Τελειωμό δεν έχουν οι δυσάρεστες εκπλήξεις που μας επιφυλάσσει ο νέος κορωνοϊός. Σαν να μην έφταναν όλες οι άλλες συνέπειές του, νέα δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί να πλήξει και την ακοή, προκαλώντας ένα σύμπτωμα που συχνά διαταράσσει σημαντικά τη καθημερινή ζωή των ασθενών.
Το σύμπτωμα αυτό είναι ένα συνεχές κουδούνισμα στο ένα ή και στα δύο αυτιά, που διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα έως αρκετά λεπτά κάθε φορά. Οι πάσχοντες θέλουν πολύ να σταματήσει, αλλά αυτό επιμένει. Και είναι τόσο εκνευριστικό, ώστε δεν αφήνει καμία πλευρά της ζωής ανεπηρέαστη.
Το κουδούνισμα αυτό είναι το βουητό στα αυτιά (ή εμβοές των ώτων). Ως φαίνεται αποτελεί μία από τις πιθανές μακροχρόνιες συνέπειες της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός.
Όπως εξηγεί η Dr. Sarah Sydlowski, διευθύντρια του Προγράμματος Εμφυτευμάτων Ακοής στην Cleveland Clinic του Οχάιο, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα προβλήματα ακοής μπορεί να αποτελέσουν νέα συνέπεια ή να επιδεινωθούν εξαιτίας της Covid-19. Το βουητό στ’ αυτιά, όμως, είναι το συχνότερο.
«Το βουητό στα αυτιά συνήθως περιγράφει ένα κουδούνισμα που ακούν οι ασθενείς, ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει», λέει. «Μπορεί όμως να είναι και άλλοι ήχοι. Μερικοί ασθενείς, λ.χ., έχουν μουσικές εμβοές: ακούνε το ίδιο τραγούδι ξανά και ξανά. Άλλοι μπορεί να ακούνε έναν βρυχηθμό, ένα βούισμα, ακόμα και τον ήχο που κάνουν τα μεγάλα κύματα όταν χτυπάνε στην ακτή. Οι ήχοι αυτοί δεν παράγονται από εξωτερικές πηγές, αλλά συνήθως από κάποια βλάβη μέσα στο αυτί».
Ο ρόλος του κοχλία
Η επιστημονική κοινότητα δεν κατανοεί ακόμα πλήρως την παθοφυσιολογία των εμβοών. Ωστόσο έχει διαπιστωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις η βλάβη που τις προκαλεί εντοπίζεται στον κοχλία του αυτιού.
Διαβάστε ακόμα: Ο κορωνοϊός επιδεινώνει το «κουδούνισμα» στα αυτιά
Ο κοχλίας είναι μία σειρά σωληνίσκων, γεμάτων με αναρίθμητα μικροσκοπικά, αισθητήρια κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά λέγονται τριχωτά κύτταρα και μοιάζουν με μικροσκοπικές τρίχες. Ο ρόλος τους είναι να προωθούν τα ακουστικά μηνύματα προς τον εγκέφαλο.
Όταν τα τριχωτά κύτταρα υποστούν βλάβη, ο κοχλίας δεν μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά και η ακοή διαταράσσεται. Ωστόσο «ο κοχλίας εξακολουθεί να προσπαθεί να λειτουργήσει, ώστε να διατηρήσει την ακοή. Στην προσπάθεια αυτή μπορεί να παράγει ήχους για να αντικαταστήσει αυτούς που θα έπρεπε να ακούει ο ασθενής. Και έτσι μπορεί να αναπτύσσεται το βουητό», λέει η Dr. Sydlowski.
Διαβάστε ακόμα Κορωνοϊός: Αν έχετε πρόβλημα ακοής, δεν είστε μόνοι – Τι παθαίνουν πολλοί μετά την COVID-19
Οι βλάβες στον κοχλία μπορεί να προκληθούν από διάφορα αίτια. Μπορεί π.χ. να αναπτυχθούν έπειτα από την επαναλαμβανόμενη έκθεση σε πολύ δυνατό θόρυβο. Μπορεί επίσης να οφείλονται σε κάποια λοίμωξη (π.χ. μηνιγγίτιδα), σε κάποιον ακουστικό όγκο, ακόμα και στην ηλικία.
Πολύ σημαντικό ρόλο μπορεί να παίζει και η μείωση της κυκλοφορίας του αίματος για οποιονδήποτε λόγο. «Ο κοχλίας και τα αισθητήρια, τριχωτά κύτταρα απαιτούν πλούσια παροχή αίματος για να λειτουργούν σωστά», τονίζει η ειδικός. «Χωρίς αυτήν, υφίστανται βλάβες».
Πρακτικά αυτό σημαίνει, λ.χ., πως οι ασθενείς με καρδιοπάθεια ή διαβήτη μπορεί να έχουν ταυτοχρόνως βαρηκοΐα και βουητό στ’ αυτιά, εξαιτίας κακής κυκλοφορίας του αίματος.
Ο κορωνοϊός και η Covid-19
Οι πρώτες αναφορές για τα ακοολογικά προβλήματα που προκαλούσε ο νέος κορωνοϊός, άρχισαν να αναδύονται νωρίς στην πανδημία. Χρειάσθηκε όμως να περάσουν πολλοί μήνες έως ότου επιβεβαιωθούν.
Πριν από λίγες εβδομάδες, η Αμερικανική Ακαδημία Ακοολογίας και άλλοι οργανισμοί εξέδωσαν οδηγίες για το θέμα. Σε αυτές ανέφεραν ότι τα ακοολογικά προβλήματα, μεταξύ των οποίων το βουητό, αποτελούν πιθανές συνέπειες της Covid-19. Οι οργανισμοί αυτοί τόνισαν πως, βάσει των ευρημάτων μελέτης του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, υπολογίζεται ότι:
- Το 7,6% των ασθενών με Covid-19 παρουσιάζουν απώλεια της ακοής
- Το 14,8% παρουσιάζουν βουητό στα αυτιά
- Το 7,2% παρουσιάζουν ιλίγγους
Πιο πρόσφατα ακόμα, η Βρετανική Εταιρεία Εμβοών (BTA) ανακοίνωσε ότι μεταξύ Μαΐου και Δεκεμβρίου 2020 κατέγραψε:
- Αύξηση κατά 256% στα webchat με ασθενείς, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019
- Αύξηση κατά 16% στις κλήσεις στη γραμμή βοήθειας που διατηρεί
Επιπλέον, τον Φεβρουάριο του 2021 κατέγραψε αύξηση κατά 83% στις αναζητήσεις στο Google για τις αιτίες που έχει το βουητό στα αυτιά (tinnitus causes). Κατέγραψε επίσης αύξηση κατά 50% στις αναζητήσεις γενικά για το βουητό στα αυτιά (tinnitus).
Επείγον περιστατικό
Το βουητό στα αυτιά μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην κατάθλιψη, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Η προσπάθεια αντιμετώπισής του όμως, πρέπει να αρχίζει αμέσως μόλις εκδηλωθεί. Στην πραγματικότητα, η Dr. Sydlowski λέει πως οποιαδήποτε διαταραχή στην ακοή μετά τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, συνιστά επείγον περιστατικό και απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση.
«Το περιθώριο που υπάρχει να διορθωθεί μια απότομη αλλαγή στην ακοή είναι μικρό», προειδοποιεί. «Ο γιατρός μπορεί, λ.χ., να χορηγήσει στεροειδή, τα οποία δεν αποδίδουν πάντοτε, αλλά βοηθούν μερικούς ασθενείς. Δυστυχώς, συνήθως είναι μόνιμη η απώλεια της ακοής που προκαλείται από κυκλοφορικά προβλήματα, έκθεση σε δυνατούς ήχους, την ηλικία ή ορισμένα φάρμακα. Υπάρχει όμως ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων όπου είναι πιθανή η βελτίωση».
Το πιο σημαντικό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι υπάρχουν τρόποι να ελεγχθεί το βουητό στα αυτιά. «Δεν μπορούμε να το θεραπεύσουμε πλήρως, αλλά υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου», τονίζει η ειδικός. «Μερικές συσκευές, π.χ., μπορεί να καλύψουν τους ήχους, για να μην ενοχλούν τους ασθενείς».
Αντίστοιχα, αν συνυπάρχει με απώλεια ακοής, μπορεί να βοηθήσει το κατάλληλο ακουστικό βαρηκοΐας. Και αν η απώλεια της ακοής είναι σημαντική, μπορεί να βοηθήσει ένα κοχλιακό εμφύτευμα. Τέλος, «έχουμε δει καλά αποτελέσματα όσον αφορά την μείωση των εμβοών και με την ηλεκτρική διέγερση», καταλήγει η Dr. Sydlowski.