Κονδυλώματα: Αίτια, συμπτώματα, επιπλοκές, θεραπεία και πρόληψη

Τα κονδυλώματα εντοπίζονται κυρίως στα γεννητικά όργανα και τις περιοχές γύρω από αυτά, καθώς και στην περιοχή του δακτυλίου του πρωκτού και της μεσογλουτιαίας αύλακας. Πολύ σπάνιες είναι εξωγεννητικές θέσεις, όπως η στοματική κοιλότητα ή οι γωνίες των χειλιών.

Είναι ροζ ή λευκά στο χρώμα, πιο μαλακά και πιο εύθρυπτα από τους συνηθισμένους σπίλους του δέρματος. Οι γεννητικοί ακροχορδώνες αν παραμείνουν για πολλούς μήνες χωρίς θεραπεία επεκτείνονται και μπορεί να γίνουν πολύ αντιαισθητικοί. Πολλαπλασιαζόμενοι μπορούν να σχηματίσουν μεγάλες πλάκες.

Η βλάβη προερχόμενη από την HPV λοίμωξη για την γυναίκα, δεν εξαιρεί τους άνδρες, όπως θέλουν να πιστεύουν λανθασμένα οι ίδιοι.

Κονδυλώματα: Αίτια – Παράγοντες που πυροδοτούν τη νόσο

Οι παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν την νόσο – εμφάνιση γεννητικών ακροχορδώνων (κονδυλωμάτων) είναι:

• Πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι
• Άγνοια αν ο ερωτικός σας σύντροφος έχει προσβληθεί στο παρελθόν από κάποια σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσο (ΣΜΝ)
• Ενεργή σεξουαλική ζωή από νεαρή ηλικία
• Κατανάλωση καπνού και αλκοόλ
• Το άγχος και παράλληλες ιογενείς λοιμώξεις (όπως HIV ή έρπης)

Επιδημιολογικά στοιχεία

• Το 1-2% των κονδυλωμάτων μπορεί να προκληθεί από τον ιό των κοινών μυρμηκιών.
• Εμφανίζονται σε παχύσαρκα άτομα και οι βλάβες είναι ασυμπτωματικές εκτός και αν ο ασθενής τις πειράξει. Η κληρονομικότητα δεν παίζει κανέναν λόγο σε αυτή τη νόσο, ωστόσο υπάρχει οικογενής προδιάθεση.
• Οι γυναίκες με οξυτενή κονδυλώματα (όπως ονομάζονται επιστημονικά) παρουσιάζουν αυξημένη επίπτωση λοίμωξης με HPV του τραχήλου της μήτρας και ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία.

Κονδυλώματα: Συμπτώματα – Πως εκδηλώνεται η νόσος

Η μετάδοση γίνεται μέσω της άμεσης επαφής με τις μολυσματικές βλάβες που προκαλεί ο ιός. Ειδικότερα…

• Οι πρωκτογεννητικές HPV λοιμώξεις μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή (στοματική, πρωκτική, γεννητική). ΠΡΟΣΟΧΗ: Άτομα με μη ορατή νόσο μπορεί επίσης να μεταδίδουν τον ιό (πρόκειται για ασυμπτωματικούς φορείς του ιού)
• Οι δερματικές HPV λοιμώξεις μεταδίδονται με τη στενή προσωπική επαφή, ειδικά σε περιοχές που υπάρχουν μικροτραυματισμοί. Συνήθως, οι ίδιες οι βλάβες είναι μολυσματικές και αυτοενοφθαλμίζονται (μετάδοση σε άλλο σημείο δέρματος στο ίδιο άτομο)

Η εκδήλωση της νόσου εξαρτάται από τον τύπο του ιού και την εντόπιση των βλαβών. Οι πιο συχνές εκδηλώσεις είναι:

1. Οι κοινές μυρμηγκιές (Verrucae vulgaries), συνήθως εμφανίζονται:

• Στα χέρια, στο χρώμα του δέρματος ή λίγο πιο καφέ απόχρωση
• Εξωφυτικές (μισχωτές) και υπερκερατωτικές βλατίδες στα πέλματα, οι οποίες είναι και αρκετά επώδυνες

2. Οι επίπεδες ή ομαλές μυρμηγκιές (Verrucae plana), είναι πιο συχνές στα παιδιά και εμφανίζονται πιο συχνά

• Στο πρόσωπο,
• Το λαιμό,
• Το θώρακα και
• Τις καμπτικές (έσω) επιφάνειες των χεριών και ποδιών

3. Οι ορθοπρωκτικοί ακροχορδώνες (οξυτενή κονδυλώματα – Condylomata accuminata), παρουσιάζονται στο δέρμα και στους βλενογόννους της περιοχής των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού. Στις γυναίκες εντοπίζονται κυρίως:

• Στο αιδοίο
• Στον κόλπο
• Στον τράχηλο
• Στο περίνεο

Οι εξωτερικές βλάβες, και στα δύο φύλα, συνήθως υποδηλώνουν την παρουσία και εσωτερικών βλαβών (σε πρωκτό και κόλπο ή τράχηλο) ενώ οι εσωτερικές βλάβες μπορεί να υπάρχουν χωρίς την παρουσία εξωτερικών κονδυλωμάτων.

Τα συνήθη συμπτώματα είναι:

• Κνησμός (φαγούρα) της πρωκτικής χώρας ή του κόλπου
• Περιστασιακά παθολογική κολπική αιμορραγία (μη συνδυασμένη με την έμμηνο ρύση) μετά τη σεξουαλική επαφή
• Αιμορραγία από τον τράχηλο
• Επιμόλυνση των βλαβών από μικρόβια

Τα μεγάλα κονδυλώματα μπορούν να προκαλέσουν μηχανικά προβλήματα όπως:

• Απόφραξη του κόλπου
• Απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος.
• Δυσπλασίες του τραχήλου που είναι συνήθως ασυμπτωματικές μέχρι να εκδηλωθεί καρκίνωμα του τραχήλου της
• Αγχώδεις διαταραχές και κατάθλιψη στα άτομα που πάσχουν από πρωκτογεννητικά κονδυλώματα.
• Αυξημένες κολπικές εκκρίσεις

Κονδυλώματα: Διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις

• Η εξέταση των γεννητικών οργάνων αποκαλύπτει αλλοιώσεις σε οποιοδήποτε σημείο των οργάνων αναπαραγωγής, αλλοιώσεις στο χρώμα της σάρκας ή λευκές, επίπεδες ή επηρμένες, μεμονωμένες ή κατά συστάδες. Άρα η διάγνωση τίθεται κλινικά.
• Τα οξυτενή κονδυλώματα πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκονται από τα συφιλιδικά πλατέα κονδυλώματα και τις κακοήθειες.
• Στις γυναίκες, μια γυναικολογική/κολπική εξέταση, μπορεί να αποκαλύψει μορφώματα στα κολπικά τοιχώματα ή στον τράχηλο.

Οι εξετάσεις που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση που υποψιάζεστε ότι έχετε κονδυλώματα είναι:

• Η κολποσκόπηση
• Η εξέταση του τραχηλικού επιχρίσματος
• Το τεστ Παπανικολάου (μπορεί να εντοπίσει διαφοροποιήσεις που έχουν σχέση με το HPV)

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές

• Καρκίνος του τραχήλου
• Καρκίνος του αιδοίου
• Καρκίνος πρωκτού
• Οι έγκυες γυναίκες που έχουν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μπορεί να έχουν προβλήματα στην ούρηση
• Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του αριθμού των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων

Κονδυλώματα: Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης

H θεραπεία των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων πρέπει να στοχεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων:

Kαταστρεπτικά χημικά

• Tριχλωροξικό οξύ. Διάλυμα 85% επαλείφεται πάνω στα κονδυλώματα στο αιδοίο, τον κόλπο και τον τράχηλο, μία φορά την εβδομάδα, για 4 εβδομάδες. Tα αποτελέσματα είναι αμφίβολα.
• Ποδοφυλλίνη. Διάλυμα 10% ή 25% για εβδομαδιαία μία φορά την εβδομάδα, για 4 εβδομάδες. Πρέπει να ξεπλένεται 2-3 ώρες μετά την επάλειψη
• Ποδοφυλλοτοξίνη. Aυτή είναι μία τυποποιημένη παρασκευή των τριών πιο δραστικών ουσιών της ποδοφυλλίνης. Η επάλειψη γίνεται ημέρα παρά ημέρα για 3 εβδομάδες ή δύο φορές την ημέρα για 3 μέρες την εβδομάδα επί 3-4 εβδομάδες. Προσοχή αντενδείκνυται στην κύηση
• 5-φλουορουρακίλη. Mία κρέμα 5-FU 5% επαλείφεται στο αιδοίο ή στον κόλπο κάθε ημέρα για 5-7 ημέρες. Συνήθως προκαλεί σημαντική δυσφορία και έχει γίνει λιγότερο δημοφιλής. H συχνότητα των υποτροπών είναι υψηλή και μπορεί να δημιουργηθούν επώδυνα κολπικά έλκη και ουλές

Aνοσοτροποποιητικά

• Iντερφερόνη-α
• Imiquimod (Aldara)

Χειρουργικές μέθοδοι

• Laser CO2. Mπορεί να γίνει υπό τοπική ή και γενική αναισθησία, όταν η νόσος είναι εκτεταμένη. Eίναι η θεραπεία εκλογής για εκτεταμένη κολπική νόσο.
• Xειρουργική εκτομή. Γίνεται με τοπική ή γενική αναισθησία σε εκτεταμένη νόσο. Mπορεί να απαιτήσει δερματικά μοσχεύματα και δεν είναι κατάλληλη για εκτεταμένες κολπικές αλλοιώσεις.
• Eκτομή με ηλεκτρικό βρόχο. Mπορεί να είναι χρήσιμη μέθοδος για μικρές αλλοιώσεις. Eίναι δύσκολο να ελεγχθεί το βάθος της εκτομής.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα κονδυλώματα έχουν τάση για υποτροπές. Πρέπει να αντιμετωπίζονται θεραπευτικά μέχρι να εξασθενήσουν, δεδομένου ότι μεταδίδονται σεξουαλικώς και έχουν κίνδυνο για κακοήθη εξαλλαγή.

Κονδυλώματα: Πρόληψη – Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο

• Το κάπνισμα και η σεξουαλική δραστηριότητα παίζουν ρόλο στην υποτροπή των κονδυλωμάτων
• Tα εμβόλια HPV, VLP που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια μείωσαν δραματικά τη συχνότητα των λοιμώξεων και της νόσησης
• Χρήση προφυλακτικών
• Ετήσιος προληπτικός έλεγχος με τεστ PAP/γυναικολογική εξέταση και επί παθολογικών ευρημάτων η περαιτέρω διερεύνησης
• Η διατήρηση της προσβεβλημένης περιοχής δροσερής και ξηρής.
• Συχνές τοπικές επαλείψεις με ποδοφυλλίνη.