Καρκίνος του προστάτη: Τα συμπτώματα που χρειάζονται αμέσως έλεγχο από τον γιατρό

Ο καρκίνος του προστάτη προσβάλλει ετησίως χιλιάδες άνδρες στη χώρα μας, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι ήδη προχωρημένος όταν γίνεται η διάγνωση. Αυτό έχει ως συνέπεια να χάνονται αδίκως πολλές ζωές, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου είναι σχεδόν πάντοτε ιάσιμη εάν ανιχνευθεί εγκαίρως.

Η αλήθεια είναι ότι η ακριβής συχνότητα της νόσου δεν είναι γνωστή, διότι δεν τηρείται Μητρώο Ασθενών με Καρκίνο στην Ελλάδα. Ωστόσο η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας του Καρκίνου (IARC), που υπάγεται στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπολογίζει ότι τα νέα κρούσματα καρκίνου του προστάτη στη χώρα μας υπερβαίνουν τα 6.200 ετησίως.

Ο αριθμός αυτός καθιστά τον καρκίνο του προστάτη τον δεύτερο συχνότερο σε αριθμό κρουσμάτων μεταξύ των ανδρών στην Ελλάδα. Πρώτος είναι ο καρκίνος του πνεύμονα.

Μία στις οκτώ πιθανότητες

Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) εκτιμά ότι κάθε άνδρας έχει μία στις οκτώ πιθανότητες να εκδηλώσει καρκίνο του προστάτη στη διάρκεια της ζωής του. Ωστόσο έχει μία στις 41 πιθανότητες να χάσει τη ζωή του εξαιτίας του.

Στο τουλάχιστον 60% των περιπτώσεων ο καρκίνος του προστάτη διαγιγνώσκεται σε άνδρες ηλικίας 65 ετών και άνω. Οι υπόλοιποι έχουν ηλικία κυρίως 50-65 ετών, ενώ πολύ σπάνια θα εντοπιστεί σε νεότερους άνδρες. Η μέση ηλικία κατά τη στιγμή της διάγνωσης είναι τα 69 έτη.

Σε περισσότερο από το 80% των περιπτώσεων, ο καρκίνος του προστάτη γίνεται αντιληπτός όταν βρίσκεται σε αρχικό στάδιο ή είναι τοπικά προχωρημένος. Στους ασθενείς αυτούς, το ποσοστό πενταετούς επιβιώσεως (σηματοδοτεί την ίαση) πλησιάζει το 99%.

Όταν όμως ο καρκίνος του προστάτη γίνει αντιληπτός αφού εξαπλωθεί σε άλλα όργανα, το αντίστοιχο ποσοστό είναι το ένα τρίτο.

Η πρόληψη πιο σημαντική από τη θεραπεία

Από τα δεδομένα αυτά καθίσταται σαφές ότι η πρόληψη είναι πιο σημαντική από τη θεραπεία σε πολλές περιπτώσεις. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε πριν από λίγες εβδομάδες στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εντάξουν τον τακτικό έλεγχο του προστάτη στο καθιερωμένο τσεκ απ (προσυμπωματικό έλεγχο) για καρκίνο που γίνεται στον πληθυσμό.

Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστά να ελέγχονται με μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα όλοι οι άνδρες έως την ηλικία των 70 ετών. Συνιστά ακόμα να παρακολουθούνται με μαγνητική τομογραφία, εάν κρίνεται απαραίτητο.

Το PSA είναι μία πρωτεΐνη η οποία παράγεται από τον προστάτη. Τα επίπεδά του αυξάνονται σε περίπτωση καρκίνου του προστάτη, αλλά και όταν ο άνδρας έχει κάποια άλλη, καλοήθη (δηλαδή μη-καρκινική πάθηση), όπως η προστατίτιδα ή η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη. Η ετήσια μέτρηση του PSA επιτρέπει στον ουρολόγο ιατρό να αξιολογεί την διαχρονική διακύμανσή του και το ενδεχόμενο να οφείλεται αυτή σε καρκίνο.

Τα ύποπτα συμπτώματα

Η μέτρηση του PSA είναι απαραίτητη για έναν ακόμα λόγο: μπορεί να ανιχνεύσει σε πρώιμο στάδιο τον προστατικό καρκίνο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι ο καρκίνος του προστάτη στα αρχικά στάδιά του δεν προκαλεί αισθητά συμπτώματα. Όταν φτάσει στο σημείο να τα προκαλέσει, είναι πια προχωρημένος.

Σε κάθε περίπτωση, τα συμπτώματα που είναι ύποπτα για προστατικό καρκίνο είναι τα εξής, σύμφωνα με την ACS:

• Δυσκολίες στην ούρηση. Μπορεί να υπάρχει μειωμένη ή αργή ροή ούρων, ανάγκη για πιο συχνή ούρηση (συχνουρία), ανάγκη για ούρηση τη νύχτα (νυκτουρία), διακεκομμένη ούρηση, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης κ.λπ.
• Αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα
• Δυσκολίες στην επίτευξη ή διατήρηση της στύσης (στυτική δυσλειτουργία)
• Επίμονος πόνος στα ισχία, τη μέση (σπονδυλική στήλη) ή τον θώρακα (στις πλευρές)
• Αδυναμία ή μούδιασμα σε ολόκληρα τα πόδια ή τους άκρους πόδες
• Απώλεια του ελέγχου της ουροδόχου κύστεως ή του εντέρου (ακράτεια)

Η ακράτεια μπορεί να εκδηλωθεί όταν ο καρκίνος του προστάτη πιέζει το νωτιαίο μυελό. Αντίστοιχα, οι επίμονοι πόνοι στα ισχία, τη μέση κ.λπ. μπορεί να εκδηλωθούν αν μετασταθεί στα οστά.

Ωστόσο τα περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να προκληθούν και από καλοήθεις παθήσεις του προστάτη. Οι δυσκολίες στην ούρηση, λ.χ., είναι πολύ συχνότερες με την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για να απευθύνονται αμέσως στον ουρολόγο ιατρό, οι ασθενείς με τέτοιου είδους συμπτώματα.

«Με τον προστάτη δεν αστειευόμαστε»

Όπως προαναφέρθηκε, ο καρκίνος του προστάτη συνήθως ανιχνεύεται όταν βρίσκεται σε αρχικό στάδιο ή έστω είναι τοπικά προχωρημένος.

Σε σχεδόν μία στις τρεις περιπτώσεις είναι βραδέως εξελισσόμενος και δεν χρειάζεται άμεσα θεραπεία. Σε τέτοιες περιπτώσεις συνήθως συνιστάται ενεργητική παρακολούθηση, δηλαδή επαναληπτικές εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να γίνει εγκαίρως αντιληπτή τυχόν εξέλιξη του καρκίνου.

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις που ο γιατρός κρίνει πως η ενεργητική παρακολούθηση δεν είναι αρκετή, συνήθως συνιστάται χειρουργική αφαίρεση του όγκου, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από άλλες θεραπείες, ανάλογα με την εξέλιξη της νόσου. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η ακτινοθεραπεία, η ορμονοθεραπεία, η χημειοθεραπεία, καθώς και στοχευμένες θεραπείες. Μπορεί επίσης να εφαρμοστεί ανοσοθεραπεία.

Σε κάθε περίπτωση, η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές. Με βάση αυτό το δεδομένο, η φαρμακευτική εταιρεία Janssen πραγματοποιεί εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με τίτλο «Με τον προστάτη δεν αστειευόμαστε», με την οποία ενθαρρύνει τους άνδρες να βρίσκονται σε εγρήγορση και επικοινωνία με τον γιατρό τους.

Στο πλαίσιό της έχει δημιουργήσει την ομώνυμη ιστοσελίδα, η οποία περιέχει όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι άνδρες για τη νόσο. Η καμπάνια τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛ.Ο.Κ.) και του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών Αθηνών (Κ.Ε.Φ.Ι).

Φωτογραφία: iStock