Ο νέος κορωνοϊός έχει έως σήμερα προσβάλλει περισσότερα από 130 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, κοστίζοντας τη ζωή σε τουλάχιστον 2,8 εκατομμύρια από αυτούς. Για να αναχαιτιστεί εφαρμόζονται μέτρα δημόσιας υγείας, τα οποία όμως από μόνα τους δεν είναι αρκετά. Για τον περιορισμό του απαιτείται να αναπτυχθούν και να παραχθούν αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια, τα οποία δυστυχώς συνοδεύονται από πολλούς μύθους.
Η αλήθεια είναι ότι υπήρξε πρωτοφανής η ταχύτητα ανάπτυξης των εμβολίων για τον νέο ιό. Σε διάστημα 10 μηνών αναπτύχθηκαν περισσότερα από 200 υποψήφια εμβόλια εναντίον της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός. Πολλά εξ αυτών βρίσκονται σε διάφορες φάσεις κλινικών μελετών. Τέσσερα έχουν ήδη εγκριθεί από τον ευρωπαϊκό οργανισμό φαρμάκων (ΕΜΑ) ως ασφαλή και αποτελεσματικά. Τα τρία από αυτά ήδη χορηγούνται ευρέως.
Δυστυχώς, όμως, την εντυπωσιακή αυτή πορεία συνοδεύουν διάφορες αναληθείς πληροφορίες για παρενέργειες, που κλονίζουν την εμπιστοσύνη μερικών συνανθρώπων μας και τους οδηγούν στη λανθασμένη απόφαση να μην εμβολιασθούν, επισημαίνει ο λοιμωξιολόγος Γεώργιος Λ. Δαΐκος, διευθυντής της Β’ Παθολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ.
Οι επιδράσεις στο DNA
Ο πρώτος μύθος αφορούσε τις επιδράσεις των εμβολίων mRNA στο ανθρώπινο γονιδίωμα. «Είναι αναληθές ότι τα εμβόλια νέας τεχνολογίας (mRNA, DNA) παρεμβαίνουν στο ανθρώπινο γονιδίωμα και προκαλούν βλάβες που θα εκδηλωθούν στο μέλλον», τονίζει. «Είναι επίσης αναληθές ότι όλα έγιναν βιαστικά και δεν ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες».
Αντιθέτως, έγιναν όλες οι απαιτούμενες προκλινικές και κλινικές μελέτες (φάσεις Ι, ΙΙ και ΙΙΙ). Ακολουθήθηκαν επίσης όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες και μετά από αυστηρό έλεγχο όλων των δεδομένων έλαβαν έγκριση από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές. «Όλα έγιναν σύντομα διότι το απαιτούσε η ανάγκη. Υπήρχε όμως η τεχνογνωσία και επιστρατεύτηκε ένας μεγάλος αριθμός επιστημόνων που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της Ιατρικής», εξηγεί.
Πάνω από 600 εκατομμύρια δόσεις
Αναληθές είναι επίσης ότι τα εμβόλια κατά της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός είναι πιο επικίνδυνα από την ίδια την COVID-19. Μέχρι σήμερα δεν έχουν αναφερθεί θάνατοι ή σοβαρές, μη αναστρέψιμες επιπλοκές από αυτά. Ωστόσο η μέση θνητότητα από τη νόσο Covid-19 (case fatality rate) είναι 2,3%. Ειδικά στις ηλικίες άνω των 80 ετών, η θνητότητα πλησιάζει το 15%.
Σε όλο τον κόσμο, όμως, έχουν έως τώρα χορηγηθεί περισσότερες από 608 εκατομμύρια δόσεις από αυτά τα εμβόλια. Μόνο στη χώρα μας έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 1,6 εκατομμύρια δόσεις. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια. Οι περισσότερες από τις ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν αναφερθεί είναι ήπιες και αναστρέψιμες. Όπως είχε δείξει μελέτη στις ΗΠΑ, μετά από 13,8 εκατομμύρια δόσεις από τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna οι πιο συχνές παρενέργειες ήταν:
- Πόνος στην περιοχή της ένεσης
- Πυρετός
- Κόπωση
- Κεφαλαλγία
- Μυαλγίες
- Αρθραλγίες
- Ζάλη
- Ναυτία
Τα συμπτώματα αυτά ήταν πιο έντονα μετά τη δεύτερη δόση από τα εμβόλια και κυρίως στους ηλικιακά νεότερους εμβολιασθέντες.
Αλλεργικές αντιδράσεις και πάρεση Bell
Σπανιότερα αναφέρθηκαν με τα εμβόλια σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις. Αυτές όμως ήταν μόνο 4,5 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο εμβολιασθέντων. Η συχνότητα αυτή όμως δεν διαφέρει από εκείνη που παρατηρείται με άλλα εμβόλια (π.χ. πνευμονιοκόκκου, γρίπης, έρπητα ζωστήρα).
Επιπλέον, είναι 10.000 φορές μικρότερη από την πιθανότητα που έχει κάποιος να καταλήξει σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) εάν τον αρρωστήσει ο νέος κορωνοϊός. Οι ασθενείς, εξ άλλου, που εκδήλωσαν σοβαρή αλλεργική αντίδραση (αναφυλαξία) αντιμετωπίσθηκαν με την ενδεικνυόμενη θεραπεία και κανένας δεν είχε δυσμενή έκβαση.
Στις κλινικές μελέτες των εμβολίων mRNA παρατηρήθηκαν επίσης 8 περιπτώσεις πάρεσης του προσωπικού νεύρου (παράλυση Bell) επί 74.000 συμμετεχόντων. Η πάθηση αυτή όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι αποτέλεσμα του εμβολιασμού, λέει ο κ. Δαΐκος. Και αυτό, διότι η συχνότητά της είναι περίπου ίδια στο γενικό πληθυσμό (15-20 περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμού ανά έτος).
Ηλικιωμένοι με υποκείμενα νοσήματα
Μεγάλη συζήτηση γίνεται και για θανάτους, οι περισσότεροι από τους οποίους συνέβησαν σε ενοίκους οίκων ευγηρίας. Πράγματι, στην προαναφερθείσα μελέτη από τις ΗΠΑ παρατηρήθηκαν 78 θάνατοι μετά τα εμβόλια έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός.
Οι μισοί από αυτούς συνέβησαν σε άτομα που ήταν σε παρηγορητική φροντίδα (hospice care), με οδηγίες να μη γίνει ανάνηψη. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τη βαρύτητα των υποκειμένων νοσημάτων από τα οποία έπασχαν οι ασθενείς αυτοί. Επιπλέον, σε κανένα θάνατο δεν υπήρξε αιτιατός σύνδεσμος με τον εμβολιασμό. Το ίδιο συνέβη και με τα αντίστοιχα, εξίσου λίγα περιστατικά που αναφέρθηκαν σε άλλες χώρες.
«Σε αντίθεση με όλες τις αναληθείς πληροφορίες, τα μέχρι σήμερα εγκριθέντα εμβόλια για τη νόσο COVID-19 αποδεικνύουν καθημερινά ότι είναι αποτελεσματικά και πιο ακίνδυνα από την ίδια τη νόσο», τονίζει ο κ. Δαΐκος. «Ο μαζικός εμβολιασμός στο Ισραήλ και η αναχαίτιση της νόσου αποτελούν τις πρώτες ισχυρές αποδείξεις για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των εμβολίων και πιστεύω να πείσουν και τους πλέον δύσπιστους ότι ο γενικός εμβολιασμός του πληθυσμού είναι μονόδρομος για την επιστροφή μας στην κανονικότητα».