Καρκίνος τραχήλου μήτρας και HPV: Mια πάθηση που μπορούμε να νικήσουμε

Παναγιώτης Χριστόπουλος MD, MSc, PhD, IFEPAG, μαιευτήρας χειρουργός γυναικολόγος, ειδικός γυναικολόγος Παίδων – Εφήβων, Κέντρο Γυναικολογίας HEALTHY LADY

Η πρόληψη επομένως της πάθησης αυτής είναι εξαιρετικά σημαντική διαδικασία και βασίζεται  στην εξέταση κατά Παπανικολάου (Pap test),  την οποία η γυναίκα πρέπει να ξεκινά λίγο αργότερα από τότε που αρχίζει τις σεξουαλικές της σχέσεις. Επειδή μάλιστα στη νεαρή ηλικία η συχνότητα των επαφών είναι μεγαλύτερη, η εναλλαγή των συντρόφων πιο συχνή, η ενημέρωση ελλιπής και η επίπτωση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων πολύ πιο πιθανή, πρέπει να είμαστε ακόμα πιο προσεκτικοί και να συμβουλεύουμε αλλά και να  προστατεύουμε ακόμα περισσότερο τη γυναίκα.

Η κύρια αιτία για το καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι η μόλυνση από τον ιό HPV.  Η μετάδοση  του ιού γίνεται με την σεξουαλική επαφή όταν δεν χρησιμοποιείται προφυλακτικό. Μέχρι σήμερα  έχουν απομονωθεί πολλοί τύποι του ιού. Απ’ αυτούς τα στελέχη 16 και 18 έχουν ενοχοποιηθεί ως οι συχνότεροι καρκινογόνοι τύποι, στο 70% περίπου των περιπτώσεων. Η πάθηση ξεκινά με κάποιες αλλοιώσεις – βλάβες που εμφανίζονται στον τράχηλο της μήτρας και τις οποίες μπορούμε να αναγνωρίσουμε έγκαιρα με το τεστ Παπανικολάου και το HPV-test, στον τακτικό ετήσιο έλεγχο. Έτσι, έχουμε όλο το χρόνο στη διάθεση μας για να παρακολουθήσουμε και να αφαιρέσουμε, αν χρειαστεί, τη βλάβη, πριν αυτή εξελιχθεί σε καρκίνο. Πρέπει φυσικά να τονίσουμε ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των γυναικών, που έχουν μολυνθεί από HPV, θα κινδυνεύσει από κακοήθεια. Φυσικά, αυξημένο κίνδυνο από μια ενδεχόμενη κακοήθεια έχουν όσες γυναίκες αμελούν τον ετήσιο έλεγχο και την επίσκεψη στο γυναικολόγο. Όσες ελέγχονται τακτικά και συμβουλεύονται τον γυναικολόγο τους έχουν την ευκαιρία να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά και έγκαιρα κάθε κίνδυνο και να συνεχίσουν φυσιολογικά τη ζωή τους.

Μέχρι  πρόσφατα η πρόληψη της μόλυνσης από HPV (όπως και των άλλων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων) στηριζόταν κυρίως στην χρήση του προφυλακτικού. Όμως τα τελευταία χρόνια ένα νέο όπλο έχει προστεθεί στη μάχη κατά του ιού και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, με την ανακάλυψη των εμβολίων, που μπορούν να προλάβουν  την ανάπτυξη της ίωσης και κατά συνέπεια της βλάβης του τραχήλου.

Μέχρι σήμερα, τεράστιος αριθμός γυναικών έχουν εμβολιαστεί με τα εμβόλια αυτά. Τα αποτελέσματα των μελετών, τα οποία έχουν δημοσιευθεί σε διεθνούς κύρους περιοδικά, αποδεικνύουν ότι τα εμβόλια είναι ένας σημαντικός τρόπος πρόληψης πέραν του απλού προφυλακτικού, το οποίο βέβαια προλαμβάνει επιπλέον την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και την μετάδοση άλλων σεξουαλικά  μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως  τα κοινά μικρόβια, η ηπατίτιδα, ο έρπητας κ.α.

Πρόσφατα άρχισε να κυκλοφορεί στις ΗΠΑ το νέο διευρυμένο εμβόλιο που προστατεύει από ακόμα περισσότερους τύπους του HPV. Επίσης, νέες μελέτες δείχνουν ότι ένα ακόμα ευκολότερο σχήμα εμβολιασμού, με 2 μόνο δόσεις, μπορεί να δώσει σε κάποιες περιπτώσεις ένα εξίσου καλό αποτέλεσμα, με μια εξαιρετικά υψηλή προστασία έναντι των συχνότερων τύπων του Ιού.

Συμπερασματικά, πρέπει να είναι σαφές ότι ο φόβος που προκαλείται στην γυναίκα και το άγχος για τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου δεν πρέπει να την πανικοβάλλουν. Δυστυχώς, και στον τομέα αυτό η παραπληροφόρηση από μη ειδικά άτομα αυξάνει τον φόβο  των γυναικών ως προς τον HPV και δημιουργεί τεράστια ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα. Οι γυναίκες, που ξέρουν να προστατεύονται και να επιλέγουν σταθερές σχέσεις, έχουν μικρότερες πιθανότητες μόλυνσης. Όμως ακόμα και όταν μολυνθούν, με την σωστή επιλογή κατάλληλου γυναικολόγου και τη προσεκτική καθοδήγηση και αντιμετώπιση μπορούν να είναι ήσυχες ότι δεν θα διατρέξουν σημαντικό κίνδυνο και θα  συνεχίσουν τη ζωή τους φυσιολογικά.