Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η συχνότερη κακοήθης νόσος στον κόσμο. Υπολογίζεται ότι ετησίως ανιχνεύονται περισσότερα από 2,1 εκατομμύρια νέα περιστατικά, ενώ 1,8 εκατομμύριο άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας του.
Η ίδια τάση παρατηρείται και στη χώρα μας. Το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Καρκίνου αναφέρει ότι το 2020 ο καρκίνος του πνεύμονα διαγνώσθηκε σε περισσότερους από 8.900 ανθρώπους στην Ελλάδα. Ο αριθμός αυτό αντιστοιχεί στο 13,9% όλων των διαγνώσεων καρκίνου στη χώρα μας.
Επιπλέον, ο Π.Ο.Υ. υπολογίζει ότι εφέτος ο καρκίνος του πνεύμονα κόστισε τη ζωή περισσότερων από 7.600 ασθενών. Με άλλα λόγια, το 23,1% των ασθενών που πέθαναν εφέτος από καρκίνο στην Ελλάδα, είχαν καρκίνο του πνεύμονα.
Δεδομένου λοιπόν ότι ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο μεγαλύτερος εχθρός μας, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε μερικά βασικά δεδομένα. Στη συνέχεια παρατίθενται οι απαντήσεις στις πέντε συχνότερες ερωτήσεις γι’ αυτόν.
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι σε όλους τους ασθενείς ίδιος;
Όχι. Ο καρκίνος του πνεύμονα αναπτύσσεται στους ιστούς των πνευμόνων, συνήθως στα κύτταρα που επιστρώνουν την αεροφόρο οδό. Ωστόσο δεν είναι ενιαία ασθένεια. Χωρίζεται ευρέως σε υποτύπους, αναλόγως με τα χαρακτηριστικά των καρκινικών κυττάρων. Οι κυριότεροι τύποι είναι:
- Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ). Παίρνει την ονομασία του από το μέγεθος των καρκινικών κυττάρων, κατά την εξέτασή τους στο μικροσκόπιο. Αρχίζει από τα επιθηλιακά κύτταρα που επιστρώνουν το εσωτερικό τοίχωμα των πνευμόνων. Είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου του πνεύμονα, καθώς αντιπροσωπεύει το περίπου 80-85% των περιστατικών.
- Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα. Η ονομασία του επίσης βασίζεται στο μέγεθος των κυττάρων. Αντιπροσωπεύει το 10-15% των πνευμονικών όγκων. Συνήθως αρχίζει από τους βρόγχους.
Ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα χωρίζεται περαιτέρω σε υποκατηγορίες. Οι κυριότερες είναι:
- Το αδενοκαρκίνωμα. Είναι ο πιο συχνός υποτύπος ΜΜΚΠ, καθώς αντιπροσωπεύει το 40% των περιστατικών
- Το καρκίνωμα των πλακωδών κυττάρων. Αποτελεί το περίπου 30% των καρκίνων του πνεύμονα
- Το καρκίνωμα των μεγάλων κυττάρων. Αποτελεί το περίπου 9% των περιστατικών
Ο καρκίνος του πνεύμονα έχει επίσης διάφορους άλλους, σπανιότερους τύπους (π.χ. καρκινοειδή, σαρκώματα, αμαρτώματα).
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή του;
Τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) υπολογίζουν ότι το 80-90% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα οφείλονται στο κάπνισμα. Οι καπνιστές έχουν 15-30 φορές περισσότερες πιθανότητες να τον εκδηλώσουν απ’ ό,τι οι μη καπνιστές.
Το κάπνισμα όμως δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας κινδύνου. Υπάρχουν και άλλοι, όπως:
- Η έκθεση στον καπνό των άλλων (παθητικό κάπνισμα)
- Οι θεραπείες με ακτινοβολίες στον θώρακα
- Η έκθεση στο ραδόνιο στον χώρο κατοικίας και σε ορισμένα χημικά στον χώρο εργασίας (π.χ. αμίαντο, χρώμιο, νικέλιο, αρσενικό κ.λπ.). Με κάποια από αυτά τα χημικά, ο κίνδυνος να αναπτυχθεί καρκίνος του πνεύμονα είναι μεγαλύτερος απ’ ό,τι με το κάπνισμα!
- Το οικογενειακό ή προσωπικό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα
Ποια είναι τα συμπτώματα που προκαλεί;
Ο καρκίνος του πνεύμονα συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά στάδιά του. Όταν εξελιχθεί αρκετά μπορεί να έχει διάφορες εκδηλώσεις. Η συχνότερη είναι επίμονος βήχας, που δεν υποχωρεί. Ο βήχας αυτός είναι χρόνιος, δηλαδή επιμένει για αρκετές εβδομάδες. Μπορεί να είναι παραγωγικός (με φλέγματα) ή ξηρός (χωρίς φλέγματα). Συχνά ξυπνά τους πάσχοντες το βράδυ, με συνέπεια να νιώθουν κουρασμένοι το πρωί.
Άλλα πιθανά συμπτώματα είναι βραχνάδα της φωνής που επίσης επιμένει για καιρό, δυσκολία στην αναπνοή και αίσθημα δυσφορίας στο στήθος. Ο ασθενής μπορεί ακόμα να έχει συριγμό ή, στα πιο προχωρημένα στάδια, να κάνει αιμόπτυση. Άλλα συμπτώματα είναι η ανορεξία, η ανεξήγητη απώλεια βάρους και ασυνήθιστη κόπωση.
Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα;
Ο καρκίνος του πνεύμονα τυπικά διαγιγνώσκεται με μία σειρά εξετάσεις. Συνήθως συνιστάται στους ασθενείς να κάνουν αξονική τομογραφία και ύστερα μαγνητική ή τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET/CT).
Εάν οι εξετάσεις αποκαλύψουν την ύπαρξη ενός όγκου και είναι εφικτό, μπορεί να γίνει βιοψία με λεπτή βελόνα, βρογχοσκόπηση ή ενδοβρογχικό υπερηχογράφημα. Το δείγμα του όγκου που θα ληφθεί θα ελεγχθεί κυτταρολογικά και θα δείξει αν πρόκειται για καρκίνο. Η ιστολογική εξέταση θα δείξει επίσης το είδος και το στάδιο του καρκίνου.
Πώς γίνεται η θεραπεία;
Δεν υπάρχει μία θεραπεία για όλους τους τύπους καρκίνους. Κάθε περίπτωση θεωρείται πλέον ως ξεχωριστή και μοναδική. Αναλόγως με το στάδιο της νόσου και τα μοριακά χαρακτηριστικά των όγκων καθορίζεται η θεραπεία.
Στις θεραπευτικές επιλογές συμπεριλαμβάνονται χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, στοχευμένες θεραπείες, ανοσοθεραπεία και φάρμακα με έγκριση tumor agnostic.
Τα φάρμακα με έγκριση tumor agnostic αποτελούν την νεότερη εξέλιξη στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε έως τώρα, τα φάρμακα αυτά δεν εγκρίνονται με βάση το πρώτο όργανο όπου αναπτύσσεται ο καρκίνος (πρωτοπαθής εστία). Η έγκρισή τους βασίζεται στην ύπαρξη συγκεκριμένου μοριακού χαρακτηριστικού σε διάφορους τύπους καρκίνου, ανεξάρτητα από το όργανο προέλευσης της νόσου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Καρκίνος του πνεύμονα: Τι μπορεί να μην ξέρετε για την ανοσοθεραπεία
Καρκίνος του πνεύμονα: Οι έξι πληροφορίες που σώζουν ζωές
Κάθε καρκίνος στον πνεύμονα και η θεραπεία του
Καρκίνος του πνεύμονα: Το τσεκ απ μειώνει τη θνησιμότητα. Ποιοι το χρειάζονται
Εγκρίθηκε η πρώτη διπλή ανοσοθεραπεία για τον καρκίνο του πνεύμονα