Αναλυτικές οδηγίες για την ανάρρωση στο σπίτι των ασθενών, οι οποίοι νοσηλεύθηκαν στο νοσοκομείο εξαιτίας της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός, εξέδωσε η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ).
Όπως ανακοίνωσε, οι νέες οδηγίες έχουν καταρτιστεί με βάση τις νεότερες μελέτες και την πιο πρόσφατη βιβλιογραφία. Σε αυτές παρατίθεται, μεταξύ άλλων, η αγωγή που πρέπει να ακολουθήσουν οι ασθενείς, αλλά και κάθε πότε πρέπει να γίνεται επανέλεγχος της κατάστασής τους.
Διαβάστε ακόμα Κορωνοϊός: Οδηγίες των Ελλήνων πνευμονολόγων για τους ασθενείς στο σπίτι
Κορωνοϊός: Τι να προσέχουν οι ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία τονίζει ότι κατ’ αρχάς πρέπει να επιβεβαιώνεται πως ο ασθενής έχει παραμείνει σε επαρκή καραντίνα. Αυτή κυμαίνεται από 14 έως 21 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, αναλόγως με:
- Την βαρύτητα της νόσου
- Την παρουσία ή όχι ανοσοκαταστολής
Εάν έχει περάσει αυτό το χρονικό διάστημα, δεν απαιτείται νέος μοριακός έλεγχος, σύμφωνα με τους Έλληνες πνευμονολόγους.
Προσοχή στις θρομβώσεις
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην πρόληψη των θρομβώσεων. Όπως αναφέρει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, η λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός είναι θρομβογόνος. Γι’ αυτό τον λόγο είναι απαραίτητη η συνέχιση της θρομβοπροφύλαξης με χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνες (ΧΜΒΗ) για:
- Τουλάχιστον 7 ημέρες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο σε όλους τους ασθενείς
- Πιθανώς μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (από 15 έως 45 ημέρες) για τους ασθενείς υψηλού θρομβωτικού κινδύνου, εφ’ όσον διατρέχουν χαμηλό αιμορραγικό κίνδυνο
Αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν θρόμβωση διατρέχουν, παραδείγματος χάριν, οι ασθενείς με:
- Παρατεταμένη ακινητοποίηση
- Ιστορικό φλεβικής θρομβοεμβολής (VTE)
- Γνωστή θρομβοφιλία
- Παχυσαρκία
- Αυτοάνοσα νοσήματα
- Ιστορικό καρκίνου
- Παρατεταμένη νοσηλεία στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ)
- Υψηλούς δείκτες φλεγμονής
Αξιολόγηση των συμπτωμάτων
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία τονίζει ότι οι ασθενείς που παίρνουν εξιτήριο μπορεί να εξακολουθήσουν να έχουν σωματική ή/και ψυχικά συμπτώματα. Στην πραγματικότητα, σημαντικός αριθμός εμφανίζουν για παρατεταμένο χρονικό διάστημα (ως και αρκετούς μήνες) επίμονα σωματικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα αυτά είναι απόρροια του επονομαζόμενου post-acute Covid-19 syndrome (σύνδρομο μετά τη νόσο Covid-19) και συμπεριλαμβάνουν:
- Δύσπνοια
- Κόπωση
- Μυϊκή αδυναμία
- Μυαλγίες/αρθραλγίες
- Ζάλη
- Κεφαλαλγία
- Ανοσμία/αγευσία (απώλεια όσφρησης, γεύσης)
- Γνωσιακές διαταραχές
- Ταχυκαρδίες
- Εφιδρώσεις
- Διάρροιες ή δυσκοιλιότητα
Το σύνδρομο αυτό διαφοροποιείται από το σύνδρομο μετά από νοσηλεία στην ΜΕΘ (PICS) και μπορεί να προσβάλει ακόμη και ασθενείς με ήπια οξεία νόσο. Ωστόσο, κάθε επίμονο ή νεοεμφανιζόμενο σύμπτωμα πρέπει να αξιολογείται ανεξάρτητα και να μην αποδίδεται πάντα στην νόσο.
Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν επίσης ψυχιατρικές διαταραχές τύπου μετατραυματικού στρες, με εκδηλώσεις:
- Άγχος
- Αϋπνία
- Κατάθλιψη
Η ψυχική επιβάρυνση πρέπει να αξιολογείται από κάθε γιατρό που εξετάζει ασθενή μετά από νοσηλεία, τονίζει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία. Αναλόγως, ο ασθενής πρέπει να παραπέμπεται για υποστήριξη σε ειδικό.
Άμεση φυσικοθεραπεία
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να αρχίζει αμέσως η φυσικοθεραπεία των ασθενών που αναρρώνουν από τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Η θεραπεία χορηγείται σε όσους ασθενείς τη χρειάζονται. Πρέπει να γίνεται από φυσιοθεραπευτή που θα χρησιμοποιεί όλα τα μέτρα ατομικής προστασίας (ΜΑΠ) για όσο διάστημα ο ασθενής θεωρείται μολυσματικός και είναι σε απομόνωση.
Ειδικά οι ασθενείς με PICS και όσοι έχουν νοσηλευθεί με παροξυσμό χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, πρέπει να εντάσσονται σε πρόγραμμα αποκατάστασης. Αυτό πρέπει να γίνεται το συντομότερο μετά το τέλος της περιόδου απομόνωσης. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, να αναζητούνται διαθέσιμα προγράμματα εξ αποστάσεως αποκατάστασης.
Ιδιαίτερη φροντίδα χρειάζονται οι ασθενείς με πνευμονική εμβολή, τονίζει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία. Πρέπει να θεραπεύονται και να παρακολουθούνται σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες για ανάπτυξη πνευμονικής υπέρτασης. Ο βέλτιστος χρόνο διάρκειας της αντιπηκτικής αγωγής στους ασθενείς με COVID-19 είναι άγνωστος.
Σε κάθε περίπτωση, οι Έλληνες πνευμονολόγοι σημειώνουν πως η θεραπεία της πνευμονικής εμβολής έχει συγκεκριμένη θεραπευτική δοσολογία. Αυτό ισχύει είτε χορηγείται στον ασθενή ηπαρίνη χαμηλού βάρους είτε νεότερα ή/και παλαιότερα αντιπηκτικά από το στόμα.
Ο επανέλεγχος των πνευμόνων
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ακόμα στις οδηγίες τους ότι η πνευμονία που προκαλεί ο κορωνοϊός μπορεί να έχει εμμένουσες πνευμονικές βλάβες σε μερικούς ασθενείς. Γι’ αυτό τον λόγο συνιστάται συστηματική παρακολούθηση των ασθενών, ώστε να εντοπίζονται εγκαίρως, εάν αναπτυχθούν.
Μέσα σε διάστημα τριών μηνών (αυτό μπορεί να ποικίλει κατά κλινική περίπτωση) από την έναρξη της οξείας νόσου κρίνεται σκόπιμη η κλινική αξιολόγηση του αναπνευστικού. Ο ασθενής πρέπει επίσης να κάνει ακτινογραφία θώρακα και, αν χρειαστεί, αξονική τομογραφία.
Σε ασθενείς με εμμένουσα δύσπνοια ή/και απεικονιστικές βλάβες στο τρίμηνο από την έναρξη των συμπτωμάτων, συνιστάται λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής. Αυτός γίνεται με σπιρομέτρηση, στατικούς όγκους και διάχυση. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί και εργοσπιρομετρία.