Η κήλη των αθλητών είναι ένα επώδυνο μυοσκελετικό σύνδρομο, που χαρακτηρίζεται από χρόνιο συνήθως πόνο στην περιοχή της βουβωνικής χώρας, αριστερά ή δεξιά και σπανιότερα αμφοτερόπλευρα. Ο πόνος αυτός αναπτύσσεται σε ανθρώπους που έχουν σχετικά έντονη φυσική δραστηριότητα ή αθλούνται συστηματικά.
Ο πόνος οφείλεται στην κάκωση (θλάση) ορισμένων μυών της περιοχής. Οι μύες αυτοί είναι:
- Οι προσαγωγοί στο εσωτερικό τμήμα των μηρών και
- Οι κατώτεροι κοιλιακοί μύες (ορθοί κοιλιακοί και περιτονία του έξω λοξού)
Όλοι τους ενώνονται (καταφύονται) στο ίδιο οστό, το ηβικό οστό που βρίσκεται πάνω από την ουροδόχο κύστη.
Ο δρ Φώτιος Αρχοντοβασίλης, MD, PhD, FISS, FEHS, Διευθυντής του Κέντρου Αριστείας στη Χειρουργική Κηλών του Κοιλιακού Τοιχώματος (Center of Excellence in Hernia Surgery) & Διευθυντής της ΣΤ’ Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου Metropolitan General, απαντά σε βασικά ερωτήματα για την κήλη των αθλητών.
Τι σχέση έχει η κήλη των αθλητών με την βουβωνοκήλη;
Η θλάση των προαναφερθέντων μυών προκαλεί έντονο άλγος, που μοιάζει αρκετά με τον πόνο που προκαλεί μία βουβωνοκήλη, περίπου στην ίδια περιοχή εντόπισης. Εν τούτοις, υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές διότι στην κήλη των αθλητών:
- Δεν συνυπάρχει το χαρακτηριστικό «εξόγκωμα» που παρατηρείται σε μία βουβωνοκήλη και το οποίο συνήθως εξαφανίζεται με την ξεκούραση
- Ο πόνος είναι πολύ πιο σταθερός και μόνιμος
- Ο πόνος πυροδοτείται από τις ίδιες, σταθερές κινήσεις και όχι τόσο από τον βήχα, το φτάρνισμα ή το «σφίξιμο» της κοιλιάς
- Ο πόνος σχεδόν πάντα εξαφανίζεται με ξεκούραση και ανάπαυση και ίσως με κατάλληλη φυσιοθεραπεία, αλλά συνήθως επανέρχεται με την έναρξη της άσκησης
Οι διαφορές αυτές υποδηλώνουν ότι δεν υπάρχει καμία κήλη, με την κλασσική έννοια της ύπαρξης χάσματος στη βουβωνική χώρα και την έξοδο εντέρου, που προκαλεί το άλγος της βουβωνοκήλης. Ο όρος «κήλη» στο επώδυνο αυτό σύνδρομο είναι καταχρηστικός και μη πραγματικός. Απλώς το σύνδρομο έχει τα ίδια συμπτώματα, αλλά εντελώς διαφορετική αιτιολογία. Επομένως, είναι πολύ σωστότερο να χρησιμοποιούμε άλλους, πιο αντιπροσωπευτικούς όρους, που περιγράφουν επακριβώς την πάθηση. Τέτοιοι όροι είναι, λ.χ.:
- Σύνδρομο κοιλιακών–προσαγωγών
- Αθλητική ηβαλγία
- Σύνδρομο ηβο-βουβωνικού άλγους
- Ηβική συμφυσιΐτιδα
Ποια είναι η αιτία της κήλης των αθλητών;
Το σύνδρομο κοιλιακών-προσαγωγών συναντάται σε πολύ μεγάλο ποσοστό σε αθλητές που καταπονούν καθημερινά το σώμα τους:
- Με ακραίες κινήσεις, ιδίως στροφικές
- Με απότομες επιταχύνσεις και αλλαγής κατεύθυνσης και
- Με μεγάλες διατατικές θέσεις συγκεκριμένων μυών
Αυτό συμβαίνει, λ.χ., σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το χόκεϊ επί πάγου, η πάλη. Οι κινήσεις αυτές οδηγούν σε ρήξη ή θλάση των μυών, των τενόντων ή των συνδέσμων στην περιοχή της βουβωνικής χώρας, ακριβώς εκεί που οι μύες του κοιλιακού τοιχώματος ενώνονται με τη λεκάνη.
Συχνά όμως μπορεί να παρουσιαστεί και σε ερασιτέχνες ή «περιστασιακούς» αθλητές. Δίχως το αναγκαίο ζέσταμα πριν την άθληση ή λόγω κακής τεχνικής οι ασκούμενοι αυτοί υφίστανται μυϊκές κακώσεις.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η κήλη των αθλητών προκαλεί ακραίο πόνο στη βουβωνική χώρα όταν συμβαίνει ο τραυματισμός. Ο πόνος βελτιώνεται με την ανάπαυση αλλά επιστρέφει κατά τη διάρκεια αθλημάτων που περιλαμβάνουν στρίψιμο, στροφή και κλωτσιές.
Αν το σύνδρομο μείνει πολύ καιρό χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο πόνο, ο οποίος θα εμποδίζει ακόμη και την απλή βάδιση. Επιπλέον, θα αναγκάσει τον ασθενή να διακόψει κάθε άσκηση και αθλητική δραστηριότητα.
Με την πάροδο του χρόνου, εξασθενούν σημαντικά οι μύες της περιοχής του εδάφους της βουβωνικής χώρας. Το επακόλουθο είναι να εμφανίζεται πλέον και η «κλασσική» βουβωνοκήλη, με προπέτεια και έξοδο εντέρου.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Το χρόνιο βουβωνικό άλγος απαιτεί προσεκτική λήψη ιστορικού και εμπεριστατωμένη κλινική εξέταση, με διενέργεια ειδικών διαγνωστικών ασκήσεων, που θα θέσουν την ισχυρή υπόνοια στον ιατρό.
Για τη διάγνωση απαιτείται πολλές φορές εξέταση τόσο από τον χειρουργό κηλών, όσο και από ειδικό ορθοπεδικό αλλά και από φυσίατρο ή φυσιοθεραπευτή. Οι ειδικοί αυτοί θα υποβάλουν σε ειδικά tests τον ασθενή. Επιβάλλεται επίσης η διενέργεια δυναμικού υπερηχογραφήματος και μαγνητικής τομογραφίας της βουβωνικής χώρας.
Σε τι συνίσταται η θεραπεία;
Στην αρχική, πρώιμη φάση του τραυματισμού και μετά την απαραίτητη διάγνωση, η κήλη των αθλητών αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Για χρονικό διάστημα 10-15 ημερών επιβάλλεται:
- Πλήρης αποχή από κάθε άσκηση και αθλητική δραστηριότητα
- Παγοθεραπεία
- Λήψη παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
Αν η προσπάθεια επανάληψης ήπιας άσκησης πυροδοτήσει εκ νέου πόνο, τότε ή αποχή θα πρέπει να διαρκέσει περισσότερο από 6 εβδομάδες. Ταυτοχρόνως πρέπει να γίνει εντατική φυσιοθεραπεία από εξειδικευμένο στο σύνδρομο κοιλιακών-προσαγωγών φυσίατρο ή φυσιοθεραπευτή.
Αν η συντηρητική αντιμετώπιση δεν αμβλύνει τα συμπτώματα ή έχει παρέλθει αρκετός χρόνος από τον τραυματισμό χωρίς σημαντική βελτίωση, τότε η χειρουργική επέμβαση είναι μονόδρομος. Είναι επίσης η μοναδική μέθοδος που προσφέρει οριστική ίαση.
Η χειρουργική επέμβαση θα αποκαταστήσει μυϊκές κακώσεις ή και εγκλωβισμό νεύρων. Κυρίως, όμως, θα ενισχύσει το έδαφος της βουβωνικής χώρας και τους αντίστοιχους μυς, με χρήση ειδικού πλέγματος. Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται με τις ίδιες ακριβώς τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη χειρουργική αποκατάσταση μιας βουβωνοκήλης.
Ο εξειδικευμένος στη χειρουργική των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος χειρουργός, θα εκτιμήσει όλες τις ιδιαιτερότητες και τα επιμέρους χαρακτηριστικά του ασθενούς και θα επιλέξει με σοβαρότητα την τεχνική που θα δώσει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στον ασθενή του. Οι διαθέσιμες χειρουργικές τεχνικές είναι η ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση, η λαπαροσκοπική εγχείρηση και η ρομποτική επέμβαση.
Πως γίνεται η ανοικτή χειρουργική αποκατάσταση;
Παλαιότερα, η χειρουργική αποκατάσταση για την κήλη των αθλητών γινόταν με πολλές συρραφές και ράμματα που προκαλούσαν πόνο. Στη σύγχρονη χειρουργική χρησιμοποιούνται τελευταίας τεχνολογίας πλέγματα, με τεχνική χωρίς τάση (tension free repair), που περιορίζουν στο ελάχιστο το μετεγχειρητικό άλγος. Επιπλέον η χρήση βιολογικής κόλλας εκμηδενίζει τον πόνο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τεχνική ONSTEP (και οι τεχνικές ΤIPP) για την αποκατάσταση των βουβωνοκηλών. Η τεχνική αυτή πραγματοποιείται μόνο από έναν κατάλληλα εκπαιδευμένο και πιστοποιημένο χειρουργό κηλών του κοιλιακού τοιχώματος, κάνοντας χρήση ενός μονού, ειδικού πλέγματος. Η τομή είναι πολύ μικρή και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει την ίδια ημέρα σπίτι του. Ο πόνος είναι ελάχιστος και η επαναφορά στις καθημερινές δραστηριότητες γίνεται αρκετά σύντομα.
Τι προσφέρει η Λαπαροσκοπική–Ενδοσκοπική Χειρουργική;
Μεγάλος αριθμός επιστημονικών άρθρων δείχνει την υπεροχή της λαπαροσκοπικής-ενδοσκοπικής αποκατάστασης για την κήλη των αθλητών (όπως άλλωστε και των βουβωνοκηλών), ιδίως σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών.
Το σύνδρομο κοιλιακών προσαγωγών μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις λαπαροενδοσκοπικές τεχνικές TAPP, TEP ή e-TEP, αναλόγως με τις γνώσεις, την εμπειρία και την εξειδίκευση του χειρουργού.
Στα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής τεχνικής συμπεριλαμβάνονται:
- Η ολιγόωρη νοσηλεία (Day Clinic)
- Ο ιδιαίτερα μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
- Η λήψη λιγότερων φαρμάκων
- Η ταχύτερη επάνοδος του ασθενούς στις καθημερινές του ασχολίες
- Το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
- Οι μειωμένες υποτροπές
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της Ρομποτικής Χειρουργικής;
Η κήλη των αθλητών μπορεί να αποκατασταθεί και με τη χρήση ρομποτικού συστήματος. Αυτό δίνει στην τεχνική που θα επιλέξει ο εξειδικευμένος χειρουργός κηλών όλα τα πλεονεκτήματα μιας ενδοσκοπικής επέμβασης συν:
- Εξαιρετική ακρίβεια κινήσεων
- Ιδιαίτερα πολύπλοκες και σύνθετες κινήσεις που μοιάζουν με αυτές του ανθρώπινου χεριού
- Τρισδιάστατη απεικόνιση του χειρουργικού πεδίου
- Άνετη και εργονομική θέση του χειρουργού.
Τα επιπρόσθετα αυτά χαρακτηριστικά δίνουν στη ρομποτική επέμβαση ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια, με ακόμη μικρότερη πιθανότητα υποτροπής και σημαντικά μεγαλύτερο περιορισμό του μετεγχειρητικού πόνου.
Φωτογραφία: iStock