Ο καρκίνος του προστάτη είναι η συχνότερη κακοήθης νόσος των ανδρών. Περισσότεροι από 7.000 άνδρες στη χώρα μας μαθαίνουν κάθε χρόνο ότι πάσχουν από αυτόν, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Καρκίνου (GCO). Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, είναι χαμηλής επιθετικότητας και βραδέως εξελισσόμενος. Γι’ αυτό η απόφαση για θεραπεία συνυπολογίζει τα προσδοκώμενα οφέλη και τους δυνητικούς κινδύνους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλούς ασθενείς δεν γίνεται θεραπεία. Αντ’ αυτής συνιστάται ενεργός παρακολούθηση, δηλαδή συχνές εξετάσεις (π.χ. με PSA) για να παρακολουθείται ο όγκος. Αν και όταν εξελιχθεί, τότε λαμβάνεται απόφαση για θεραπεία.
Προσφάτως, δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Oncology μελέτη που εξέτασε τις μακροχρόνιες ανεπιθύμητες ενέργειες και επιπλοκές που σχετίζονται με τις θεραπείες του. Οι εκβάσεις των ασθενών συγκρίθηκαν με έναν γενικό πληθυσμό ηλικιωμένων ανδρών χωρίς τη νόσο.
Τα ευρήματα της μελέτης συνοψίζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Δρ. Μαρία Καπαρέλου (παθολόγος–ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής).
Όπως εξηγούν, στη μελέτη συγκρίθηκαν ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με ριζική προστατεκτομή ή ακτινοβολία, με άλλους οι οποίοι δεν είχαν κάνει θεραπεία. Συνολικά επρόκειτο για 3.946 πάσχοντες από καρκίνο του προστάτη, εκ των οποίων:
- 655 έκαναν προστατεκτομή
- 1.056 υποβλήθηκαν σε ακτινοθεραπεία
Οι ερευνητές εξέτασαν την πορεία της υγείας τους 12 χρόνια μετά την αρχική θεραπεία τους.
Τι προβλήματα είχαν
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ο κίνδυνος επιπλοκών από το ουροποιητικό ήταν 7,23 φορές μεγαλύτερος σε όσους είχαν κάνει προστατεκτομή. Αντίστοιχα, ήταν 2,76 φορές μεγαλύτερος σε όσους είχαν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία, έναντι των ασθενών που δεν είχαν λάβει θεραπεία.
Στις επιπλοκές από το ουροποιητικό συμπεριλαμβάνονταν τόσο ουρολογικά προβλήματα, όσο και προβλήματα στύσης.
Επιπλέον, οι ασθενείς που είχαν κάνει ακτινοθεραπεία, είχαν σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Είχαν επίσης σχεδόν 100 φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν επιπλοκές που σχετίζονται με την ακτινοβολία, όπως:
- Κυστίτιδα (φλεγμονή στην ουροδόχο κύστη)
- Πρωκτίτιδας (φλεγμονή στον πρωκτό)
Προσεκτική απόφαση
Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι η ριζική θεραπεία με προστατεκτομή ή ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη συσχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών 12 χρόνια αργότερα, λένε οι ειδικοί του ΕΚΠΑ. Το εύρημα αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της συμβουλευτικής πριν από τη θεραπεία. Παρέχει επίσης λόγους για την αναζήτηση νέων μεθόδων για την πρόληψη του καρκίνου του προστάτη.
«Οι αποφάσεις της θεραπείας πρέπει να σταθμίζουν τους κινδύνους και τα οφέλη της θεραπείας του καρκίνου με εκείνα των νοσηροτήτων που σχετίζονται με τη θεραπεία», αναφέρουν οι Έλληνες επιστήμονες. «Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι σε πολλούς ασθενείς με τυχαία διάγνωση καρκίνου του προστάτη, είναι πολύ πιθανό η νόσος να μη δημιουργήσει κανένα πρόβλημα. Η έγκαιρη εντόπιση τέτοιων ασθενών έχει ιδιαίτερη σημασία ώστε να αποφευχθούν θεραπευτικές παρεμβάσεις που, όπως φάνηκε και από τη νέα ανάλυση, επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών χωρίς αποδεδειγμένα να βελτιώνουν την επιβίωσή τους».
Φωτογραφία: iStock