Σε έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Ασθενειών (ECDC) αναφέρει πως οι μάσκες μπορούν να συμβάλλουν στην προστασία από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορονοϊός Covid-19. Αρκεί να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις.
Το ECDC έως πρότινος συνιστούσε να φορούν προστατευτικές μάσκες μόνον οι εργαζόμενοι στην Υγεία και οι ασθενείς με λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό.
Διαβάστε ακόμα Κορωνοϊός: Ανατροπή για τις μάσκες – Προστατεύουν και το κοινό, λένε τώρα οι ειδικοί
Κορωνοϊός: Πόσο καιρό επιβιώνει σε μάσκες, χαρτονομίσματα – Νέα έρευνα
Στη νέα έκθεση αναγνωρίζει ότι οι μάσκες θα μπορούσαν είναι χρήσιμες για ολόκληρο τον πληθυσμό. Και αυτό επειδή ο κορωνοϊός μπορεί να διασπείρεται από τα σταγονίδια που εκπέμπουν άτομα που δεν έχουν εκδηλώσει ακόμα συμπτώματα.
Τα άτομα αυτά μπορεί να είναι προσυμπτωματικά ή να παραμείνουν ασυμπτωματικά, τονίζουν οι επιστήμονες του ECDC.
Κατά την έναρξη της πανδημίας, οι ειδικοί έλεγαν ότι ο κορωνοϊός Covid-19 μεταδίδεται με τον βήχα και το φτάρνισμα των ασθενών. Ωστόσο πλέον γνωρίζουν καλά ότι σημαντικό ποσοστό της διασποράς γίνεται με τα σταγονίδια που εκπέμπουν κατά την ομιλία ή και με την ανάσα τους άτομα που έχει μολύνει ο κορωνοϊός, χωρίς να τους προκαλεί βήχα ή φτάρνισμα.
Μάλιστα υπάρχουν φορείς του ιού οι οποίοι δεν εκδηλώνουν ποτέ ύποπτα συμπτώματα.
Προσεκτικές διατυπώσεις
Η νέα έκθεση του ECDC περιέχει πολύ προσεκτικές διατυπώσεις για το τι είναι γνωστό και τι θα μπορούσε να ισχύει στο θέμα με τις μάσκες. Συνοπτικά αναφέρει τα εξής:
- Οι ιατρικές μάσκες προσώπου πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά προτεραιότητα από το υγειονομικό προσωπικό.
- Η χρήση μάσκας από το κοινό μπορεί να χρησιμεύει ως ένας τρόπος για μείωση της διασποράς του κορωνοϊού στην κοινότητα. Ωστόσο δεν είναι γνωστό σε τι ποσοστό μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της διασποράς σε συνδυασμό με τα άλλα μέτρα προφύλαξης.
- Η χρήση μάσκας στην κοινότητα θα μπορούσε να εξεταστεί ειδικά κατά τις επισκέψεις σε κλειστούς χώρους με πολύ κόσμο (π.χ. καταστήματα τροφίμων), τη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς κ.λπ.
- Η χρήση υφασμάτινης μάσκας μπορεί να είναι μία επιλογή, όταν οι ιατρικές μάσκες προσώπου πρέπει να διαφυλάσσονται για το υγειονομικό προσωπικό. Αυτό βασίζεται σε περιορισμένα, έμμεσα στοιχεία που υποστηρίζουν τη χρήση μη-ιατρικών μασκών ως μέσου ελέγχου της διασποράς του ιού.
Συμπλήρωμα και όχι υποκατάστατο των άλλων μέτρων
Τα ECDC τονίζουν ακόμα στην έκθεσή τους ότι οι μάσκες προσώπου μπορούν να χρησιμοποιούνται από το κοινό μόνο συμπληρωματικά με τα καθιερωμένα μέτρα προστασίας.
Αυτό σημαίνει ότι ο κορωνοϊός Covid-19 δεν αναχαιτίζεται αποτελεσματικά μόνο με τη μάσκα. Αν, λ.χ., δεν τηρεί κάποιος τις αποστάσεις ασφαλείας ή δεν πλένει τα χέρια του, μπορεί κάλλιστα να μολυνθεί από τον ιό. Το ίδιο κι αν δεν μένει σπίτι του, αλλά κυκλοφορεί απρόσεκτα όπου μπορεί. Ή αν βάζει συνεχώς τα χέρια στο πρόσωπό του, χωρίς να τα έχει πρώτα πλύνει πολύ καλά.
Εξίσου σημαντικό είναι να γίνεται σωστή χρήση της μάσκας. Τις μάσκες πρέπει να τις βάζουμε και να τις αφαιρούμε κρατώντας τες από τους ιμάντες ή τα λάστιχα που φέρουν. Δεν πρέπει ποτέ να αγγίζουμε το κεντρικό ύφασμα, που θα καλύψει τη μύτη και το στόμα μας.
Τέλος, το ECDC επισημαίνει ότι οι συστάσεις για τις μάσκες στην κοινότητα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν:
- Τα κενά στα επιστημονικά δεδομένα για την αξία τους
- Τις ελλείψεις που υπάρχουν στην αγορά
- Τις δυνητικά αρνητικές συνέπειές τους. Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται η έλλειψή τους από το υγειονομικό προσωπικό, σε περίπτωση που προμηθεύεται το κοινό τις ιατρικές μάσκες.
Οι μάσκες μπορεί να έχουν και άλλες πιθανές αρνητικές συνέπειες. Μπορεί, λ.χ., να δημιουργήσουν στους πολίτες ψευδή αίσθηση ασφαλείας και να παραμελήσουν τα υπόλοιπα προστατευτικά μέτρα.
Μεγάλο λάθος, εξ άλλου, είναι να επαναχρησιμοποιούνται μάσκες μιας χρήσεως ή να μην απολυμαίνονται σωστά οι επαναχρησιμοποιούμενες μάσκες. Και αυτό διότι ο κορωνοϊός μπορεί να επιζήσει επί μέρες πάνω τους.