Στο δεύτερο υψηλότερο επίπεδο από την αρχή της πανδημίας έφτασαν τα κρούσματα της COVID στις ΗΠΑ, σύμφωνα με νέες αναλύσεις από τα λύματα στη χώρα. Κύρια αιτία γι’ αυτό είναι η ραγδαία εξάπλωση της παραλλαγής JN.1 που δημιούργησε ο κορωνοϊός και η οποία μοιραία αυξάνει και τις νοσηλείες από τη νόσο.
Τα επίπεδα του κορωνοϊού στα λύματα σε όλες τις αμερικανικές πολιτείες είχαν στις 30 Δεκεμβρίου 2023 τυπική απόκλιση (SD) 12,85, σύμφωνα με δεδομένα που έδωσαν στη δημοσιότητα τα Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) της χώρας.
Η μέγιστη διαφορά ήταν στις 8 Ιανουαρίου 2022 με 23,34. Εκείνη την εποχή καταγραφόταν το πρώτο κύμα της παραλλαγής Όμικρον. Η δεύτερη μέγιστη, έως πρότινος, διαφορά ήταν το 10,16 που καταγράφηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2022. Εκείνη την εποχή, αιτία ήταν η παραλλαγή Κράκεν (XBB.1.5).
Στην στατιστική, η τυπική απόκλιση είναι ένα μέτρο που ουσιαστικά χρησιμοποιείται για να υπολογιστεί η διαφορά από τον μέσο όρο. Όσο υψηλότερη είναι, τόσο μεγαλύτερη η διαφορά.
Η μέτρηση των επιπέδων του κορωνοϊού στα λύματα είναι ο ταχύτερος και καλύτερος τρόπος για να αξιολογηθεί η διασπορά του, αναφέρει το Fortune. Άλλοι δείκτες της πανδημίας, όπως οι νοσηλείες και οι θάνατοι, αφορούν μόνο τα σοβαρά περιστατικά. Επομένως, δεν δίνουν την συνολική εικόνα.
Η εφετινή διασπορά του κορωνοϊού δεν έχει ακόμα κορυφωθεί στον πλανήτη. Αυτό αναμένεται να συμβεί κάποια στιγμή τις επόμενες εβδομάδες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα δεδομένα από τα λύματα στις ΗΠΑ υποδηλώνουν πως αυτή τη στιγμή νοσεί 1 στους 24 πολίτες.
Και οι νοσηλείες
Αυτό συμπίπτει με την ραγδαία εξάπλωση της νέας υποπαραλλαγής JN.1. Σύμφωνα με τα στοιχεία των CDC, πρωτοανιχνεύθηκε στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 2023. Τον Οκτώβριο αποτελούσε λιγότερο από το 0,1% των κρουσμάτων. Στις 8 Δεκεμβρίου 2023 αποτελούσε το 15-29%.
Έναν μήνα αργότερα, όμως, στις 5 Ιανουαρίου 2024 τα CDC ανακοίνωσαν πως πλέον έφτασε στο 62% των κρουσμάτων. Το ποσοστό της κυμαίνεται πλέον μεταξύ 55% και 68% σε κάθε πολιτεία. Μία εβδομάδα νωρίτερα, στις 23 Δεκεμβρίου, τα CDC υπολόγιζαν ότι ευθυνόταν για το 39% έως 50%.
Προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η JN.1 προκαλεί πιο σοβαρή νόσο από τις προηγούμενες παραλλαγές. Μολύνει όμως τόσο πολλούς ανθρώπους, ώστε σε μία εβδομάδα:
- Οι νοσηλείες στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 20,3%
- Οι ασθενείς στα επείγοντα και οι θάνατοι αυξήθηκαν κατά σχεδόν 13%
Στον κόσμο και στην Ελλάδα
Παγκοσμίως, η υποπαραλλαγή JN.1 ευθύνεται πια για το 40% των κρουσμάτων της COVID-19, όπως δείχνουν τα δεδομένα του ιστότοπου outbreak.info που υποστηρίζει το Εθνικό Ίδρυμα Αλλεργιών & Λοιμωδών Νόσων (NIAID) των ΗΠΑ. Μέχρι στιγμής έχουν επιβεβαιωθεί κρούσματα σε 51 χώρες – και αυξάνονται ραγδαία.
Στην Ελλάδα, η JN.1 επίσης δείχνει να επιταχύνεται. Από τις 3 Οκτωβρίου έως και τις 8 Δεκεμβρίου 2023 βρέθηκαν θετικά 179 κρούσματα στα οποία έγινε γονιδιωματική ανάλυση, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Ωστόσο πέντε ημέρες νωρίτερα (έως τις 3 Δεκεμβρίου 2023) ήταν μόλις 102.
«Αυτό συμβαίνει όταν ένα έντονα μεταλλαγμένο στέλεχος του κορωνοϊού αποκτά μία κρίσιμη μετάλλαξη που του προσδίδει τεράστιο πλεονέκτημα ανάπτυξης», σχολίασε στο Χ (πρώην Twitter) ο Dr. Eric Topol, ιδρυτής και διευθυντής στο φημισμένο Ερευνητικό Ινστιτούτο Scripps, στην Καλιφόρνια, και κορυφαίος ειδικός στον κορωνοϊό.
Η υποπαραλλαγή JN.1 συνιστά «μία πολύ σοβαρή εξέλιξη του κορωνοϊού», συνηγόρησε ο Dr. Michael Osterholm, διευθυντής στο Κέντρο Έρευνες & Πολιτικής Λοιμωδών Νόσων (CIDRAP) του Πανεπιστημίου της Μινεσότα. «Και δεν έχει τελειώσει ακόμα».
«Κολλάμε πιο εύκολα»
Τα δεδομένα αυτά κάνουν τους ειδικούς να εκτιμούν πως η JN.1 «είτε είναι περισσότερο μεταδοτική, είτε προκαλεί και κάποια μικρή ανοσιακή διαφυγή», είπε η καθηγήτρια Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής Θεοδώρα Ψαλτοπούλου. Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, εξήγησε πως αυτό έχει ως αποτέλεσμα «να κολλάμε πολύ πιο εύκολα, ακόμα κι αν είχαμε κολλήσει κάποιο καιρό πιο πριν».
Ακόμα, εξ άλλου, κι αν προκαλεί λιγότερα βαριά περιστατικά απ’ ό,τι οι προηγούμενες παραλλαγές, είναι τόσο πολλά τα κρούσματα ώστε οι νοσηλείες σαν αριθμός θα είναι αυξημένες, είπε στο abcnews ο Dr. Peter Chin-Hong, καθηγητής Λοιμωδών Νόσων στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF).
Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό να κάνουμε το αναθεωρημένο εμβόλιο. Και οι πρώτοι που πρέπει να εμβολιαστούν είναι οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό.
«Ξέρουμε ότι σε αυτούς η ανοσία φθίνει ταχύτερα», εξήγησε. «Όσοι δεν κόλλησαν κορωνοϊό το καλοκαίρι μπορεί να νομίζουν ότι την γλίτωσαν. Αυτό όμως μπορεί να μην συμβεί και με την παραλλαγή JN.1. Και έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που πολλοί εμβολιάστηκαν για την COVID».
Φωτογραφία: iStock