Κορωνοϊός: Αυτή η συνέπεια του lockdown μπορεί να εξηγεί πολλά για τη συμπεριφορά μας

Η πανδημία που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός έχει βγάλει σε άλλους ανθρώπους τον καλύτερο εαυτό τους και σε άλλον τον χειρότερο, σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Αυτό δεν είναι τυχαίο, αλλά έχει άμεση σχέση με το lockdown, σύμφωνα με μία νέα, μεγάλη έρευνα.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 4.890 εθελοντές στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Βρετανία. Στόχος της ήταν να εξακριβωθεί τι αρνητικές συνέπειες είχε το lockdown στη ζωή και στον ψυχισμό των ανθρώπων.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και στη ζωή μας προκαλούν σοκ σε πολλούς ανθρώπους. Μάλιστα μερικές φορές είναι τόσο ισχυρό, ώστε μπορεί να μειώσει τις νοητικές δεξιότητες και το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης! Στην πραγματικότητα, όσο περισσότερο υποφέρει κάποιος από τις συνέπειες των περιορισμών, τόσο πιθανότερο είναι:

• Να μειωθούν οι νοητικές λειτουργίες του
• Να γίνει ριψοκίνδυνος
• Να συμπεριφέρεται πιο εγωιστικά

Ποιες συνέπειες του lockdown μπορεί να μας οδηγήσουν σε αυτές τις συμπεριφορές; Το οξυμένο στρες, ο οικονομικός αντίκτυπος και οι επιπτώσεις στην ψυχική και τη σωματική υγεία, λένε οι ερευνητές.

«Θελήσαμε να εξετάσουμε τις επιπτώσεις του lockdown στην ικανότητα λήψης αποφάσεων», δήλωσε ο ερευνητής Dr. Francisco Lupiáñez, καθηγητής Επιστημών Πληροφόρησης & Επικοινωνίας στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο της Καταλονίας, στη Βαρκελώνη. «Με μεγάλη μας έκπληξη ανακαλύψαμε πως πολλοί συμμετέχοντες αντί να γίνουν πιο προσεκτικοί, έγιναν πιο ριψοκίνδυνοι. Αυτό δεν έγινε από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά όταν εξαντλήθηκαν τα όριά τους».

Η μελέτη έδειξε ακόμα πως πολλοί άνθρωποι που ξεπέρασαν τα όριά τους, άλλαξαν συμπεριφορά απέναντι στους άλλους. Στην πραγματικότητα άρχισαν να γίνονται περισσότερο τιμωρητικοί και λιγότερο πρόθυμοι να συγχωρήσουν τα λάθη τους.

«Ήθελαν, λ.χ., όσοι δεν φορούν μάσκα ή δεν τηρούν το lockdown να τιμωρούνται αυστηρά. Και αυτό παρότι και οι ίδιοι ήταν πολύ πιθανότερο να κάνουν ριψοκίνδυνες επιλογές», εξήγησε ο Dr. Lupiáñez.

Βιαστικές αποφάσεις

Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι πολλοί από εμάς αλλάζουν τόσο πολύ, ώστε λαμβάνουν βιαστικές αποφάσεις με βάση ελλιπή στοιχεία. Αυτό απορρέει από την ανάγκη για άμεση ικανοποίηση. Δυστυχώς, όμως, έχει ως συνέπεια να λαμβάνονται χωρίς πολλή περίσκεψη ακόμα και αποφάσεις που αλλάζουν ριζικά τη ζωή.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μετακόμιση πολλών ανθρώπων από τις πόλεις πίσω στα χωριά τους, λένε οι ερευνητές.

«Σε πολλές περιπτώσεις η αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων μιας τέτοιας απόφασης, βασίστηκε αμιγώς στα δεδομένα της πανδημίας», είπε ο Dr. Lupiáñez. «Η πανδημία όμως δεν θα κρατήσει για πάντα. Για τους ανθρώπους αυτούς, όμως, μοιάζει με το τέλος του κόσμου και θέλουν να ωφεληθούν τώρα, αμέσως, χωρίς να σκέφτονται τι θα κάνουν αύριο».

Οι ερευνητές λένε ότι τα ευρήματά τους είναι σημαντικά για τις μελλοντικές υγειονομικές αποφάσεις. Και αυτό διότι υποδηλώνουν πως η στρατηγική του lockdown έχει αρνητικές συνέπειες στη ζωή των ανθρώπων που πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν.

«Ελήφθησαν πολύ δύσκολες αποφάσεις, χωρίς να συνυπολογιστεί το κοινωνικό κόστος», είπε ο Dr. Lupiáñez. «Ωστόσο τέσσερις στους δέκα ανθρώπους κινδυνεύουν να εκδηλώσουν προβλήματα ψυχικής υγείας εξαιτίας του σοκ που τους έχει προκαλέσει η πανδημία. Αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες μεσοπρόθεσμα, οι οποίες δεν πρέπει να αγνοούνται».

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Scientific Reports.