Καρκίνος του πνεύμονα: Ποιοι χρειάζονται προληπτικό έλεγχο με αξονική τομογραφία

Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Ο κυριότερος αιτιολογικός παράγοντας είναι το κάπνισμα, το οποίο ευθύνεται για το 85-90% των περιπτώσεων καρκίνου πνεύμονα. Μάλιστα ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα παραμένει υψηλός έως και 15 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος.

Αναστάσιος Μπούτης, παθολόγος-ογκολόγος, ΑΝΘ «Θεαγένειο», Γ.Γ. ΕΟΠΕ

Πρόσφατα τεκμηριώθηκε επιστημονικά και ο ρόλος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανάπτυξη καρκίνου πνεύμονα. Το γεγονός αυτό εξηγεί την αύξηση περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα και σε μη καπνιστές.

Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί νόσο, η οποία στα πρώιμα στάδια δεν προκαλεί συμπτώματα, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η πρώιμη διάγνωση.

Στα αρχικά στάδια η αντιμετώπιση μπορεί να είναι ριζική. Με χειρουργική αφαίρεση συνοδευόμενη από επικουρικές θεραπείες (όπως η χημειο-, η ανοσο-, η ακτινοθεραπεία και οι στοχεύουσες θεραπείες) μεγιστοποιούνται οι πιθανότητες ίασης.

Αντίθετα, όταν η διάγνωση γίνει σε πιο προχωρημένα στάδια η έκβαση είναι συχνά δυσμενής και η πιθανότητα μακρόχρονης επιβίωσης περιορισμένη.

Χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία

Ενθαρρυντικά είναι τα νέα στον τομέα της δευτερογενούς πρόληψης του καρκίνου πνεύμονα. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος (screening) των ατόμων υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξή του, αυξάνει τις πιθανότητες διάγνωσης σε πρώιμα στάδια.

Ο έλεγχος γίνεται με ειδική εξέταση, την αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης (low-dose CT ή LDCT). Σύμφωνα με δημοσιευμένες διεθνείς κλινικές μελέτες, ο έλεγχος αυτός τεκμηριωμένα οδηγεί στην αύξηση της πιθανότητας ανεύρεσης περιπτώσεων καρκίνου πνεύμονα σε πιο πρώιμα στάδια, όπου υπάρχει δυνατότητα ριζικής αντιμετώπισης με στόχο την ίαση.

Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες των επιστημονικών φορέων (NCCN, ASCO, ESMO) άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών με ιστορικό καπνίσματος πάνω από 20 πακέτα-έτη (αριθμός πακέτων πολλαπλασιαζόμενος επί τα έτη χρήσης) θεωρούνται αυξημένου κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα. Τα άτομα αυτά ωφελούνται δυνητικά από την ένταξη σε προγράμματα προληπτικού ελέγχου.

Στη χώρα μας προς το παρόν δεν υπάρχει οργανωμένη ανάλογη πρόβλεψη για να ανιχνεύεται πρώιμα ο καρκίνος του πνεύμονα. Εντούτοις, αξίζει να σημειωθεί πως η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) σε συνεργασία με άλλες επιστημονικές εταιρείες (πνευμονολόγους, ακτινοδιαγνώστες, κ.ά.), αλλά και με εκπροσώπους της πολιτείας, συλλόγους ασθενών και άλλους φορείς επεξεργάζεται σχέδιο ανάπτυξης προγράμματος πρόληψης της νόσου σε συνεργασία με φορείς πρωτοβάθμιας υγείας.

Κλείνοντας πρέπει να τονιστεί πως ο κυριότερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος πρωτογενούς πρόληψης του καρκίνου του πνεύμονα είναι η αποφυγή της χρήσης προϊόντων καπνού, καθώς και η διακοπή καπνίσματος για τους καπνιστές.

Φωτογραφία: iStock