Καθιστική ζωή: Γιατί επιβαρύνει το έντερο και τι να κάνετε

Όσοι διάγουν καθιστική ζωή κινδυνεύουν να εμφανίσουν τη νόσο της αιμορροϊδοπάθειας, μειώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής τους.

«Αν και μοιάζει απίστευτο σε πολλούς, οι άνθρωποι που η φύση της εργασίας τους απαιτεί να κάθονται πολλές ώρες ημερησίως, οι συνταξιούχοι τέταρτης ηλικίας που έχουν λίγες ευκαιρίες ή ικανότητες για δραστηριότητες, τα άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία ή προβλήματα υγείας που τους περιορίζουν κινητικά, καθώς και τα παραπληγικά/τετραπληγικά άτομα που χρησιμοποιούν μονίμως αναπηρικά αμαξίδια υποφέρουν συχνά από αιμορροϊδοπάθεια. Ο λόγος είναι ότι η παρατεταμένη παραμονή σε καθιστική θέση αυξάνει τη συγκέντρωση του αίματος στο κάτω μέρος του σώματος, η οποία προκαλεί αύξηση της πίεσης στις φλέβες του αιμορροϊδικού πλέγματος που βρίσκονται στο ορθό και οδηγεί σε διόγκωσή τους», μας εξηγεί ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος, ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Ερευνητής & Διδάσκων στο εργαστήριο Βιοπληροφορικής & ανθρώπινης ηλεκτροφυσιολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

Οι μισιοί ενήλικες πάσχουν από αιμορροϊδοπάθεια

Αν και δεν είναι απειλητικές για τη ζωή, οι αιμορροΐδες είναι δυσάρεστες σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Κι αυτό διότι το ήμισυ όλων των ενηλίκων πριν φτάσουν την ηλικία των 50 ετών βιώνουν συμπτώματα, όπως πόνο, κνησμό και αιμορραγία. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχωρούν σε λίγες εβδομάδες, ακόμη και χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, η γνώση των αιτίων της εμφάνισης αιμορροΐδων που φλεγμαίνουν βοηθά στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξής τους αλλά και της υποτροπής τους. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της εύρεσης τρόπων για την μείωση του χρόνου που περνά κάποιος καθήμενος στο κάθισμα ή στο κρεβάτι, απαιτούνται συχνά για να αποφευχθούν οι επαναλαμβανόμενες εξάρσεις της πάθησης.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Τι είδους αλλαγές όμως μπορούν να οδηγήσουν στην πρόληψη ή στην απαλλαγή από τα συμπτώματα των αιμορροΐδων; «Καταλαβαίνω ότι οι λόγοι που υποχρεώνουν σε καθιστική ζωή είναι αρκετά έως ιδιαίτερα σοβαροί ή ακόμα και αναπόφευκτοι. Ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους περισσότερους να κυκλοφορήσει το αίμα και να αποφύγουν τα προβλήματα που προέρχονται από τις φλεγμαίνουσες αιμορροΐδες. Και αναμφισβήτητα ο καλύτερος τρόπος είναι η κίνηση. Δηλαδή, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να σηκώνονται και να περπατούν για 5 έως 10 λεπτά κάθε ώρα περίπου. Ο χρόνος αυτός δεν χρειάζεται να μένει ανεκμετάλλευτος. Αντιθέτως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συνεννοήσεις με τους συναδέλφους, για την καλύτερη οργάνωση της εργασίας, π.χ. τακτοποίηση φακέλων/βιβλίων, για τηλεφωνικές επικοινωνίες ή απλά για να οργανωθούν οι επόμενες εργασίες. Σε περίπτωση αδυναμίας υιοθέτησης αυτής της συμβουλής λόγω της φύσης της εργασίας (π.χ. οδηγοί ταξί ή φορτηγών) η στάση και πραγματοποίηση μιας ολιγόλεπτης βόλτας με την πρώτη ευκαιρία προσφέρει επίσης ιδιαίτερα οφέλη.

Ωστόσο, η αιτιολογία για τα διαλείμματα αυτά δεν θα πρέπει να είναι η επίσκεψη στην τουαλέτα, καθώς η παραμονή στη λεκάνη είναι ακόμη πιο επικίνδυνη. «Η παραμονή στην τουαλέτα για περισσότερο από πέντε λεπτά κάθε φορά είναι επιβλαβής, διότι οι πυελικοί μύες, που χαλαρώνουν φυσικά μόλις καθόμαστε στην τουαλέτα, προετοιμάζοντας την κένωση, επιτρέπουν στο αίμα να αρχίζει να κυκλοφορεί πιο ελεύθερα προς τον πρωκτό, αυξάνοντας την πίεση στις φλέβες. Έτσι δημιουργούνται νέα προβλήματα ή επιτείνονται τα υπάρχοντα», επισημαίνει ο Δ/ντης Χειρουργικής Κλινικής Ομίλου Ιατρικό, Ιατρικό Περιστερίου Δρ. Ξιάρχος. «Συνήθειες όπως η ανάγνωση περιοδικών ή η πλοήγηση στο διαδίκτυο είναι συνήθειες που απαραιτήτως πρέπει να αποφεύγονται».

Δεν είναι επικίνδυνη μόνο η δυσκοιλιότητα αλλά και η διάρροια

Για να αποφευχθούν οι πολλές επισκέψεις στην τουαλέτα, δηλαδή τα επεισόδια διάρροιας, θα πρέπει να υπάρχει πειθαρχία στη διατροφή. Τα πικάντικα φαγητά, που κατά την παρασκευή τους προστίθενται πολλά μπαχαρικά, καυτερές πιπεριές κ.λπ., αλλά και όσα περιέχουν πολλά λιπαρά δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο μενού, καθώς προκαλούν έντονη κινητικότητα του εντέρου.

«Οι περισσότεροι άνθρωποι συνδέουν τις αιμορροΐδες μόνο με τη δυσκοιλιότητα, αλλά η εμφάνισή τους είναι εξίσου πιθανή σε όσους υποφέρουν συχνά από διάρροιες», τονίζει.

Φυσικά, η δυσκοιλιότητα παραμένει η πρώτη αιτία εμφάνισης αιμορροΐδων. Γι’ αυτό στο καθημερινό διαιτολόγιο πρέπει να περιλαμβάνονται πολλές φυτικές ίνες και άφθονο νερό. Με απλά λόγια, «κάθε αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου μπορεί να επιδεινώσει τις αιμορροΐδες, επομένως πρέπει να εστιάζουμε στη διατήρηση τακτικών κενώσεων του εντέρου» σημειώνει και προσθέτει ότι «η άσκηση αποτελεί παράγοντα ρύθμισης της κινητικότητας του εντέρου καθώς επιταχύνει τη διέλευση και αποβολή των κοπράνων».

«Η εύρεση της αιτίας πρόκλησης της αιμορροϊδοπάθειας είναι το κλειδί για την επίλυση του προβλήματος. Οι φυσικοί τρόποι αντιμετώπισης της πάθησης είναι η αρχική επιλογή. Ωστόσο, όταν αυτοί αποτυγχάνουν συνταγογραφούνται φάρμακα που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Η μοναδική οριστική θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας είναι η χειρουργική, επιλογή που είναι πλέον ανώδυνη και ακίνδυνη καθώς πραγματοποιείται χωρίς νυστέρι ή λέιζερ. Οι αιμορροϊδικές αρτηρίες εντοπίζονται με τη βοήθεια υπερήχων, κατόπιν απολινώνονται με ράμματα και έτσι παύουν να τροφοδοτούνται και ατροφούν. Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής απαλλάσσεται από τα ενοχλητικά ή ακόμα και επώδυνα συμπτώματα μέσα σε 15-20 λεπτά!», καταλήγει ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος.