχωρημένο στάδιο νόσου, προσφέρεται προεγχειρητική χημειοθεραπεία καθώς και ακτινοβολία. Για την οριστική θεραπεία, η χειρουργική επέμβαση είναι σχεδόν πάντα απαραίτητη. Βασικοί στόχοι της είναι η επιμήκυνση της επιβίωσης των ασθενών, η ελαχιστοποίηση της τοπική υποτροπής και η βελτιστοποίηση όλων των λειτουργικών παραμέτρων που συνιστούν την ποιότητα ζωής των ασθενών, όπως η αποφυγή της μόνιμης στομίας και η διατήρηση ανέπαφης της ουρολογικής και σεξουαλικής λειτουργίας των ασθενών μετά το χειρουργείο. Έτσι, όταν κριθεί εξαιρέσιμος ο καρκίνος του ορθού, ο χειρουργός θα προβεί σε χαμηλή πρόσθια εκτομή, δηλαδή θα εξαιρέσει χειρουργικά το πάσχον τμήμα του ορθού και ολόκληρο το περιορθικό λίπος με τους λεμφαδένες και θα αποκαταστήσει τη συνέχεια του πεπτικού σωλήνα δημιουργώντας μία αναστόμωση μεταξύ των υγιών άκρων του εντέρου. Ο σύγχρονος εξειδικευμένος χειρουργός εκτιμά περισσότερο και αποσκοπεί στη διατήρηση του βέλτιστου δυνατού επιπέδου ποιότητας ζωής μετά την επέμβαση για τον καρκίνο του ορθού, διενεργώντας «σφιγκτηροσωστικές» επεμβάσεις. Τέτοιου τύπου χειρουργικές επεμβάσεις στοχεύουν στην αποκατάσταση της εντερικής συνέχειας και στη διατήρηση του σφιγκτηριακού μηχανισμού, χωρίς ωστόσο να διακυβεύεται η ογκολογική επάρκεια του χειρουργείου. Έτσι η κοιλιοπερινεϊκή εκτομή, που περιλαμβάνει και την πλήρη αφαίρεση του πρωκτικού αυλού με τον περιβάλλοντα σφιγκτήρα και, εν τέλει, τη δημιουργία μόνιμης κολοστομίας, η οποία κάποτε αποτελούσε τη «χρυσή σταθερά» της χειρουργικής θεραπείας του καρκίνου του ορθού, διενεργείται όλο και λιγότερο συχνά από τους χειρουργούς παχέος εντέρου, οι οποίοι προτιμούν τις δυσκολότερες τεχνικά, αλλά με ικανοποιητικότερο για τους ασθενείς αποτέλεσμα, «πολύ χαμηλές» εκτομές ή ακόμη και τις τοπικές εκτομές.
Η εξειδίκευση και οργανωμένες νοσοκομειακές δομές στην υπηρεσία του ασθενούς
Πλέον, τα μεγαλύτερα και πιο εξειδικευμένα κέντρα χειρουργικής παχέος εντέρου και ορθού στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α, προσφέρουν στους ασθενείς ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές, όπως λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική. Συγκεκριμένα, η ρομποτική χειρουργική που αποτελεί και την πλέον εξελιγμένη τεχνολογία, δίνει στο χειρουργό σταθερή τρισδιάστατη εικόνα, εργονομία και τεράστια άνεση στις κινήσεις των χειρουργικών εργαλείων. Στη συγκεκριμένη επέμβαση η ρομποτική πλατφόρμα προσφέρει απαράμιλλα πλεονεκτήματα διότι η πύελος είναι απομακρυσμένη και στενή περιοχή (ιδίως στους άντρες) όπου πραγματοποιείται το μεγαλύτερο μέρος των χειρουργικών χειρισμών. Τελικά, με τη χρήση της τεχνολογίας αυτής, ο έμπειρος και εξειδικευμένος χειρουργός μπορεί να καταφέρει να πραγματοποιήσει όλη την επέμβαση ρομποτικά δίχως μετατροπή σε ανοικτό χειρουργείο, η απώλεια αίματος είναι ελάχιστη, οι μετεγχειρητικές επιπλοκές όπως η λοίμωξη χειρουργικού τραύματος ελάχιστες και η πιθανότητα παρά φύση έδρας εξαιρετικά μικρή.
Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών χρησιμοποιούμε την τελευταία λέξη της Ρομποτικής Τεχνολογίας, διαθέτοντας, μεταξύ άλλων, την πλέον σύγχρονη λύση στις ρομποτικές επεμβάσεις, Da Vinci XI HD, ειδική παραγγελία για το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Ο συνδυασμός της εξειδίκευσης και της πολυετούς εμπειρίας μας, που ξεπερνά τις 1000 επεμβάσεις παχέος εντέρου και ορθού και η άριστη τεχνολογία όπως η τεχνολογία «πυγολαμπίδας» μας έχουν επιτρέψει να μη κάνουμε προσωρινή ειλεοστομία στους ασθενείς με αναστόμωση χαμηλά στο ορθό. Έτσι οι ασθενείς μας αποφεύγουν την ταλαιπωρία και τις επιπλοκές της ειλεοστομίας αφενός αλλά κυρίως την ανάγκη για δεύτερη επέμβαση μετά από λίγους μήνες για συγκλειση. Όλα αυτά έχουν καθιερώσει τη Γενική, Ογκολογική, Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική Κλινική του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, ως πρωτοπόρα στον παραπάνω τομέα. Αξίζει δε, να σημειώσουμε την αναγνώριση της Κλινικής μας, σε διεθνές επίπεδο, τόσο με τις διεθνείς συνεργασίες, αλλά και την ιδιότητά της ως Κέντρο Αναφοράς και εκπαίδευσης στη Ρομποτική Χειρουργική.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμη και στη δύσκολη περίοδο που βιώνουμε, δε θα πρέπει να παραμελούμε, ποτέ, την υγεία μας. Πέραν της παροχής υπηρεσιών υγείας υψηλού επιπέδου, κορυφαία προτεραιότητα για όλους εμάς παραμένει η ασφάλεια των ασθενών, του προσωπικού και των ιατρών του. Για το σκοπό αυτό, εφαρμόζονται πλήρως τα αυστηρά μέτρα και πρωτόκολλα εισαγωγής και παραμονής που έχουν θεσπιστεί, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής διενέργειας μοριακού ελέγχου για τον ιό, όλων των ασθενών και των συνοδών τους.