Καρκίνος του παχέος εντέρου: Οι 7 παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο πριν τα 50

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ανιχνεύεται σε ολοένα περισσότερους 30άρηδες και 40άρηδες και οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν τι συμβαίνει. Μία νέα μελέτη αποκαλύπτει επτά παράγοντες που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο αναπτύξεως της νόσου.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου κάποτε εθεωρείτο νόσος των ηλικιωμένων. Τα τελευταία χρόνια όμως έχουν διπλασιαστεί τα κρούσματα στους νεαρούς ενήλικες και τους μεσήλικες.

To 1995 μόλις το 11% των περιστατικών καταγραφόταν στις ηλικίες κάτω των 55 ετών. Ωστόσο το 2019, οι νέοι κάτω των 50 ετών αποτελούσαν το 20% όλων των νέων διαγνώσεων.

Ακόμα πιο σοβαρό όμως είναι το γεγονός πως οι διαγνώσεις σε τοπικά προχωρημένο (π.χ. στους σύστοιχους λεμφαδένες) και μεταστατικό στάδιο αυξήθηκαν. Πλέον αντιπροσωπεύουν το 60% των συνολικών περιστατικών.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα θέλησαν να εξακριβώσουν ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο να εκδηλωθεί πρόωρα ο καρκίνος του παχέος εντέρου. Έτσι, εξέτασαν δεδομένα από 3.000 άνδρες, ηλικίας 35 έως 49 ετών. Οι 600 από αυτούς έπασχαν από τη νόσο.

Για να καθορίσουν ποιοι ήταν οι παράγοντες κινδύνου οι επιστήμονες εξέτασαν τον τρόπο ζωής τους και την κατάσταση της υγείας τους. Μεταξύ άλλων αξιολόγησαν τη διατροφή τους, το αν κάπνιζαν και τη λήψη φαρμάκων.

Ποιοι είναι οι 7 παράγοντες κινδύνου

Τα ευρήματά τους δημοσιεύθηκαν προσφάτως στην ιατρική επιθεώρηση Cancer Prevention Research. Όπως αναφέρουν, απ’ όλους τους παράγοντες που εξέτασαν επτά ήταν εκείνοι που φάνηκε να αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο. Αυτοί ήταν:

• Να έχουν προχωρημένη ηλικία (όσο πιο κοντά στα 49, τόσο περισσότερο κινδύνευαν)
• Η παρούσα κατανάλωση αλκοόλ
• Ο καρκίνος του παχέος εντέρου ή άλλος καρκίνος των σπλάγχνων (οργάνων της κοιλιάς) σε συγγενή πρώτου ή δεύτερου βαθμού (πατέρα, αδελφό, θείο)
• Η έλλειψη συστηματικής χρήσης στατινών (είναι τα φάρμακα για τη μείωση της χοληστερόλης)
• Η έλλειψη συστηματικής χρήσης μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη κ.λπ.)
• Η συννοσηρότητα (ταυτόχρονη ύπαρξη δύο ή περισσότερων υποκείμενων παθήσεων)
• Η μη εργασία (π.χ. λόγω ανεργίας, πρόωρης συνταξιοδότησης, σπουδών, αναπηρίας)

Η πρακτική σημασία

Τα ευρήματα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι νεαροί ενήλικες πρέπει να αρχίσουν να παίρνουν στατίνες ή ΜΣΑΦ, έσπευσε να διευκρινίσει ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Thomas Imperiale, καθηγητής Γαστρεντερολογίας & Ηπατολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα. Όπως εξήγησε μπορεί να έχουν διάφορες ανεπιθύμητες ενέργειες και πρέπει να λαμβάνονται μόνον όταν υπάρχει ιατρικός λόγος.

Προτιμότερο είναι να εστιάζουμε στους άλλους πέντε παράγοντες, είπε. Όταν λ.χ. ο καρκίνος του παχέος εντέρου ή άλλος σπλαγχνικός καρκίνος προσβάλλει ένα άτομο σε μία οικογένεια, οι συγγενείς του ως φαίνεται διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο να διαγνωστούν και οι ίδιοι. Επομένως ίσως πρέπει να εξετάζονται προληπτικά σε νεότερη ηλικία.

Αντίστοιχα, η παρούσα συστηματική κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο κατά 73%. Η μη-εργασία τον αυξάνει κατά 43%. Η ηλικία αύξανε λίγο τον κίνδυνο (9%) και η συννοσηρότητα κατά 15%.

Σημειώνεται πως η μελέτη έδειξε ότι και το μανιώδες κάπνισμα (πάνω από 1 πακέτο την ημέρα επί 30 έτη ή 2 πακέτα ημερησίως επί 15 έτη) φαίνεται να αυξάνει λίγο (8%) τον κίνδυνο.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν πως όσοι έχουν παράγοντες κινδύνου ίσως πρέπει και να ελέγχονται προληπτικά από τα 45 τους ή και νωρίτερα ακόμα, λένε οι ερευνητές.

Αν ο καρκίνος του παχέος εντέρου γίνει αντιληπτός σε αρχικό στάδιο, υπάρχουν 90% πιθανότητες ιάσεως. Αν διαγνωστεί στο τρίτο στάδιο (όταν έχει επεκταθεί στους σύστοιχους λεμφαδένες ή σε παρακείμενα όργανα) μειώνονται σε 71%. Και αν κάνει απομακρυσμένες μεταστάσεις, μειώνεται πολύ περισσότερο.

Φωτογραφία: iStock